Oktober is wereldwijd de maand waarin extra aandacht wordt gevraagd voor borstkanker. En niet voor niets, want elk jaar opnieuw krijgen in Nederland alleen al zo’n 15.000 mensen deze diagnose te horen. Een aanzienlijk deel van de borstkankerpatiënten gebruikt medicinale cannabis zonder medeweten van hun behandelaar, zo blijkt uit een Amerikaanse onderzoek. En bijna de helft van hen gelooft dat cannabis op zichzelf kanker zou kunnen behandelen.
4 op de 10 vrouwen met borstkanker gebruiken wiet
Uit de uitgebreide enquete onder borstkankerpatiënten blijkt dat 42% een vorm van cannabis gebruikt om de symptomen van hun aandoening te verminderen. Maar 39% van de patiënten licht hun behandelende arts hierover in, zo blijkt uit de nieuwe studie die werd gepubliceerd in Cancer, een tijdschrift van The American Cancer Society.
Bijna de helft van de patiënten is overtuigd van de geneeskracht van cannabis; ze geloven dat het de kanker zelf zou kunnen behandelen. Gezien het anekdotisch bewijs wat er al is, is het een aannemelijke gedachtegang. Er is alleen helaas nog geen wetenschappelijk bewijs uit klinische proeven dat dit idee ondersteunt.
Illegale cannabis kan riskant zijn voor de gezondheid
De studie maakt duidelijk dat zowel patiënten als hun artsen meer kennis over medicinale cannabis moeten opdoen, omdat wiet sommige behandelingen zou kunnen verstoren, of patiënten juist kwetsbaarder zou kunnen maken voor nieuwe bijwerkingen. Patiënten die immuungecompromitteerd zijn vanwege hun kankerbehandelingen, moeten vooral op hun hoede zijn voor illegaal gekochte cannabis, aldus de auteurs van de studie. ‘Zwarte wiet’ kan vervuild zijn en gevaarlijke stoffen (denk aan zware metalen, pesticiden e.d.) bevatten. Bij legale cannabisproducten is dat zo goed als uitgesloten natuurlijk.
De studie werd geleid door Breastcancer.org (gevestigd in Ardmore) en Main Line Health. Aan het roer stonden Marisa Weiss (oprichter en hoofd medische dienst van Breastcancer.org) en een radiotherapeut-oncoloog in het Lankenau Medical Center.
Oktober is de borstkankermaand, maar aan de communicatie tussen patiënt en arts schort wel een en ander, zeker als het om cannabisgebruik gaat…
Patiënt stelt vragen, arts weet te weinig over mediwiet
Hoewel andere studies het gebruik van cannabis onder kankerpatiënten reeds hebben onderzocht, zegt Weiss dat dit onderzoek belangrijk is omdat het een nationale steekproef omvat. Het gaat dus niet enkel om de patiënten van één ziekenhuis, zoals in eerdere studies soms het geval was.
Medicinale cannabis is inmiddels beschikbaar in 36 van de 50 Amerikaanse staten, waaronder Pennsylvania en New Jersey, aldus Weiss. Weiss is gekwalificeerd is om patiënten te certificeren voor het medicinaal cannabis-programma in Pennsylvania. “Steeds meer patiënten gebruikten cannabis en stellen er vragen over. Het gebruik ervan is wijdverspreid en we eigenlijk relatief weinig over dit onderwerp”, steekt ze ook de hand in eigen boezem.
Resultaten van borstkanker enquete
Bij de (anonieme) online enquête waren 612 patiënten betrokken, die waren verzameld via Breastcancer.org en Healthline.com. Gemiddeld hadden ze twintig maanden eerder de diagnose kanker gekregen.
Van degenen die cannabis inzetten voor het bestrijden van symptomen, zegt 78% dat ze het gebruiken tegen pijn en 70% om slapeloosheid te verminderen. Ongeveer de helft zegt dat ze wiet gebruiken tegen angst, stress of misselijkheid.
Driekwart van de vrouwen ervaart flink verlichting van de symptomen dankzij cannabis en meer dan de helft zei dat ze geen andere succesvolle alternatieven hebben gevonden. Jongere patiënten waren positiever over de impact van cannabis dan 65-plussers.
De meeste patiënten zijn zich er niet van bewust dat de kwaliteit van cannabisproducten sterk kan verschillen. Ze zien het als een natuurlijk product dat sowieso beter is dan een chemisch middel. Voor de goede orde; ook natuurlijke producten bevatten chemicaliën, en veel goed bestudeerde medicijnen zijn gebaseerd op ingrediënten die aanvankelijk in planten zijn ontdekt.
Relatie patiënt en arts kan beter, zeker m.b.t. cannabisgebruik
Uit het onderzoek blijkt dat veel patiënten het niet prettig vinden om met hun arts over cannabis te praten. De personen die het wel proberen, zijn veelal teleurgesteld in het gesprek dat plaatsvond.
In het educatieve gedeelte van deze studie, bedoeld om artsen te helpen het bewijs van de werking van cannabis te begrijpen, blijkt sterkere onderzoeksondersteuning voor THC dan voor de werking van CBD.
THC kan een bedwelmende (psychoactieve) uitwerking hebben, heeft invloed op de stemming en zorgt voor sedatie: het verlagen van de staat van het bewustzijn van een patiënt. CBD kan in hoge doseringen een milde vorm van sedatie veroorzaken, maar heeft over het algemeen minder direct waarneembare effecten.
Opvallend dus wel dat slechts een kwart van de patiënten in het onderzoek de voorkeur geeft aan THC-dominante producten. De meesten gebruikten uitsluitend CBD, of een combinatie van CBD en THC-producten.
In het rapport staat dat wetenschappelijke studies het gebruik van THC tegen pijn, misselijkheid, angst en slapeloosheid ondersteunen. Tegelijkertijd komt naar voor dat onderzoek naar CBD en de invloed op diverse kankersymptomen schaars is.
Weiss voert momenteel een proef uit met CBD – de Coala-T-CBD studie – tegen neuropathische pijn, ontstaan na de behandeling van borst-, eierstok- of darmkanker. Weiss zegt dat er aanwijzingen zijn dat CBD helpt bij angst, slaap en pijn, maar dat het niet zo overtuigend is als ze zouden willen.
Links is prima (het eten van cannabis middels zogeheten edibles), de rechtse consumptiemethode van wiet wordt voor kankerpatiënten afgeraden; liever niet roken of verdampen… [beeld: Veronika Chkoidze/Shutterstock]
Tips voor (borst)kankerpatiënten die cannabis gebruiken
De patiënten uit de borstkanker-enquete gebruiken cannabis op verschillende manieren, waaronder roken en vapen (verdampen met een vaporizer). Weiss stelt dat roken of vapen een slecht idee is voor patiënten die een actieve behandeling voor borstkanker ondergaan. Sommige behandelingen kunnen de immuun- en longfunctie beïnvloeden. Het roken van cannabis is nog een extra optater voor de reeds aangedane longen. Beter is het dus om olie te gebruiken of cannabis via edibles naar binnen te werken.
Cannabis kan ook invloed hebben op de manier waarop het lichaam medicijnen afbreekt. Dit geldt ook voor medicijnen die worden gebruikt om kanker of bijhorende symptomen te behandelen. Zo dien je bijzonder voorzichtig te zijn wanneer je bloedverdunners gebruikt.
De studie vermeldt dat preklinisch onderzoek suggereert dat cannabis het immuunsysteem kan onderdrukken, dit zou een reden kunnen zijn dat het met grote voorzichtigheid en alleen met goede begeleiding gebruikt moet worden door patiënten die immunotherapie krijgen.
Kan cannabis naast de symptomen ook de tumor zelf aanpakken?
Wat betreft cannabis als directe behandeling voor kanker (en dus niet louter om de symptomen te bestrijden), wordt in de studie erkend dat primair onderzoek bij dieren aantoont dat THC en CBD tumorgroei en metastasen bij dieren kunnen verminderen. De resultaten die bij muizen behaald worden gaan echter vaak niet op bij mensen, en het effect van cannabis op kanker bij mensen is wetenschappelijk gezien nog vrijwel onbekend.
Desalniettemin proberen sommige patiënten een hoge dosis THC uit vanwege informatie die ze online vinden, aldus Weiss. Zij vindt dat persoonlijk geen goede zaak, aangezien ze patiënten in haar praktijk kreeg die knetterstoned waren. Echter, de bijwerkingen van reguliere kankermedicijnen zijn ook niet mis. En dan kun je je afvragen hoe erg het is om stoned te zijn als je daardoor een beter gevoel hebt én minder klachten…
Het bespreekbaar maken van wiet is een groot probleem
Het heeft natuurlijk niet enkel betrekking op dit onderzoek, dat het bespreken van cannabisgebruik met een arts moeilijk gevonden wordt. Slechts 1 op de 5 mensen heeft vertrouwen in de eigen arts, ze zijn bang voor het oordeel van hun arts als het gaat om mediwiet gebruik.
Wanneer er naast de conventionele behandeling cannabis gebruikt wordt kan dit soms voor serieuze problemen zorgen. Gezien de interactie die wiet heeft met sommige medicijnen is het belangrijk om te blijven monitoren.
Het kan echter ook heel goed uitpakken, zoals laatst bij een bejaarde dame met longkanker. Zij besloot af te zien van een reguliere behandeling, bleef wel onder controle en gebruikte zonder overleg met de behandelaars cannabis. Hieruit vloeide uiteindelijk anekdotisch bewijs voort, want haar tumor kromp aanzienlijk…
Meer en vooral ook klinisch onderzoek naar de werking van cannabis bij kanker is dus zeer gewenst!
[openingsbeeld: Cienpies Design/Shutterstock]