Wat is THC-tolerantie en hoe voorkom je dat wiet niet meer helpt?

Gebruik je medicinale cannabis met THC, dan kán er na verloop van tijd enige THC-tolerantie ontstaan. Dit houdt in dat je lichaam er minder gevoelig voor wordt, en je dus minder effect voelt van de cannabis. Gelukkig kun je tolerantie voor THC eenvoudig beperken, en ook ‘resetten’ als dat nodig is.

Wist je dat sommige zware pijnstillers en andere medicijnen niet veel verschillen van illegale drugs? De pijnstiller oxycodon bijvoorbeeld, heeft veel weg van heroïne. En het ADHD-medicijn Ritalin lijkt erg op amfetamine, oftewel speed. Bij langdurig gebruik kunnen deze middelen hersencellen doden of neurologische verbindingen beschadigen.

Eén van de redenen dat medicinale cannabis zo’n goed alternatief is voor deze en andere reguliere medicijnen, is dat dergelijke problemen met THC en CBD niet voorkomen. Cannabis kan zelfs bijdragen aan een goede gezondheid van de hersenen.

Er is echter wel een verschijnsel waar je rekening mee dient te houden: langdurige medicinale cannabisconsumptie leidt in veel gevallen tot een verminderde werking van het bestanddeel THC. Een effect dat beter bekend staat als ‘THC-tolerantie’.

Tetrahydrocannabinol ofwel THC is een van de werkzame stoffen in cannabis. Deze stof staat ook bekend vanwege het high-effect. [Shutterstock/Roxana Gonzalez]

Wat is tolerantie?

THC is het psychoactieve bestanddeel in cannabis dat bovendien over een hoop medicinale eigenschappen beschikt. In ons lichaam gaat THC vooral een interactie aan met CB1-receptoren in de hersenen. De gevolgen van deze interactie kunnen geneeskrachtig zijn en vanaf een bepaalde dosis ook geestverruimend. Ofwel: je wordt er high van.

Die high is in feite een – voor het lichaam – abnormale toename in de activiteit van CB1-receptoren. Ze worden als het ware overprikkeld door de hoge dosis THC. En dat heeft een geestverruimend effect tot gevolg. Zodra de THC na een uur of twee weer is verdwenen, wordt de activiteit van CB-1 receptoren geleidelijk weer normaal.

Als je hersenen herhaaldelijk blootstelt aan een hoge dosis THC, onderneemt het brein actie om de toename van CB1-activiteiten te minimaliseren. De hersenen zorgen er als het ware voor dat CB1-receptoren terugkeren naar normale activiteitenpatroon. Om dit te doen, vermindert het lichaam het aantal CB1-receptoren. Bovendien verzwakt de effectiviteit en verandert de genetische expressie. Deze mechanismen tezamen zorgen ervoor dat de impact van THC afneemt.

Om het volledige medicinale potentieel van THC te benutten of – voor recreatieve gebruikers – de initiële high te bereiken, zal je na verloop van tijd meer moeten nemen. Dit heet tolerantie.

Er is gelukkig goed nieuws. Als je namelijk tijdelijk stopt met het gebruik van cannabis, herstellen de hersenen zich en komen de CB1 receptoren weer terug. En dat gebeurt gelukkig ook indrukwekkend snel; meestal binnen enkele weken en vaak ook al na slechts één enkele week.

LEES OOK: Wat is THC eigenlijk?

Locatie en functie van CB1- CB2-receptoren [Shutterstock/Image seller in w, aangepast door MWS]

De tijdlijn van tolerantie

Het is lastig om te zeggen hoe lang het duurt voordat tolerantie voor THC optreedt en weer afneemt. Dit hangt namelijk af van de dosis en frequentie van gebruik, hoe lang je het al gebruikt en of je vroeger ook wel eens wiet hebt genomen. Daarnaast is ieder mens anders; tolerantie hangt dus ook af van jouw DNA.

Dit maakt het lastig om een tijdlijn te geven voor de ontwikkeling van tolerantie. Er zijn echter wel inzichten beschikbaar uit studies bij muizen.

Muizen die tweemaal daags THC-injecties kregen van 10 mg per kg, ontwikkelden na drie injecties binnen 36 uur tolerantie voor de pijnstillende en kalmerende effecten. De tolerantie voor de kalmerende effecten was sterker dan voor de pijnstillende effecten van THC. Dit suggereert dat sommige hersenregio’s of hersencellen gevoeliger zijn voor tolerantie dan anderen.

Na een week stopten de THC-injecties en werd de snelheid van herstel gemeten. In minder dan twee weken herstelde de tolerantie. De tolerantie voor het kalmerende effect herstelde overigens sneller dan het effect op pijn. Dit suggereert dat de hersenmechanismen die een snellere tolerantie ontwikkelen, ook het meest veerkrachtig zijn en sneller herstellen tijdens een periode van onthouding.

THC-tolerantie verdwijnt snel

In vergelijking met andere recreatieve drugs is cannabis uniek in de snelheid waarmee het brein zich herstelt na een periode van onthouding. Herstel is lastig te meten, maar op basis van veranderingen in gedrag en hersenscans die de hersenfunctie en hersenchemie op receptor-niveau toont, is wel een beeld te vormen.

Naast de studie op muizen, onderzocht de wetenschap daarom ook hoe THC-tolerantie werkt bij mensen. Dit gebeurde onder andere tijdens een klinisch onderzoek onder dertig dagelijkse cannabisgebruikers. Bij de onderzoeksgroep werd het aantal CB1-receptoren gemeten en vergeleken met niet-gebruikers. Na slechts twee weken onthouding was het aantal CB1-receptoren bij de regelmatige gebruikers hersteld tot ongeveer normaal.

Aanvullende onderzoeken hebben aangetoond dat onthouding intensiever is wanneer er minder CB1-receptoren beschikbaar zijn waaraan THC zich kan binden. Dit bevestigt dat tolerantie inderdaad samenhangt met het aantal beschikbare CB1-receptoren.

Conclusie: binnen twee weken herstelt THC-tolerantie zich tot (zo goed als) het normale niveau zodat je lichaam weer optimaal reageert op THC.

LEES OOK: Kan je ook een tolerantie voor CBD ontwikkelen?

Af en toe twee weken geen THC is voldoende om THC-tolerantie te voorkomen.  [Beeld: Shutterstock/ElRoi]

THC-tolerantie vergeleken met andere middelen

Deze onderzoeken verklaren bovendien waarom mensen snel herstellen van THC-tolerantie, ten opzichte van tolerantie voor andere middelen zoals alcohol, bepaalde medicijnen en drugs. Bij THC neemt, in het slechtste geval, het aantal CB1-receptoren af. Echter kan ons lichaam die reproduceren en terugsturen naar het celoppervlak zodat de normale hersenfunctie herstelt.

Alcohol

Dit is aanzienlijk anders bij bijvoorbeeld alcohol. Langdurig (en overmatig) alcoholgebruik kan giftig zijn voor de hersenen, waardoor hersencellen beschadigen of zelfs afsterven. Stoppen met alcohol kan tot herstel leiden. Maar het duurt langer en is zelden volledig.

Methamphetamine

Met de zwaar verslavende drug methamphetamine (crystal meth) is er weinig tot geen herstel. De drug kan kritieke hersengebieden die betrokken zijn bij beloningsverwerking permanent beschadigen. Herstel is er nauwelijks. Ook niet na jaren van onthouding.

Antidepressiva

Een ander voorbeeld zijn de zogeheten antidepressiva’s. Uit onderzoek blijkt dat langdurig gebruik van antidepressiva-medicijnen het verouderingsproces van de hersenen aanzienlijk versnelt. Tijdens deze studie werden hersenscans van mensen die 10 jaar antidepressiva hadden gebruikt, vergeleken met patiënten die een dergelijk medicijn niet hadden gebruikt. De scans toonden aan dat de witte massa in de hersenen, verantwoordelijk voor het centrale zenuwstelsel, sneller veroudert bij gebruikers van antidepressiva.

Kortom, nog meer redenen om medicinale cannabis te proberen. En onthoud dat slechts twee weken onthouding al genoeg is om de optimale werking van het medicijn terug te krijgen.

[Openingsfoto: Shutterstock/CAPJAH]