Waarom cannabinoïden zo effectief zijn bij huidaandoeningen

Huidaandoeningen vragen veel zorg en aandacht, want een ziekte aan de huid is niet alleen lastig maar het kan zelfs onze kwaliteit van leven bepalen. Hoe verzorg je een aangedane huid het best? Cannabinoïden – de werkzame chemische verbindingen in de cannabisplant – blijken veelbelovend te zijn bij de behandeling van huidziekten. En je kunt ze zowel uitwendig, als inwendige inzetten.

Waarom cannabinoïden effectief zijn op onze huid

Iedereen die de afgelopen jaren enige aandacht heeft besteed aan de cannabis wellness-industrie (of het nu gaat om medicinale en recreatieve toepassingen) is bekend met cannabinoïde-geïnfuseerde topische producten. Deze worden op de markt gebracht om kleine pijntjes en kwalen te behandelen.

Omdat ze gemakkelijk te gebruiken zijn en niet-bedwelmend werken, kunnen deze producten dienen als veilige, laag-risico toepassingen voor mensen die geen behoefte hebben aan de psychoactieve werking van de plant.

Met cannabis doordrenkte zalven, lotions en dergelijke werken omdat de cannabinoïde-receptoren CB1 en CB2 – evenals secundaire doelen, waaronder TRP-kanalen, PPAR’s en serotonine-receptoren – overvloedig in werking worden gezet in de huidcellen.

Topisch aangebrachte cannabinoïden kunnen zich direct binden aan deze receptoren en zo lokale ontstekingen en pijn verminderen!

Acne, zweren en dermatitis behandelen met cannabis

Maar goed geformuleerde cannabisproducten voor de huid kunnen misschien meer doen dan alleen dat. Decennia lang hebben onderzoekers het vermogen van cannabinoïden bestudeerd om klinische huidaandoeningen zoals acne, zweren en dermatitis te behandelen.

In/op de huid werkt het endocannabinoïde systeem – net als elders in het lichaam – perfect als het gaat om balans. Het zorgt voor een goede werking en de immuunrespons wordt behouden, onder meer door de synthese van de anandamide en 2-AG endocannabinoïden.

Het is zelfs mogelijk dat cannabinoïden die intern worden ingenomen, en niet alleen via een plaatselijk middel, kunnen helpen. Dit is zeker zo wanneer een aandoening verspreid over het lichaam voorkomt.

Hoewel huidziektes een relatief onbekende indicatie zijn voor cannabisgebruik en zeker meer gespecialiseerde aandacht vereisen dan de standaard kalmerende zalfjes, suggereren talrijke recente publicaties dat het de moeite waard is om deze combinatie verder te onderzoeken.

Cannabinoïden voor inflammatoire huidaandoeningen

In een recent artikel in het tijdschrift Pharmaceuticals wordt hier meer over geschreven. In dat onderzoek wordt gekeken naar eerdere studies naar op cannabis gebaseerde medicijnen voor inflammatoire huidziekten, zoals acne, eczeem, dermatitis en psoriasis. 

De Portugese auteurs bespreken 29 studies die tussen 2003 en 2021 zijn gepubliceerd, waarvan er 13 menselijke proefpersonen en de rest cel- en diermodellen gebruiken. Geen van de studies bij mensen heeft betrekking op orale inname van cannabinoïden als zodanig, hoewel men wel ontdekt dat een verhoogde consumptie van hennepzaadolie geassocieerd kan worden met verminderde symptomen van atopische dermatitis.

De auteurs van het oorspronkelijke onderzoek schrijven dit toe aan de hoge concentratie meervoudig onverzadigde vetzuren in hennepzaadolie, welke de voorlopers van endocannabinoïden zijn.

Zalf of creme met cannabinoïden erin blijkt bij heel veel huidproblemen effectief voor verlichting te zorgen…

Bij welke aandoeningen gebruik ik cannabinoïde topicals?

In andere onderzoeken (met mensen) worden meerdere stoffen uit cannabis ingezet; CBD, CBG, THC en hennepzaadolie. Ook bestudeert men actief de endocannabinoïde anandamide, de cannabinoïde-achtige endogene verbinding palmitoylethanolamide (PEA) en de synthetische onderzoekscannabinoïde HU210. 

Gezien de overwegend positieve resultaten van deze onderzoeken en aanvullend preklinisch werk, concluderen de review auteurs in Portugal dat topische producten met cannabinoïden niet alleen goed worden verdragen, maar dat ze bijzonder veelbelovend zijn bij de behandeling van psoriasis, atopische dermatitis en contactdermatitis.

De auteurs stellen dan ook: “De hier besproken onderzoeken suggereren dat cannabinoïden en cannabinoïde-receptor modulatoren een therapeutische werking kunnen hebben bij verschillende inflammatoire huidaandoeningen, vanwege hun antiproliferatieve, immunomodulerende en ontstekingsremmende werking. Om dergelijke mogelijkheden verder te onderzoeken, moet onze kennis van het cutane cannabinoïdesysteem echter worden uitgebreid”

Onze huid en het endocannabinoïde systeem 

Een recente verschenen recensie, gepubliceerd in het tijdschrift Cells in december 2022, geschreven door onderzoekers van de Universiteit van Rostock in Duitsland, kijkt nog breder naar het potentieel van cannabinoïden om huidziekten te behandelen. Het begint met een verhelderend overzicht van de rol van het endocannabinoïde systeem in tal van functies en processen in de huid.

Onderstaande lijst vergroot op eenvoudige wijze onze kennis het endocannabinoïde systeem (ECS), maar ook over de huid; het grootste orgaan van het lichaam. Van boven naar beneden omvat het de gemedieerde huidfuncties, waar ons ECS invloed op heeft:

• Melanogenese (de productie en distributie van melanine, cruciaal voor de bescherming van de huid tegen UV-straling en oxidatieve stress)
• Wondgenezing
• Huidbarrière functie (inclusief zowel inwendige bescherming tegen vochtverlies als uitwendige bescherming tegen externe bedreigingen zoals infectieuze agentia, chemicaliën en allergenen)
• Talg biologie (de functie van talgklieren, die een olieachtige substantie produceren die ook wel sebum wordt genoemd en waarvan de overproductie acne kan veroorzaken)
• Haarfollikel biologie en de controle van de haargroei
• Effecten van aan licht blootgesteld epitheel (de auteurs suggereren bijvoorbeeld dat CBD de schadelijke effecten van UV-straling kan verminderen)
• Huidpijn, of pijnoverdracht en perceptie in de huid
• Keratinisatie (het proces waarbij cellen van onder de huid worden omgezet in keratine, een eiwit dat helpt bij het vormen van haar, nagels en de buitenste laag van de huid of opperhuid)
• Processen van huidveroudering 

Cannabis lotions, cremes en zalfjes mogen eigenlijk in geen enkele hedendaagse badkamer ontbreken…

Wat zijn de mogelijkheden en waarom is cannabis effectief?

De auteurs van het onderzoek bekijken bestaand klinisch en preklinisch bewijs over de effecten van een behandeling met cannabinoïden voor een lange lijst van zowel veelvoorkomende als onbekendere huidaandoeningen. Deze omvatten de volgende ziektebeelden aan de huid:

• Allergische contactdermatitis
• Keratinestoornissen
• Littekens en keloïden
• Epidermolysis bullosa
• Pyoderma gangrenosum
• Acne
• Acute ontstekingen
• Androgenetische alopecia
• Eczeem
• Atopische dermatitis
• Dermatomyositis
• Hidradenitis suppurativa
• Door histamine geïnduceerde jeuk
• Postherpetische neuralgie
• Pruritus
• Psoriasis
• Systemische sclerose
• Urticaria
• Veneuze beenzweren

Een flinke waslijst dus, al bestaan er beslist nog meer huidaandoeningen waarbij cannabis heilzaam kan zijn.

De reden waarom met cannabis doordrenkte zalven en lotions zo goed effectief zijn, is omdat de cannabinoïde-receptoren CB1 en CB2 zorgen voor een overvloedige uitwerking in de huidcellen.

Het volstaat te zeggen dat ze grondig te werk gaan als het gaat om huidherstel. Zo grondig, dat de onderzoekers het volgende durven te stellen: “Cannabinoïdeverbindingen kunnen een groot potentieel hebben bij de behandeling van huidziekten, zowel als plaatselijke behandeling, maar zeker ook als als systemische medicatie. Aangezien er aanwijzingen zijn voor mogelijke effecten van cannabinoïden bij verschillende huidziekten – buiten die welke tot nu toe bij patiënten zijn bestudeerd – kan verder worden aangenomen dat het potentieel van cannabinoïden nog lang niet is uitgeput. Verdere indicaties worden de komende jaren getest.”

Meer bewijs is welkom

Een artikel uit november 2022 in Tropical Medicine and Infectious Disease rapporteert – gebaseerd op laboratoriumbewijs – dat zowel THC als CBD kunnen dienen als therapeutisch middel, of in gelijktijdig toegediende therapie voor cutane leishmaniasis (een door vectoren overgedragen parasitaire ziekte die huidbeschadigingen veroorzaakt). Deze aandoening treft mensen in bijna 90 landen, maar komt vooral voor in Marokko, waar de auteurs zijn gevestigd.

En een onderzoek uit januari 2023 naar geavanceerde huid- en wondverzorging constateert dat van de 45 zweerpatiënten die gedurende één tot twee maanden worden gevolgd, degenen die willekeurig een CBD-geïnfuseerde topische behandeling krijgen, minder pijn en hogere scores op een gezondheidsvragenlijst geven. Ook wordt een verbeterde slaap gerapporteerd in vergelijking met de controlegroep die een niet CBD-topisch middel krijgen.

In feite ondersteunen deze twee recente artikelen het eerder gemaakte statement over de grondige werking van mediwiet bij huidklachten. Toch is meer onderzoek van groot belang voor de erkenning van cannabis als medicijn bij huidaandoeningen. Gelukkig zit er wat dat betreft alweer een en ander in de pijplijn zogezegd…

[illustraties: Mariann_chu/Shutterstock]