Helpt cannabis bij autisme? En zo ja, is het voor iedereen uit het autistisch spectrum een goede behandelmethode is? Om deze vragen te beantwoorden, onderzocht een recente studie twintig patiënten met autistische symptomen die met cannabis werden behandeld.
Wat is autisme?
Mensen die autistische kenmerken hebben, worden vaak aangeduid met ASS, oftewel autismespectrumstoornis. Dit houdt in dat je je simpel gezegd niet in de gevoelswereld van anderen kunt verplaatsen, lichaamstaal niet begrijpt en moeite hebt met veranderingen. Je kunt in meer of mindere mate last van deze ontwikkelingsstoornis hebben. (Bron: Hersenstichting)
Cannabis en autisme
Wat gebeurt er als mensen met ASS cannabis gaan roken? Anekdotisch bewijs meldt vaak dat men positieve ervaringen met cannabis heeft. Dit anekdotisch bewijs maakt op zichzelf echter niet hard dat cannabis een effectief medicijn is voor de behandeling van autistische symptomen.
Om deze leemte te helpen opvullen, onderzocht een recente studie twintig patiënten met ASS. Ze waren met cannabisextracten met een volledig spectrum van werkzame stoffen behandeld. Deze werkzame stoffen in cannabis worden ook wel met de afkorting FCE aangeduid: Full-spectrum Cannabis Extract.
De studie is gepubliceerd in het tijdschrift Frontiers in Psychiatry. Hoewel de onderzoekers concludeerden dat cannabis autistische mensen grotendeels helpt hun kernsymptomen aan te pakken, schetste de corresponderende auteur van de studie een ingewikkelder beeld over of en hoe autistische mensen veilig cannabis kunnen consumeren.
Een groot deel van zijn bevindingen komt neer op de verhoudingen van twee geneesmiddelen die in cannabis worden aangetroffen: THC (tetrahydrocannabinol) en CBD (cannabidiol). THC is het medicijn dat mensen high maakt en CBD is een niet-bedwelmende stof die vaak vanwege zijn geneeskrachtige eigenschappen wordt gebruikt.
Met name full-spectrum cananbisextracten blijken goede resultaten op te leveren bij mensen met een autistische stoornis… [beeld: Creativan/Shutterstock]
Kun je autisme ‘behandelen’ met cannabis?
Het zou misleidend zijn om te zeggen dat uit hun onderzoek blijkt dat cannabis ‘autisme behandelt’, vinden de onderzoekers. “De resultaten waren overwegend positief voor de meeste symptomen”, rapporteerden ze.
Ze merken hierbij op dat de twee uitzonderingen een patiënt betroffen die alleen medicatie kreeg met CBD-rijke FCE’s en een andere die medicatie kreeg met een mengsel van CBD-rijke en THC-rijke FCE’s.
“Na FCE-behandeling vertoonden 18 van de 20 patiënten verbetering in de meeste kern- en comorbide symptomen van autisme.” Ter verduidelijking: comorbide is het naast elkaar voorkomen van verschillende stoornissen tegelijkertijd. Ook verbeterde de kwaliteit van leven voor patiënten en hun families, concludeerden de auteurs. “De bijwerkingen waren mild en zeldzaam.”
Grote verscheidenheid aan autismespectrumstoornissen
Dr. Renato Malcher-Lopes, de corresponderende auteur van de studie, vertelde dat, omdat er zo’n grote verscheidenheid aan autismespectrumstoornissen bestaat, het misleidend zou zijn om te zeggen dat uit hun studie is gebleken dat cannabis ‘autisme behandelt’.
In plaats daarvan zou het juister zijn om te zeggen dat er kernsymptoomdomeinen van autisme zijn. Deze worden in de studie gedefinieerd als ‘beperkt of repetitief gedrag en beperkingen in taal/communicatie en sociale vaardigheden’. Hij benadrukt dat deze, en niet ‘autisme’ als hechte eenheid, specifiek werden bestudeerd. “Er is een verzameling symptomen die onder de paraplu van autismespectrumstoornis vallen”, legt Malcher-Lopes uit.
Hij is werkzaam aan het Laboratorium voor Neurowetenschappen en Gedrag van de Universiteit van Brasilia. Hij vervolgt zijn verhaal: “Je hebt de kernsymptomen, die iemand minimaal als autistisch kwalificeren. Het komt echter zelden voor dat iemand alleen de kernsymptomen heeft. Het is gebruikelijk dat mensen verschillende stoornissen hebben in verschillende niveaus van ernst.”
Deze stoornissen kunnen uit problemen met emotionele zelfregulatie bestaan, intellectuele beperkingen, gedragsstoornissen en het eten van niet-voedingsstoffen. Het is per patiënt van cruciaal belang om na te denken over de manier waarop cannabis elk van deze symptomen zal beïnvloeden, zowel individueel als als geheel. Dat zal vaak van patiënt tot patiënt aanzienlijk variëren.
Deze studie draagt echter bij aan de hoeveelheid onderzoek die suggereert dat cannabis de levenskwaliteit van mensen met autisme kan verbeteren.
Vooral veel CBD
Tegelijkertijd wijst Malcher-Lopes erop dat er een gemeenschappelijk thema in zijn onderzoek was. “Eén ding is heel belangrijk: we zorgen er in ons protocol voor dat iedereen vooral veel CBD (cannabidiol) ontvangt. Waarom? Omdat CBD een ontstekingsremmende stof is. Het heeft ook enkele effecten die de overmatige synaptische activering verminderen. Dit is goed omdat het een soort plafond creëert voor het niveau van hyperactivatie dat het zenuwstelsel zou kunnen hebben. Door dat te doen, verklein je bovendien het risico op epileptische aanvallen, angst, hyperactiviteit, enz.”
Wietolie oftewel cananbisextract met veel CBD en weinig THC werkt beste bij het aanpakken van de symptomen van autisme, aldus deze onderzoekers… [beeld: OpenRangeStock/Shutterstock]
Geen buitensporige hoeveelheden THC
Malcher-Lopes waarschuwde ook voor autistische mensen die buitensporige hoeveelheden THC gebruiken. Hij merkt hierover op dat dit bij veel autistische patiënten tot nadelige effecten leidt. “Als je alleen THC gebruikt, heeft het een effect dat CBD niet heeft. Het kan namelijk euforie veroorzaken”, steekt Malcher-Lopes van wal.
“Als je de dosis begint te verhogen, verhoog je de dosis euforie. Als je deze vervolgens blijft verhogen, zul je je snel erg angstig voelen.” Hij pleit voor deskundige hulp in dit proces. “Het belangrijkste probleem is de verhouding tussen THC en CBD. Ik zou zeggen dat het voor iedereen raadzaam is zich door een arts te laten adviseren.”
Wel of niet veelbelovende effecten bij ASS?
Wetenschappers zijn het er over het algemeen over eens dat zowel cannabis als cannabinoïden “veelbelovende effecten kunnen hebben bij de behandeling van symptomen die verband houden met ASS (autismespectrumstoornis).”
Ze kunnen als een therapeutisch alternatief bij de verlichting van die symptomen worden gebruikt, stellen de auteurs. Met dien verstande: “Er zijn niet genoeg gerandomiseerde, blinde, placebo-gecontroleerde klinische onderzoeken geweest” om dat te bewijzen.
De studie van Malcher-Lopes erkent deze bevindingen. De auteurs leggen uit dat, omdat “het endocannabinoïdesysteem een sleutelrol speelt bij ASS”, er onlangs een aantal onderzoeken is geweest naar de behandeling met cannabinoïden bij mensen. Deze toonden uiteindelijk “enkele verbeteringen in de meeste kernsymptomen van ASS aan.” Dezelfde verbeteringen kwamen bij verschillende comorbide symptomen voor met slechts zeldzame milde bijwerkingen.”
Deze voordelen kunnen verband houden met het feit dat THC en CBD zichzelf aan eiwitten in de hersenen en het lichaam binden die bekend staan als cannabinoïdereceptoren. Individueel genomen, kunnen ze verschillende effecten hebben. Alles bij elkaar kunnen ze een soort synergetisch effect produceren, omdat CBD een negatieve allosterische modulator is.
Dit betekent dat het de manier kan veranderen waarop THC zich aan deze receptoren bindt, hoewel deze complexe relatie vaak te simpel wordt voorgesteld.
Balans met cannabis
Hoe dan ook, het vinden van een balans met cannabis lijkt veel mensen ten goede te komen. Vooral autistische mensen zelf verhalen positief over de voordelen van het gebruik van cannabis. Uit een interview in Autism Parenting Magazine: “Ik functioneer persoonlijk op een veel hoger niveau met deze plant in mijn leven dan zonder. Ik rook ook niet om aan de realiteit te ontsnappen, maar om de realiteit te verwerken. We moeten echt een meer open dialoog over deze plant aangaan, omdat er veel misvattingen bestaan die bepaalde individuen ervan weerhouden de potentiële voordelen te ontdekken.”
Op dezelfde manier vertelde Joann Fouquette, die in december met CNN sprak over hoe CBD haar jonge autistische zoon Ezra hielp, tegen Dr. Sanjay Gupta van dat netwerk dat het medicijn “hem hielp […], wat er ook in zijn hersenen omgaat, die verbindingen te maken die hij moest maken. En toen die verbindingen eenmaal tot stand waren gebracht, is hij ze nooit meer kwijtgeraakt.”
LEES OP MEDIWIETSITE OOK:
[openingsbeeld: NightTampa7597/Shutterstock]