Endocannabinoïden die ons lichaam van nature produceert kunnen ziekteverwekkende darmbacteriën bestrijden. Dat is de belangrijkste conclusie van een studie door onderzoekers van de University of Texas Southwestern.
Cannabinoïden-receptoren in ons lichaam
Het endocannabinoïde systeem (ECS), waarover elk mens beschikt, is pas kort geleden ontdekt. De Israëlische cannabispionier Raphael Mechoulam, die in 1964 als eerste THC isoleerde, speelde ook een sleutelrol bij de ontdekking van de cannabinoïden-receptoren in ons lichaam. Receptoren zijn eiwitten in cellen waaraan specifieke moleculen zich kunnen binden en signalen van buiten de cel door kunnen geven.
Mechoulam’s team ontdekte dat de mens speciale receptoren heeft die interacteren met cannabinoïden – zowel exogene, bijvoorbeeld uit de cannabisplant, als endogene, lichaamseigen cannabinoïden. In 1992 isoleerde het team de eerste endocannabinoïde: arachidonoyl ethanolamide.
Mechoulam noemde de stof anandamide, naar het woord ananda, sanskriet voor gelukzaligheid. Kort daarna werd een tweede endocannabinoïde ontdekt: a-arachidonoylglycerol, kortweg 2-AG.
LEES OOK: Ontmoet dé THC-professor Raphael Mechoulam
Endocannabinoïde systeem speelt belangrijke rol
Het endocannabinoïde systeem is het totaal van cannabinoïde-receptoren in het menselijk lichaam. In zijn uitstekende boek ‘Medicinale cannabis: meer dan een medicinale kwestie’ schrijft Patrick Dewals:
‘Het endocannabinoïdensysteem is een zeer verspreid systeem dat in zeer veel verschillende biochemische en fysiologische processen in het menselijk lichaam actief is. (…) De endocannabinoïden spelen een belangrijke rol in het regelen van het energetische metabolisme en zwaarlijvigheid. Hun werking is eveneens belangrijk bij de intensiteit van pijngewaarwording. Stresssituaties, zoals pijn, zorgen voor een grotere activering van de endocannabinoïden die de ervaren pijn tijdelijk kan verdoven. Endocannabinoïden regelen mee de bloeddruk en de hartfunctie. Ze hebben daarnaast een anti-ontstekingsmechanisme.’
LEES OOK: Het endocannabinoïde systeem (ECS) – een uitgebreide gids
Het menselijke endocannabinoïde systeem in een schematische voorstelling… [beeld: please buy my work I/Shutterstock]
‘ECS betrokken bij alle menselijke ziektes’
Zelf zei Raphale Mechoulam ooit: ‘Twee eminente wetenschappers hebben gezegd dat het endocannabinoïde systeem betrokken is bij praktisch alle menselijke ziekten. Dat is een zeer sterk statement, maar het lijkt wel correct te zijn.’
De onderzoekers van de University of Texas Southwestern gingen op zoek naar de precieze werking van endocannabinoïden bij de bestrijding van maagdarminfecties, ook wel gastro-intestinale infecties genoemd.
Het onderzoeksteam gebruikte muizen die genetisch waren gemanipuleerd om de veel voorkomende endocannabinoïde 2-AG te produceren, die ook bij mensen aanwezig is. Zowel de genetisch gewijzigde muizen als een groep ongewijzigde muizen werden blootgesteld aan drie verschillende ziekteverwekkende bacteriën. De onderzoekers ontdekten dat muizen met verhoogde 2-AG-niveaus minder vatbaar waren voor infecties door salmonella, E. coli of C. rodentium, een ziekteverwekker die veel bij muizen voorkomt.
Endocannabinoïden kunnen bacteriën bestrijden
In een tweede experiment gaf het team aan de gewone muizen een medicijn dat de 2-AG-niveaus tijdelijk verhoogt. Opnieuw bleek dat endocannabinoïden de dieren hielpen bij het bestrijden van maagdarminfecties. De onderzoekers denken dat ze de exacte manier hebben achterhaald waarmee endocannabinoïden bacteriën kunnen bestrijden.
In een derde experiment met in een petrischaal gekweekte cellen, ontdekten ze 2-AG QseC kan blokkeren, een specifiek gen dat bacteriën gebruiken om andere bacteriën aan te zetten om een infectie te gaan verspreiden.
Vanessa Sperandio, hoofdauteur van de studie, gelooft dat dit onderzoek kan helpen precies uit te leggen hoe cannabis kan helpen bij de behandeling van prikkelbare darmsyndroom (PDS) en andere gastro-intestinale aandoeningen. Verschillende onderzoeken hebben al aangetoond dat cannabis ontstekingen kan verminderen en kan helpen bij behandeling van maagdarm aandoeningen, maar onduidelijk was hoe cannabinoïden dit effect kunnen bereiken.
Cannabis medicijnen als vervanging van antibiotica
Onderzoekers beginnen ook te erkennen dat veel van deze slecht begrepen aandoeningen mogelijk een bacteriële component hebben, waarbij de antibacteriële eigenschappen van cannabis een positieve rol kunnen spelen. Sperandio zei dat de studie kan leiden tot de ontwikkeling van nieuwe, op cannabis gebaseerde medicijnen, zodat mensen niet meer hun toevlucht tot antibiotica hoeven te nemen.
LEES OOK: Wetenschap nog een stap dichterbij wiet als antibiotica
Medicinale cannabis kan mogelijk ook worden ingezet om kortdurende infecties te stoppen, zoals die veroorzaakt door de E. coli bacterie, die niet veilig met antibiotica kunnen worden behandeld. Antibacteriële cannabismedicijnen zouden ook in andere delen van het lichaam kunnen werken, omdat veel virulente bacteriën ook QseC-receptoren hebben die door endocannabinoïden kunnen worden gedeactiveerd.
‘Door gebruik te maken van de kracht van natuurlijke verbindingen die in het lichaam en in planten worden geproduceerd’, aldus Sperandio, ‘kunnen we infecties op een geheel nieuwe manier gaan behandelen’.
[Bronnen:
[openingsbeeld: content_creator/Shutterstock]