(advertenties)
(advertentie)

Er is aardig wat onderzoek verricht naar de uitwerking van cannabis op ons brein. Cannabinoïden, de werkzame stoffen in wiet, hebben een sterke invloed op hoe onze hersenen werken en daarmee ook op hoe we ons gedragen. In feite komen cannabinoïden van nature voor in onze hersenen, waar ze deel uit maken van verschillende processen die onze geest en ons lichaam aansturen. Cannabis kan deze processen versterken, maar ook afzwakken…

Invloed van cannabisgebruik op leren

Wanneer men te maken heeft met een veranderde cannabinoïden signalering – bijvoorbeeld als gevolg van chronisch wietgebruik – leidt dit niet zelden tot een reeks mentale en fysieke gevolgen.

In het geval van medicinaal wietgebruik wordt er júist met die uitwerking gezocht naar verlichting of genezing van een aandoening. Bij jongeren en soms ook volwassenen wordt echter gesignaleerd dat het leervermogen door cannabisgebruik afneemt. Maar hoe komt dat nou? Wordt dit veroorzaakt door cannabis, of door de gevolgen van het gebruik van deze plant?

Wat is het effect van cannabinoïden op ons leervermogen?

Onder leiding van Megan Carey – hoofdonderzoeker bij het Champalimaud Center for the Unknown in Portugal – en Catarina Albergaria – postdoctoraal onderzoeker in het laboratorium aldaar – werd onderzoek gedaan naar dit vraagstuk. Er werd besloten om de hersenmechanismen te bestuderen die betrokken zijn bij een klassieke leertaak, namelijk eyeblink-conditioning. Het onderzoek werd uitgevoerd met muizen.

Bij eyeblink-conditioning leren proefpersonen een sensorische prikkel – bijvoorbeeld een lichtflits – te associëren met een daaropvolgende afgifte van een luchtpuf aan het oog. Eenmaal geleerd, sluit de proefpersoon – in dit geval een muis – zijn ogen al wanneer hij het licht ziet, dus voor er lucht in geblazen wordt. “Het is net als de hond van Pavlov en de bel“, zegt Albergaria.

LEES OOK:  Cannabinoïden dossier • De werking van medicinale cannabis verklaard

Eerdere studies hadden aangetoond dat deze vorm van leren plaatsvindt in een hersenstructuur die het cerebellum (de kleine hersenen) wordt genoemd. Bewezen is dat dit wordt aangetast door een veranderde cannabinoïden signalering, bij zowel mensen als muizen. Om de rol van cannabinoïden bij het leren te bestuderen, gebruikte het team speciaal daarvoor gefokte muizen zonder cannabinoïden-receptoren en ‘normale’ muizen. De eerstgenoemde muizen vertoonden een verminderde conditionering van de oogleden.

Waarom werden deze muizen zo gefokt? 

Toen de onderzoekers begonnen aan de studie hadden ze een directe oorzaak van de slechtere leerprestaties in gedachten. Veel eerdere onderzoeken ondersteunen namelijk het idee dat cannabinoïden neurale plasticiteit veroorzaken; ervaringsafhankelijke veranderingen in de verbindingen tussen neuronen.

Megan Carey: “We gingen er bij de onderzoeksvraag eigenlijk al vanuit dat de samen- of juist tegenwerking tussen cannabinoïden en onze hersencellen de oorzaak was van de leerstoornissen.” Alsof de plot in een goed boek veranderde, bleek in dit onderzoek de ‘verdachte’ helemaal niet schuldig: de cannabinoïden bleken vrijuit te gaan!

Wat was dan wel de oorzaak van de problemen met leren/conditioneren?  “In een studie die we twee jaar geleden publiceerden, ontdekten we dat hoe meer muizen renden, hoe beter ze leerden. Het team begon te vermoeden dat het verschil in leren in plaats daarvan te wijten zou kunnen zijn aan de verminderde activiteitsniveaus van de gemuteerde muizen”, legt Albergaria uit. 

Niet de wiet zelf is de oorzaak van leerproblemen, maar ons gedrag en specifieker een gebrek aan beweging… [illustratie: Andrei Verner/Shutterstock]

Verstoorde cannabinoïden signalering belemmert het leerproces

Al snel werd de link gelegd tussen weinig beweging en het slechtere leervermogen van de muizen. In een artikel op eLife werd bevestigd dat de veranderde gedragstoestand van de mutanten zelfs volledig verantwoordelijk was voor hun verminderde eyeblink-conditioning.

Toen de onderzoekers de muizen op een gemotoriseerde loopband plaatsten, die er voor zorgde dat deze evenveel gingen lopen als normale muizen, waren de resultaten opvallend. Het leervermogen werd volledig hersteld. Het team ontdekte ook dat door de kleine hersenen aangestuurd gedrag – motorische coördinatie en het leren – normaal waren bij de aan cannabinoïden blootgestelde muizen. Bij de muizen die juist cannabinoïden-receptoren misten, was de eyeblink-conditioning ook weer volledig intact.

“Deze experimenten ondersteunden onze hypothese dat een verstoorde cannabinoïden signalering het leerproces belemmert door de gedragsstatus te veranderen. Cannabinoïden hebben dus geen direct effect op neurale plasticiteit in het cerebellum, zoals eerder wel verwacht werd”, zegt Carey.

De rol van gedrag

Er komt steeds meer bewijs dat de gedragstoestand een diepgaande invloed heeft op onze hersenfunctie. Deze studie benadrukt de noodzaak om de manier waarop iemand zich gedraagt, te beschouwen als een krachtig onafhankelijk middel als het gaat om leerprestaties. Ook individuele genen kunnen uiteraard bijdragen aan complex(er) gedrag.

“We waren in staat om een leerachterstand, welke in verband gebracht werd met cannabinoïden, te verminderen met puur de verandering van gedrag”, zo zeggen de onderzoekers.

De link met cannabis

Mensen die om welke redenen dan ook (met regelmaat) cannabis gebruiken, kunnen meer moeite hebben met leren of dingen onthouden. Vaak wordt dit geweten aan de negatieve invloed die de cannabinoïden zouden hebben op onze hersenen. Dit onderzoek laat zien dat deze stelling niet klopt.

Wat wel klopt, is dat mensen die wiet recreatief of medicinaal gebruiken, vaak minder fysiek actief zijn. Dát is de directe oorzaak van eventuele leerproblemen!

Natuurlijk blijft de invloed van cannabis op onze hersenen ook heel persoonlijk. Waar de een niet meer van de bank komt na een jointje, komt de ander dankzij mediwiet juist weer in actie. Daarbij heeft de soort cannabis die je gebruikt ook nog eens invloed op het hele verhaal…

LEES OOK:  Verschillende wietsoorten mengen voor optimale medicinale werking

[openingsbeeld:  FGC/Shutterstock]