Verslaving holistisch aanpakken met medicinale cannabis

Verslaving is een lastige aandoening, waar veel interne en externe factoren invloed op kunnen hebben. Cannabis integreren in een holistisch behandelplan kan bijdragen aan het laten van de verslaving en helpt de behandeling benaderen vanuit een schadebeperkend oogpunt.

Factoren van verslaving

Een simpele manier om van een verslaving af te komen is er niet. Voordat je cannabis gebruikt om een verslaving te behandelen dienen we dus eerst het concept ‘verslaving’ goed te begrijpen. De aandoening heeft namelijk meerdere onderliggende factoren om rekening mee te houden.

• Fysiek – Verslaving is voor een groot deel een fysiek probleem. Niet alleen zijn sommige mensen door genetische aanleg verslavingsgevoeliger, sommige drugs kunnen verslavend zijn door het effect ervan op de chemische reacties in het lichaam. Bovendien kan het lichamelijke gevoel van ontwenning van een drug kan soms al genoeg zijn om de verslaving door te zetten. In andere gevallen verandert de drug bepaalde structuren in het brein waardoor de verslaafde wil blijven gebruiken. Verslavingen kunnen ook voortkomen uit fysieke problemen. Zo kan het een vorm van zelfmedicatie zijn voor posttraumatische stress, angst en pijn.
• Sociaal-cultureel – Verslaving komt in alle lagen van de maatschappij voor, maar in hogere mate in de lager sociaal-culturele kringen. Factoren als ras, opleidingsniveau, geslacht, leeftijd en of de persoon ooit heeft vastgezeten dragen ook bij aan de waarschijnlijkheid dat hij/zij een verslaving ontwikkelt of laat behandelen. De culturele factoren in een land hebben er ook invloed op. Een zero-tolerance beleid zoals de VS, waarbij drugsgebruikers worden gezien als criminelen, werken vaak averechts. Een systeem zoals in Portugal, waar in 2000 alle drugs zijn gedecriminaliseerd en ‘probleem-gebruikers’ begeleiding in plaats van celstraf krijgen, werkt positief op de verslavingsproblematiek.
• Psychologisch – Tijdens de tienerjaren zijn mensen gevoeliger voor het ontwikkelen van een verslaving. Dat is een intensieve periode van ontwikkeling van de hersenen, het leervermogen en het geheugen. Gedachtengang, aangeleerd gedrag en trauma’s uit de jeugd spelen dus een grote rol in verslaving. Als mettertijd de verbinding tussen verslavingsgedrag en het beloningssysteem versterkt wordt, wordt het moeilijker om van de verslaving af te komen.
  

  Verslaving is geen simpel te behandelen aandoening, door de verschillende onderliggende factoren die aan de ongezonde gewoonte bijdragen. [Foto: shutterstock/lipik]

Cannabis tegen verslaving

Uit een enquête onder 271 Canadese medicinaal cannabisgebruikers, bleek in 2016 dat patiënten hun verslavende pillen al inruilen voor cannabis. Maar liefst 63 procent van die groep verkoos medicinale cannabis boven hun door de dokter voorgeschreven medicatie.

Daarvan gebruikte 30 procent liever cannabis dan voorgeschreven pijnstillers. Kijkend naar andere verslavingen bleek 25 procent cannabis te verkiezen boven alcohol, 12 procent van de groep verving tabak met cannabis en 3 procent gaf erdoor een harddrugs-verslaving op.

Andere enquêtes en studies laten soortgelijke resultaten zien, en in LA worden alcoholverslaafden in een ontwenningskliniek al met cannabis behandeld. Toch is het niet zo dat je simpelweg het ene middel met het andere kunt vervangen. Als je een verslaving wilt behandelen met cannabis moet je in elk geval rekening houden met de volgende vijf punten.

1. THC en CBD

Hoewel delta-9-tetrahydrocannabinol (THC) en cannabidiol (CBD) beide nuttig kunnen zijn bij het behandelen van verslaving, is CBD de meest veelbelovende stof van de twee op dit gebied. In tegenstelling tot THC veroorzaakt CBD namelijk geen psychoactief high of stoned gevoel. Daarentegen krijg je wel een niet-euforische en kalmerende mood boost. 

Een onderzoeksanalyse uit 2015 suggereert dat CBD een potentiële behandelvorm is tegen verslaving. Volgens de studie zou het vooral kunnen helpen tegen een verslaving aan opiaten, cocaïne, psychostimulanten en tabak. Een publicatie uit 2009 suggereert dat cannabis – psychoactief of niet – als een veiliger vervanger van schadelijke illegale drugs moet worden gezien.

Zowel THC als CBD kunnen al in lage doseringen nuttig zijn bij de behandeling van een verslaving. [Foto: shutterstock/Mitch M]

Zo bevestigde een onderzoek uit 2012, die bewees dat een THC-behandeling ervoor zorgde dat aan heroïne verslaafde aapjes, minder van de drug namen. Dit onderzoek liet ook zien dat de THC-heroïne combinatie geen van beide middelen verslavender maakt. Gezien moderne pijnstillers vaak op heroïne lijken omdat ze gebaseerd zijn op opium, suggereert deze studie dat cannabis het gebruik van opiaten pijnstillers kan verminderen en toch kan bijdragen aan de pijnstilling.

2. Micro-doseren

Alle kleine beetjes helpen, en dat is zeker het geval met cannabis. Zowel THC als CBD kunnen mogelijk al in lage doseringen effectief zijn in het verminderen van verslavingsgedrag. Zo zagen wetenschappers tijdens een studie in 2004, dat lage doses THC en CBD aangeleerd verslavingsgedrag – geassocieerd met de effecten van cocaïne en amfetamine – reduceerde in knaagdieren.

Tijdens het experiment werden de knaagdieren gestimuleerd met genotsmoleculen – lijkend op het effect van cocaïne en amfetamine – op een bepaalde locatie, zodat de knaagdieren aan die locatie ‘verslaafd raken’.  Lage doses THC (0,5mg/kg) en CBD (5mg/kg) konden succesvol de aangeleerde beloning van het gedrag loskoppelen. Dat indiceert dat de cannabinoïden kunnen helpen van verslaving te genezen.

 Deze aanpak is dan misschien controversieel, de kritiek erop stamt nog steeds uit een zero-tolerantie cultuur die al lange tijd bewijst te falen en op onwaarheden berust.

Een andere studie bewees dat een dagelijkse dosis van 5mg CBD het heroïne-zoekend gedrag in knaagdieren verminderde tot wel twee weken na de laatste dosis. Dit suggereert dat CBD-behandelingen in elk geval een aantal typen verslaving zou kunnen behandelen.

3. Holistische aanpak met cannabis

Om cannabis succesvol te integreren in het herstel van een verslaving dienen de fysieke, sociaal-culturele en psychologische factoren van de verslaving aangepakt te worden. De verslavende medicatie, alcohol of drugs in de prullenbak gooien en een paar gram cannabis halen kan misschien op de korte termijn werken. Maar om het probleem op de langere termijn effectief op te lossen moeten alle elementen die de verslaving in stand houden onder handen genomen worden.

Een slecht dieet kan bijvoorbeeld bijdragen aan pijn en ontsteking, waardoor er een grotere behoefte ontstaat om verlichting te zoeken in opiaten of alcohol. Effectief een verslaving behandelen betekent kijken naar alle onderdelen van gezondheid en welzijn, en niet alleen kijken naar (zelf)medicatie-gedrag.

4. Cannabis en therapie

Stressfactoren en trauma’s uit het verleden kunnen een verslaving in stand houden. Begeleiding en gedragstherapie dragen zeer bij aan een goede behandeling van verslaving, waarbij cannabis gezien wordt als een tool om de therapie effectiever te maken.

Cannabis kan als onderdeel van een holistische behandelplan onder begeleiding van ervaren professionals bijdragen aan het afkicken van een verslaving. [Foto: shutterstock/visivastudio]

Tijdens een trial met 48 menselijke participanten werd bewezen dat CBD aangeleerde angst kan verminderen. De cannabinoïde bindt zich aan delen van de hersenen waar geheugen wordt gevormd, al is niet helemaal duidelijk hóe. CBD bewees na een angstig moment (een elektrische schok geassocieerd met een gekleurd vlak) de met de kleur geassocieerde angst te verminderen.

Een vergelijkbaar onderzoek suggereert dat CBD potente angstremmende en antipsychotische effecten heeft, die het een nuttig middel kunnen maken in therapiesessies. Er is meer onderzoek nodig om het met zekerheid te kunnen zeggen, maar CBD lijkt te helpen mensen kalmte en een relaxte mentale staat te behouden tijdens behandelingen.

5. Cold turkey vs. schadebeperking

Er zijn verschillende manieren om van een verslaving af te komen. Een ervan is cold turkey, abrupte ontwenning, waarbij je in één keer compleet stopt met een middel. Niet ‘af en toe een peukie’ of een ‘biertje in het weekend’, maar in één klap van alles naar niets. In plaats daarvan kun je echter ook langzaamaan het gebruik afbouwen, om de verslaving vanuit een schadebeperkend perspectief te benaderen.

Cannabis gebruiken in plaats van een schadelijk middel als opium (heroïne of verslavende medicijnen) of alcohol is een manier van een schadebeperkende benadering van de verslaving. De plant is immers veel veiliger dan legale middelen als alcohol en tabak. Wiet is ook minder verslavend dan andere middelen en heeft in de hele geschiedenis nog nooit iemand gedood.

Vooral bij het stoppen met sigaretten kan het baten CBD te gebruiken, in de vorm van een vaporizer bijvoorbeeld. Niet alleen vervang je dan een schadelijke verslaving door een minder schadelijke gewoonte, CBD helpt de behoefte naar nicotine met 40% te reduceren. Je bent zo sneller van je nicotineverslaving af en bevordert tegelijkertijd je gezondheid door de inname van CBD.

Voorkom cannabis-afhankelijkheid

Iedereen ervaart cannabis op een andere manier, maar sommige mensen vinden dat de plant ze een nieuwe mindset biedt. Meer dan eens geven cannabis-gebruikers aan zich ‘normaler’ te voelen nadat ze wiet consumeren. Toch blijkt uit onderzoek dat ongeveer 9 procent van de cannabis-consumenten mentaal verslaafd raakt aan het middel.

CBD helpt de behoefte naar een sigaret met 40 procent te verminderen. [Foto: shutterstock/vchal]

Na het vechten tegen andere vormen van verslaving, is het niet gek dat sommige verslaafden of andere belanghebbenden hun bedenkingen hebben bij een cannabis-behandeling. Om de therapie succesvol te laten zijn is het belangrijk de plant zeer bewust te benaderen. Deze aanpak is dan misschien controversieel, de kritiek erop stamt nog steeds uit een zero-tolerantie cultuur die al lange tijd bewijst te falen en op onwaarheden berust.

Verantwoordelijkheid nemen

Gebruikers kunnen om hier bewust van te blijven, en verantwoordelijkheid over hun gebruik te nemen, een gedetailleerd log bijhouden van hoe ze de plant gebruiken. Hierin kunnen zij doseringen beschrijven, de tijd van inname, verlangen naar middelen en andere merkbare bijwerkingen of veranderingen opnemen.

Deze informatie helpt de verslaafde en zijn/haar verzorgers inzien of cannabis überhaupt helpt. Daarnaast kan het helpen bij het herkennen van andere factoren in de levensstijl of relaties die bijdragen aan de verslaving. Andere manieren om het cannabis-gebruik gezond te houden zijn:

• Overweeg wietsoorten met weinig THC
• Neem tolerance-breaks (af en toe een weekje stoppen)
• Houd het bij de laagste therapeutische dosis (micro-doseringen)
• Integreer cannabis in een groter behandelplan
• Werk met betrouwbare professionals
• Leer met jezelf mee te leven

[Openingsfoto: shutterstock/Leszek Czerwonka]