Wat zijn landrassen en waarom zijn deze oer-wietsoorten zo belangrijk?

Lokale cannabis variëteiten uit traditionele productielanden noemen we landrassen. Deze oer-wietsoorten vormen de basis van alle moderne cannabis kruisingen. Sinds de tijd van de befaamde Hippie Trail zoeken cannabis liefhebbers en kwekers naar zaden van landrassen. Tegenwoordig worden ze als strategisch nationaal bezit beschouwd.

Zoeken naar die originele wietsoortjes

Jarenlang prijkte in de catalogus van wietzadenbank Sensi Seeds een foto van oprichter Ben Dronkers, gekleed in smetteloos wit, met een Kalshnikov geweer tussen zijn benen en vijf glimlachende Afghanen om hem heen. De foto is genomen op een van de trips die hij vanaf eind jaren zestig maakte in Afghanistan, Pakistan, Turkije en andere traditionele productielanden van cannabis. Hij nam chillums mee, stenen pijpen om hasj of wiet mee te roken, maar vooral: zaden van lokale landrassen.

De chillums vormden de basis van de collectie van het latere Hasj, Marihuana & Hemp Museum, de zaden zijn bestemd voor Sensi Seeds. Amerikaanse tijdgenoten van Dronkers deden hetzelfde in Mexico, Panama en op Jamaica en Hawaï: ze gingen op zoek naar originele landras zaden om mee te kruisen en de supersoorten te ontwikkelen die vandaag gemeengoed zijn.

Ben Dronkers van Sensi Seeds op jacht naar originele wietzaden in Afghanistan in de seventies…

Strategisch nationaal bezit

In het boek ‘Cannabis Pharmacy’ (2017) schrijft Michael Backes over deze pioniers:

‘In de jaren zestig, toen het illegale cannabisgebruik in westerse landen toenam, bezochten hippie backpackers regio’s van de wereld waar inheemse cannabissoorten te vinden waren. Mexico, Jamaica, Colombia, Marokko, zuidelijk Afrika, Libanon, Turkije, Afghanistan, Nepal, India en Thailand produceerden allemaal landrasvariëteiten, die zij mee terug naar huis namen en die de genen-pool vormden waaruit moderne cannabis is gekweekt. Deze illegale “bio-prospecting” – het zoeken naar lokale plantensoorten met medicinale waarde, is tegenwoordig in veel van deze landen verboden, omdat de landras planten nu worden beschouwd als strategisch nationaal bezit.’

Zoektocht naar landrassen op National Geographic

Arjen Roskam, oprichter en eigenaar van de Greenhouse coffeeshops in Amsterdam en Greenhouse Seeds, maakte er decennia later een documentaire-format van: Strain Hunters. De serie, met de in 2017 overleden Franco Loja als stralend middelpunt, was een wereldwijd succes. National Geographic zond tussen 2008 en 2012 zeven afleveringen uit, waarin het Strain Hunters team naar Swaziland, India, Marokko, Trinidad en St. Vincent en Colombia reist, op zoek naar landrassen.

De Strain Hunters (letterlijk; de wietsoortenjagers) op Jamaica

Wikipedia definieert een landras als “een gedomesticeerde, aan lokale omstandigheden aangepaste, traditionele variëteit van een diersoort of plant, die zich in de loop van de tijd heeft ontwikkeld door aanpassing aan de natuurlijke en culturele omgeving van landbouw en veeteelt, en door isolatie van andere populaties van de soort”.

Het zoeken naar originele cannabis landrassen is alleen maar toegenomen met de golf van legalisering die over alle continenten spoelt.

Gevaarlijke plekken op aarde

In het artikel ‘The challenges and opportunities of strain hunting’ (2017) merkt auteur Andrew Ward op dat een aantal van de beste bestemmingen om landrassen te vinden ook de gevaarlijkste plaatsen ter wereld zijn. Neem Mexico: vooral in de bergen van deelstaat Oaxaca is unieke genetica te vinden. Maar in die regio is ook veel activiteit van bendes en drugskartels.

Afghanistan is nog zo’n genetische schatkamer, maar het land wordt nog steeds verscheurd door oorlog en terrorisme. De 800 kilometer lange Hindu Kush bergketen, die door Afghanistan en Pakistan tot in Tadzjikistan loopt, hoort bij de regio’s waar al duizenden jaren cannabis wordt verbouwd. De natuur is er magistraal, maar veilig kun je het er niet noemen.

Een andere schatkamer voor landrassen die door terrorisme wordt geteisterd is Nigeria. Klein voordeel: terroristische groepering Boko Haram is vooral actief in het Noorden van het enorme Afrikaanse land, terwijl de beste cannabis in de zuidelijke deelstaten te vinden is. Andrew Ward noemt met name de deelstaten Edo, Delta, Ekiti, Ondo, Osun, Ogun en Oyo. Strain Hunter Franco Loja was in Congo op zoek naar cannabis, toen hij, slechts 42 jaar oud, in het harnas stierf.

Cannabis in bloei bij het Nederlandse CannNext

Landrassen hebben meer cannabinoïden en terpenen

Om te begrijpen waarom landrassen zo belangrijk zijn, moet je weten dat – illegale – kwekers tot aan het begin van deze eeuw zeer specifieke criteria hanteerden bij het ontwikkelen van nieuwe kruisingen en soorten. Nummer één criterium: een zo hoog mogelijk THC-gehalte. Nummer twee en drie: een hoge opbrengst per vierkante meter en (dus) relatief kleine planten, met korte takken en veel dikke toppen.

Zo verdween niet alleen de CBD grotendeels uit de moderne cannabissoorten, maar ook een onbekend aantal cannabinoïden, terpenen en andere werkzame stoffen. De oorspronkelijke landrassen bevatten die stoffen nog wel.

In ‘Cannabis Pharmacy’ schrijft Michael Backes over de zoektocht naar originele landrassen: ‘Als oude cannabiskwekers rondhangen en verhalen uitwisselen zijn legendarische soorten vaak het onderwerp van gesprek; Kona Gold, Panama Red en Lemon Thai, om er maar een paar te noemen. Nu het verbod in de VS, en misschien wel over de hele wereld, lijkt af te brokkelen, komt de kans in zicht om landen te bezoeken die ooit de landras variëteiten kweekten die het fundament vormen van de moderne cannabisgenetica.’

Cannabis-medicijnkastje van onze grootvaders

Een andere manier om oude landrassen tot leven te wekken is weefselcultuur, schrijft Backes. ‘Verspreid over de Verenigde Staten staan potten gevuld met vintage cannabiszaden. Met conventionele methodes zullen deze zaden waarschijnlijk niet ontkiemen, maar met technieken voor het redden van plantenembryo’s kunnen we er een paar doen herleven. Uiteindelijk krijgen we misschien toegang tot het cannabis-medicijnkastje van onze grootvaders.’

In Nederland werkt het bedrijf CannNext, dat beschikt over een teeltvergunning voor onderzoek van het BMC (Bureau Medicinale Cannabis), aan het systematisch verzamelen en analyseren van medicinaal werkzame cannabis variëteiten, zowel kruisingen als originele landrassen. De soorten worden geteeld in een “state-of-the-art indoor teeltfaciliteit, waar met een gesloten klimaat systeem en ultramoderne LED verlichting versneld kan worden geteeld”, aldus CannNext in een persbericht.

LEES OOK:   Kijk, dit zijn de geheime kweekruimtes van NL mediwiet producent CannNext

15 landrassen en hun herkomst

De Amerikaanse cannabiswebsite Leafly publiceerde in 2014 onderstaand lijstje met vijftien landrassen per land of regio:

Afghanistan en Pakistan

Hindu Kush
Afghani
Lashkar Gah
Mazar I Sharif

Jamaica

Lamb’s Bread
King’s Bread

Mexico

Acapulco Gold

Afrika

Swazi Gold
Kilimanjaro
Durban Poison
Malawi

Zuid en Centraal Amerika

Panama Red
Colombian Gold

Thailand

Thai
Chocolate Thai

[Bronnen:

The Cannabis Origin: What Is a Landrace Strain? door Bailey Rahn, Leafly, 30 januari 2014

Cannabis Pharmacy – The practical guide to medical marijuana, door Michael Backes, Black Dog & Leventhal Publishers, 2017

Strain Hunters – All Seasons, TheTVdb.com

The Challenges and Opportunities of Strain Hunting door Andrew Ward, The Pot Guide, 8 november 201

CannNext Nederland introduceert nieuwe cannabis-variëteiten door Peter van Woensel Kooy, Marketing Tribune Food en Retail, 27 januari 2020]