Waarom word je van cannabis gelukkig? Maak kennis met anandamide!

Ananda-wat? Anandamide staat in de volksmond bekend als het geluksmolecuul in cannabis. Dit wordt door wetenschappers ook wel AEA genoemd. Deze natuurlijke cannabinoïde bevat het mysterie van de vreugde die cannabis ons geeft. 

Cannabinoïden zijn een opwindende groep verbindingen. In de loop der jaren hebben onderzoekers of wetenschappers die zich op cannabisonderzoek richten verschillende ontdekkingen gedaan. Niet alleen met betrekking tot cannabisplanten, maar ook hun cannabinoïde- en terpenenprofielen, evenals hun unieke relatie met het menselijke endocannabinoïde systeem (ECS).

Eén van die cannabinoïdensoorten die ons lichaam zelf aanmaakt, zijn anandamiden. Maak kennis met anandamide en hoe het met andere cannabinoïden interageert. En boven alles: het antwoord op de vraag waarom anandamide het geluksmolecuul wordt genoemd. 

Wat is anandamide?

Het menselijk lichaam is een complex geheel. Het maakt stoffen aan die weer een interactie hebben met wat wij eraan toevoegen. Op die manier kunnen we ons happy of juist down voelen. Een stofje dat een grote bijdrage aan ons geluksgevoel kan leveren, is anandamide. Dit is een een primaire endogene cannabinoïde die door het menselijk lichaam zelf wordt geproduceerd. De stof is nog niet erg bekend, maar wat we inmiddels weten is dat deze cannabinoïdengroep goed reageert op andere (plantaardige) stoffen. 

Hoe ontstond de naam anadamide?

De naam ‘anandamide’ betekent letterlijk ‘geluksmolecuul’. Het woord komt uit het Sanskriet. ‘Anand’ betekent letterlijk ‘geluk’ of ‘verrukking’. ‘Amide’ is een term die de chemische formule van het molecuul beschrijft. 

Wat maakt anandamide zo bijzonder?

Anandamide heeft unieke eigenschappen en activiteiten die het ECS helpen een gunstige relatie te hebben met cannabisplanten. De stof werd pas aan het einde van de twintigste eeuw ontdekt, rond de exacte tijd dat THC, CBD en andere fytocannabinoïden eveneens bekendheid verwierven.

Vervolgens suggereerden wetenschappelijke tijdschriften dat fytocannabinoïden zich aan natuurlijke receptoren in het menselijk lichaam zouden kunnen binden om hun effecten te demonstreren. Tussen 1990 en 1995 rapporteerden Dr. Rapheal Mechoulam en zijn onderzoeksteam met succes het isoleren van anandamide uit het menselijk brein. 

Het anandamide endogene cannabinoïde neurotransmitter molecuul…  [beeld: StudioMolekuul/Shutterstock]

Hoe produceert het lichaam anandamide?

Zoals we al vertelden, wordt anandamide van nature in kleine hoeveelheden in het menselijk lichaam geproduceerd. Het productieproces wordt via verschillende moleculaire routes met behulp van meerdere enzymen gedistribueerd. Anandamide heeft een relatief korte halfwaardetijd die begint met N-arachidonoylfosfatidylethanolamine (NAPE), de membraanprecursor.

De halfwaardetijd is de tijd waarin de hoeveelheid van een stof tot de helft van de oorspronkelijke waarde daalt. Dit gebeurt door afbreking of omzetting in andere stoffen. Concreet betekent dit hier, dat als anandamide in het lichaam vrijkomt, het snel weer verdwijnt.

Wat zijn het belang en de functie van anandamide?

Het endocannabinoïde systeem (ECS) omvat voornamelijk de CB1– en CB2-receptoren. Beide receptoren werken samen met andere factoren om ervoor te zorgen dat de homeostatische toestand van het lichaam behouden blijft. Homeostase is het vermogen van het lichaam om de gezondheid te bewaken door constant het inwendige of interne milieu te herstellen en in evenwicht te houden, ook als de omstandigheden veranderen.

Hoe gedraagt anandamine zich?

Het onderzoeksteam dat zich met anandamide bezighield, bestond uit Lumir Hanus, William Devane en eerdergenoemde dr. Mechoulam. Ze merken op dat het geluksmolecuul zich als THC gedraagt. Dit is een ietwat ingewikkeld verhaal maar we proberen het duidelijk te houden.

Zowel anandamide als THC hebben een sterk bindbare reactie met cannabinoïdereceptoren. Anandamide en THC zijn gedeeltelijke agonisten van CB1 en CB2. Dit betekent dat ze in staat zijn om effecten teweeg te brengen op het centraal zenuwstelsel (CZS) en het immuunsysteem. THC heeft echter een sterkere, meer aangeboren relatie met de CB1-receptor. Voor een langere periode katalyseert THC meerdere chemische effecten.

Daarentegen is anandamide kwetsbaar. Dit is er onder meer verantwoordelijk dat het geluksmolecuul geen significant psychoactief effect kan veroorzaken. Het is in plaats daarvan verantwoordelijk voor het opwekken van gevoelens van plezier, beloningen, inspiratie of motivatie. De locaties in de hersenen waar het actief is, zijn voornamelijk in gebieden die relevant zijn voor geheugen, voeding, leren en beweging. Wetenschappers zeggen dat anandamide ons in staat stelt neutrale verbindingen die het geheugen en leren bevorderen te maken óf te verbreken.

De primaire functie van anandamide is homeostase. De hersenen geven het regelmatig vrij om het endocannabinoïde systeem in goede conditie te houden.

Door de combinatie cannabis en anandamine worden we happy…  [beeld: JosepPerianes/Shutterstock]

Wat is de relatie tussen cannabis en anandamide?

Cannabis en anandamide hebben een unieke, veelzijdige relatie. Elke cannabinoïde in de cannabisplant heeft een ander effect op het geluksmolecuul. Wetenschappers hadden liever nog meer informatie gehad over de resultaten van THC en CBD op het AEA-molecuul. Hier liggen dus nog onderzoekskansen.

THC en AEA

THC en anandamide hebben vergelijkbare profielen. Ze zijn beide gedeeltelijke agonisten van de CB1-receptor en ze hebben herkenbare chemische structuren.

Als het lichaam THC afbreekt, gaat het verder met het kapen van de CB1-receptoren, wat een meer diepgaande dramatische reactie veroorzaakt. Deze manifesteert zich als psychoactiviteit. THC beïnvloedt geleidelijk de prestaties van de orbitofrontale cortex, hippocampus, basale ganglia en cerebellum. De gebruiker kan soms een gebrek aan coördinatie en kortetermijngeheugen ervaren.

THC en AEA stimuleren de afgifte van dopamine, waardoor je genot ervaart. Dopamine is ook betrokken bij andere acties zoals seks, voeding en beloningen.

De chemische stof dopamine komt in de hersenen vrij op het moment dat neuronen elektrische signalen aan elkaar doorgeven. De aard van het uitgezonden signaal bepaalt welke keuzes je in je dagelijkse bezigheden maakt. Zonder dopamine zou je niet in staat zijn om bewust of onbewust gemotiveerd te raken, te leren, van stemming te veranderen of een gezonde aandachtsspanne te behouden.

Belangrijk om te weten, is dat het onregelmatige gebruik van THC op korte termijn rechtstreeks van invloed is op het beloningssysteem van de hersenen. Tenminste zolang de verbinding actief blijft. Periodiek gebruik van THC zou de geproduceerde hoeveelheid dopamine relatief kunnen verlagen, waardoor de motivatie en andere negatieve emoties afnemen. De anandamidemoleculen worden direct beïnvloed door:

CBD en AEA

CBD is de tweede prominente, van planten afgeleide cannabinoïde. Het reageert met het FAAH-enzym (de chemische stof die betrokken is bij de afbraak van AEA).

CBD is de belangrijkste reden waarom anandamide een korte halfwaardetijd heeft. CBD gaat namelijk het effect van de chemische stof in de hersenen tegen. Dit doet CBD door het tegenhouden van de afbraak van het FAAH-enzym.

Kunnen we de beschikbaarheid van AEA in het lichaam uitbreiden?

Je kunt op verschillende manieren de hoeveelheid anandamide in het lichaam verhogen. Natuurlijk kun je cannabis roken of op THC gebaseerde edibles of andere producten gebruiken, zoals CBD-extract of -olie. Ook bepaalde voedingsmiddelen dragen bij aan het verhogen van de hoeveelheid geluksmolecuul in je lichaam. Denk hierbij aan zwarte truffels, chocolade, zwarte peper en kaempferol. Bepaalde activiteiten kunnen de aanmaak eveneens stimuleren, zoals oefeningen en knuffelen, yoga, fietsen en lange afstanden hardlopen. Vooral duuractiviteiten wakkeren de aanmaak aan.

Het belangrijkste is om stoffen te consumeren die FAAH remmen of aanzienlijke hoeveelheden anandamide bevatten. Zo heeft het lichaam automatisch een verhoogd AEA-gehalte.

Waar komt het nu op neer?

De onderzoekers concludeerden dat verantwoord cannabisgebruik op de lange termijn kan bijdragen aan een meer open kijk op het leven. Wetenschappelijke kennis van anandamide en de relatie met cannabinoïden heeft een lange weg afgelegd sinds de eerste cannabinoïde werd ontdekt.

Desalniettemin is er nog steeds een schat aan informatie te ontdekken over hoe cannabisplanten en cannabinoïden kunnen worden gemaximaliseerd om gebruikers te helpen zich op de lange termijn gelukkiger te voelen.

Tot die tijd kun je natuurlijk met mate doorgaan met het gebruik van op THC gebaseerde producten. Onthoud altijd dat met meer cannabinoïden, op uithoudingsvermogen gebaseerde oefeningen of activiteiten én een uitgebalanceerde maaltijd, je meer geluk of plezier zult krijgen, aangezien je AEA-niveaus worden verhoogd.

LEES OOK:  Het verband tussen cannabis en de geestelijke gezondheid

LEES OOK:  Ontdek hier hoe medicinale cannabis werkt in het menselijke lichaam

[openingsbeeld: ALIOUI MA/Shutterstock]