Speekseltest van de Politie onder de loep – werkt-ie té goed?

De Politie heeft vanaf 1 juli een nieuw speeltje waarmee automobilisten kunnen worden gecontroleerd op het gebruik van THC, de speekseltest. Deze meet de afbraakstof van THC; maar worden er dan ook andere cannabinoïden gedetecteerd? Voor Mediwietsite testte biochemicus Steven Cassini deze test. Hoe accuraat is-ie eigenlijk?

De test getest

Op het lab hebben we de nieuwste speekseltest van de Politie getest op diverse cannabinoïden en THC metabolieten (de afbraakstoffen die weggeven dat THC door je lichaam is verwerkt, red.). Hiervoor hebben we de gecertificeerde referentiestandaarden van Restek gebruikt.

Tijdens het onderzoek proberen we voornamelijk te achterhalen of er naast THC ook andere cannabinoïden positief worden getest, waardoor er feitelijk een false-positive uitslag op THC zou kunnen worden gemeten. Mocht dit zo zijn, kunnen we concluderen dat de indicatie-tests van de politie niet betrouwbaar zijn.

Pure cannabinoïden om de speekseltest te testen

Alle THC’s

De speekseltest van de politie test op de aanwezigheid van delta-9-THC en 11-nor-9-THC-9-COOH; beide zijn vormen van de psychoactieve cannabinoïde THC. delta-9-THC is de THC zoals deze van nature in de plant voorkomt. Deze wordt na inname door de lever omgezet naar het metaboliet 11-nor-9-THC-9-COOH. Dit afbraakproduct wordt door het lichaam via de urine uitgescheiden en komt niet zomaar in je speeksel terecht.

Het testen op de aanwezigheid van 11-nor-9-THC-9-COOH is hierdoor eerder geschikt voor urinetesten dan voor speekseltesten. Het is dan ook erg vreemd dat de speekseltest is ontwikkeld om ook 11-nor-9-THC-9-COOH te detecteren, maar dat terzijde.

Extreem lage detectielimieten

Volgens de fabrikant heeft de speekseltest de volgende detectielimieten:

• 11-nor- 9-THC-9-COOH:  12 ng/ml
• delta-9-THC:                             75 ng/ml

Een detectielimiet is de laagste waarde waarmee je positief kunt testen. De detectielimieten van dit apparaat zijn laag genoeg om de kleinste hoeveelheid THC in speeksel te kunnen meten. Het detectielimiet – van enkele nanogram – ligt zelfs lager dan de kalibratie-curven van de meeste meetapparatuur. De speekseltesten zijn dan ook zeer gevoelig te noemen.

Hoe werkt de speekseltest?

Bij de speekseltest wordt er een beetje speeksel van de ‘verdachte’ afgenomen en hier wordt direct een eenvoudige test op uitgevoerd. De test toont op basis van bepaalde antilichamen of er wel of geen THC in het bloed zit.

Het toont niet welke hoeveelheden de gebruiker op heeft en in welke mate diegene dan onder invloed is. Welk middel de persoon gebruikt heeft is te onderscheiden door enkele kleuren op de test, waarbij de donkerblauwe lijn THC vertegenwoordigt. Op de speekseltest betekenen 2 zichtbare streepjes negatief en 1 streepje aan de bovenkant is een positief resultaat. Je kunt het een beetje vergelijken met een zwangerschapstest.

Welke cannabinoïden testen positief?

De speekseltest is ontwikkeld om het gebruik van de psychoactieve cannabinoïde THC aan te kunnen tonen. Als de test ook positief reageert op een van de andere níet-psychoactieve cannabinoïden dan betekent dit dat de speekseltest faalt en ook een positieve THC uitslag kan geven als de gebruiker helemaal geen THC heeft gehad. Dan zou je bij het gebruik van het onschuldige cannabidiol (CBD) in de vorm van CBD-olie ook schuldig worden bevonden.

In de onderstaande lijst zie je de cannabinoïden die we hebben getest in het lab op basis van de speekseltest. De testen zijn uitgevoerd met gecertificeerde referentie standaarden (1mg/mL) waarbij 10 μL ref. standaard per test werd gepipetteerd op de speekseltest. De speekseltest werd vervolgens verzadigd met een fysiologische oplossing en de uitslag – achter elke cannabinoïde – werd na 10 minuten geregistreerd:

·       CBN:                                                     Positief

·       CBC:                                                     Negatief

·       CBDV:                                                  Negatief

·       THCV:                                                  Positief

·       CBG:                                                     Negatief

·       CBD:                                                     Negatief

·       D8-THC:                                             Positief

·       D9-THC:                                             Positief

·       CBDA:                                                  Negatief

·       THCA:                                                  Positief

·       CBDHQ:                                              Negatief

Overige testen:

·       CBD pasta (CO2 extract):       Positief

·       CBD Olie:                                          Positief

·       CBD kristallen:                             Negatief *

De uitslag laat zien dat de speekseltest van de Politie positief test op het gebruik van THC, ook als er bij de gebruiker geen THC in het speeksel aanwezig is. Omdat de speekseltest ook positief reageert op CBD olie kan dit voor veel medicinale gebruikers nadelig uitpakken. Daarnaast reageert de speekseltest ook positief op enkele niet-psychoactieve cannabinoïden zoals THCV, CBN en THCA.

CBD olie gemaakt van CBD pasta (CO2 extract)

CBD-olie op basis van CBD pasta is feitelijk een CBD CO2 extract van vezelhennep, welke is aangelengd met bijvoorbeeld olijf- of hennepzaadolie. Deze CBD-olie bevat een kleine hoeveelheid THC, vaak tot aan het wettelijk toegestane limiet van 0,2 procent. Deze kleine hoeveelheid THC is echter al voldoende om positief te worden getest met de speekseltest van de Politie.

CBD Olie gemaakt van CBD kristallen

Er zijn ook CBD-olie soorten op de markt die zijn gemaakt van geïsoleerde CBD kristallen. Deze CBD kristallen bevatten alleen CBD en geen THC of andere cannabinoïden. Een CBD-olie die van CBD kristallen is gemaakt bevat dus vrijwel geen THC.

Echter is het ook niet veilig om deze olie te gebruiken omdat de CBD kristallen vaak wel microscopische sporen bevatten van THC – die beneden de detectiegrens liggen van de meeste meet-apparatuur zoals HPLC en GC – maar die met een detectielimiet van slechts 12 nanogram wel positief kan worden getest met de speekseltest van de Politie. Vooral als de olie veelvuldig en in hogere doseringen wordt gebruikt.

Conclusie

De speekseltest is ontwikkeld om snel THC in speeksel te kunnen detecteren bij automobilisten, maar detecteert ook THC als de bestuurder CBD-olie heeft gehad. Het apparaat streeft daarbij haar doel flink voorbij en patiënten die CBD olie of andere stand-alone cannabinoïden zoals CBN en THCA gebruiken zijn de dupe van deze falende speekseltest van de Politie.