Studie • Cannabinoïden THC, CBD en CBG hebben ‘veelbelovende potentie als anti-kankermiddelen’

Enkele cannabiscomponenten blijken potentie te vertonen als anti-kankermiddelen, zo blijkt uit dit wetenschappelijke onderzoek. Hoe dat echter in z’n werk gaat, is nog steeds een mysterie. Wat zegt deze studie precies over de verschillende cannabinoïden en hun positieve effect bij kanker?

Onderzoek naar cannabis en anti-kankereigenschappen

Nieuw wetenschappelijk onderzoek naar cannabis en kanker concludeert dat een verscheidenheid aan cannabinoïden, waaronder delta-9 THC, CBD en cannabigerol (CBG), ‘veelbelovende potentie vertonen als anti-kankermiddelen via verschillende mechanismen’. De studie werd in september 2024 gepubliceerd in het tijdschrift Discover Oncology.

Enkele mechanismen zijn bijvoorbeeld dat ze de groei en verspreiding van tumoren beperken. De auteurs van het onderzoek erkennen echter dat er nog steeds obstakels bestaan ​​voor het opnemen van cannabis in de behandeling van kanker. Je kunt hierbij denken aan wettelijke belemmeringen en de noodzaak om de optimale dosering te bepalen.

Cannabinoïden bij tumorregressie en in palliatieve zorg

In het rapport schrijven ze: “Cannabinoïden, waaronder Δ9-THC, CBD en CBG, vertonen significante anti-kankeractiviteiten zoals apoptose-inductie, autofagiestimulatie, celcyclusarrestatie, antiproliferatie (gaat verspreiding tegen), antiangiogenese en metastaseremming.”

Ter verduidelijk leggen we enkele termen uit.

• Apoptose-inductie verwijst naar het proces van het initiëren van geprogrammeerde celdood via complexe biochemische en genetische paden.
• Autofagie is het proces van opruimen van afval door je lichaam. Antiangiogenese is een lichaamsproces wat de aanmaak van nieuwe bloedvaten uit al bestaande bloedvaten tegengaat.
• Metastaseremming verhindert uitzaaiingen van primaire kwaadaardige tumoren ergens anders in het lichaam.

De onderzoekers stellen derhalve het volgende: “Klinische onderzoeken hebben de werkzaamheid van cannabinoïden aangetoond bij tumorregressie en gezondheidsverbetering in palliatieve zorg.”

CBD en THC (en ook CBG) blijken veelbelovende anti-kanker eigenschappen te bezitten, zo blijkt uit een grote review van wetenschappelijke publicaties.

Werking grotendeels onbekend, therapeutisch nut bewezen

De werking achter die schijnbare voordelen is echter nog grotendeels onbekend. “Ondanks de evidente anti-kankereigenschappen van cannabinoïden uit talrijke experimentele resultaten vereisen de exacte werkingsmechanismen nog steeds uitgebreid onderzoek”, staat in de review.

Het voegt toe: “Afgezien van de positieve resultaten van het gebruik van cannabinoïden bij kankertherapie, bestaan ​​er nog steeds aanzienlijke hiaten in de kennis over hun werkingswijzen, effecten op de tumormicro-omgeving en de fysiologie van de signaalroutes die ze beïnvloeden.”

De onderzoekers achten het therapeutisch potentieel van cannabinoïden echter uiterst waarschijnlijk. Ze stellen: “Cannabinoïden, afkomstig van planten, op natuurlijke wijze gesynthetiseerd in het menselijk lichaam of kunstmatig geproduceerd in laboratoria, hebben een aanzienlijk therapeutisch potentieel aangetoond.”

‘Meer doen met therapeutisch potentieel cannabis bij kankerbehandeling’

Met bovenstaand doel voor ogen zei het onderzoeksteam dat verdere “grootschalige, gerandomiseerde gecontroleerde onderzoeken essentieel zijn om deze bevindingen te valideren en gestandaardiseerde therapeutische protocollen vast te stellen.” Het team bestaat uit negen wetenschappers uit Pakistan, Portugal, Turkije, Saoedi-Arabië, Roemenië en Zuid-Korea.

Hoewel cannabis al eeuwenlang medicinaal in Aziatische landen wordt gebruikt, merkte het team op dat de huidige renaissance in therapeutische cannabinoïden “een hernieuwde onderzoeksinteresse heeft aangewakkerd. Hierdoor is hun gebruik uitgebreid naar verschillende medische aandoeningen, waaronder kanker.”

Ze concluderen: “Door ons begrip van cannabinoïdemechanismen en hun interacties met kankercellen te vergroten, kunnen we hun therapeutisch potentieel in de oncologie beter benutten.”

Analyse via studies over anti-kankereigenschappen van cannabinoïden

Om informatie voor hun analyse te verzamelen, keken auteurs naar Engelstalige studies over de anti-kankereigenschappen van cannabinoïden. “Dit omvatte onderzoeksartikelen, reviewartikelen en meta-analyses die in vitro, in vivo en klinische proeven omvatten”, schreven ze.

Onder de soorten kanker die in het onderzoek aan bod kwamen, waren borstkanker, glioom, leukemie, longkanker en melanoom. De analyse keek ook naar het gebruik van cannabis in palliatieve zorg en mensen die chemotherapie ondergaan.

Ze merkten hierbij op dat cannabinoïden “belangrijk zijn in de palliatieve zorg omdat ze helpen bij de regulering van eetlust, regulering van pijn en een anti-emetische (anti-misselijkheid) rol hebben.”

Hoe zit het met chemotherapie?

Uit sommige onderzoeken blijkt ook dat cannabinoïden mogelijk synergetische effecten met chemotherapie hebben. “Onderzoek suggereert dat cannabinoïden de cytotoxische effecten van chemotherapie via verschillende mechanismen kunnen versterken”, staat in het rapport.

Ter verduidelijking: cytotoxisch duidt op alles wat betrekking heeft op de stoffen of de processen die erop gericht zijn cellen te vernietigen.

De onderzoekers vervolgen: “Zo is aangetoond dat cannabidiol (CBD) en Δ9-tetrahydrocannabinol (THC) apoptose induceren en celproliferatie verminderen als ze in combinatie met chemotherapeutische middelen zoals cisplatine, gemcitabine en paclitaxel worden gebruikt. Deze cannabinoïden moduleren belangrijke paden die bij de regulatie van de celcyclus en apoptose zijn betrokken. Hierdoor neemt de vatbaarheid van kankercellen voor door chemotherapie veroorzaakte dood toe.”

Speciale wetenschappelijke uitgave over kanker en cannabis

Het nieuwe onderzoek volgt kort na de publicatie van een andere uitgebreide evaluatie van cannabis en kanker, gepubliceerd door het Amerikaanse National Cancer Institute. De uitgebreide evaluatie is bedoeld om beter antwoord te geven op de ‘kernvragen’ rondom de relatie van patiënten met cannabis.

Je kunt hierbij denken aan de herkomst, kosten, gedragspatronen, communicatie tussen patiënt en zorgverlener en redenen voor gebruik. Het pakket van 14 artikelen is gepubliceerd in een speciale uitgave van het Journal of the National Cancer Institute’s JNCI Monographs.

Het beschrijft de resultaten van brede, door de federale Amerikaanse overheid gefinancierde onderzoeken onder kankerpatiënten in kankercentra in het hele land. De individuele rapporten bestrijken een scala aan onderwerpen die in de patiëntenenquêtes aan bod kwamen.

Hierbij werd de nadruk gelegd op “belangrijke onderwerpen met betrekking tot cannabisgebruik, zoals de herkomst van cannabis, de bijbehorende kosten, gedragsfactoren die verband houden met cannabisgebruik (zoals roken, drinken of het gebruik van andere middelen), communicatie tussen patiënt en zorgverlener over cannabisgebruik tijdens de behandeling, etnische variaties in patronen, bronnen en redenen voor cannabisgebruik, evenals methodologische zorgen met betrekking tot de analyse van enquêtegegevens.”

Afzonderlijk onderzoek cannabinoïden en bloedkanker

Eerder dit jaar werd afzonderlijk onderzoek gedaan naar de mogelijke therapeutische waarde van minder bekende bestanddelen in cannabis. Hieruit bleek dat een aantal minder bekende cannabinoïden mogelijk een anti-kankereffect hebben op leukemie (bloedkanker).

De studie werd in het tijdschrift BioFactors gepubliceerd en richtte zich op kleine cannabinoïden en multipel myeloom (MM). Hierbij werden de reacties in celmodellen op de cannabinoïden CBG, CBC, CBN en CBDV getest. Ook werd CBN in een muizenmodel bestudeerd.

De auteurs schreven hierover: “Onze resultaten suggereren samen dat CBG, CBC, CBN en CBDV veelbelovende anti-kankermiddelen kunnen zijn voor MM. Dit heeft te maken met hun cytotoxische effect op MM-cellijnen en, voor CBN in het in vivo muismodel van MM.”

Andere studies over cannabinoïden en kankerbehandeling

Hoewel cannabis op grote schaal wordt gebruikt om bepaalde symptomen van kanker en enkele bijwerkingen van kankerbehandelingen te behandelen, is er al lang belangstelling voor de mogelijke effecten van cannabinoïden op kanker zelf.

Zoals een literatuuronderzoek uit 2019 aantoonde, waren de meeste onderzoeken gebaseerd op in vitro-experimenten. Dit betekent dat ze geen menselijke proefpersonen omvatten, maar in plaats daarvan geïsoleerde kankercellen van mensen.

Sommige onderzoeken gebruikten muizen. In overeenstemming met de laatste bevindingen, vond die studie dat cannabis potentieel toonde om de groei van kankercellen te vertragen en in bepaalde gevallen zelfs kankercellen te doden.

Uit een afzonderlijk onderzoek bleek dat in sommige gevallen uiteenlopende soorten kankercellen die hetzelfde lichaamsdeel aantastten, verschillend reageerden op verschillende cannabisextracten. Een wetenschappelijk onderzoek naar CBD eerder dit jaar haalde eveneens de ‘diverse anti-kankereigenschappen van cannabinoïden’ aan.

Die bieden volgens de auteurs “veelbelovende mogelijkheden voor toekomstige therapeutische interventies in de behandeling van kanker.”

Uit onderzoek dat eind vorig jaar werd gepubliceerd, bleek dat het gebruik van cannabis verband hield met een verbeterde cognitie en minder pijn bij kankerpatiënten en mensen die chemotherapie kregen.

Hoewel cannabis bedwelmende effecten heeft en die eerste ‘high’ tijdelijk de cognitie kan aantasten, begonnen patiënten die gedurende twee weken cannabisproducten van door de staat goedgekeurde uitgiftepunten gebruikten, daadwerkelijk te melden dat ze helderder konden denken, zo bleek uit het onderzoek van de Universiteit van Colorado.

Eind vorig jaar kende het National Institute of Health onderzoekers 3,2 miljoen dollar toe om onderzoek te doen naar de effecten van cannabisgebruik tijdens immunotherapie voor kankerbehandelingen. Ook wilden ze onderzoeken of toegang tot cannabis helpt om gezondheidsverschillen te verkleinen.

[beeld: Shutterstock]