(advertenties)
(advertentie)

Terwijl de wereld van medicinale cannabis zich blijft ontvouwen en licht werpt op de diverse therapeutische toepassingen ervan, is er één gebied dat nadere beschouwing verdient: hart- en vaatziekten. In dit artikel verkennen we de pagina’s van The Handbook Principle of Cannabinology van Viola Brugnatelli en Fabio Turco. Zo verkrijgen we inzichten over hoe medicinale cannabis een rol kan spelen bij het aanpakken van cardiovasculaire problemen.

De behoefte aan nieuwe behandelingen

Hart- en vaatziekten, ook wel cardovasculaire ziekten genoemd, blijven een mondiaal gezondheidsprobleem. Jaarlijks worden miljoenen levens hierdoor getroffen. Hoewel conventionele behandelingen aanzienlijke vooruitgang hebben geboekt, is er een groeiende behoefte aan nieuwe benaderingen.

Medicinale cannabis, met zijn complexe interactie met het endocannabinoïde-systeem, biedt een mogelijkheid die het waard is om dieper te worden geëxploreerd.

Het ECS reguleert ook het cardiovasculair systeem

Het endocannabinoïde-systeem (ECS) staat bekend om zijn wijdverbreide invloed op verschillende fysiologische functies. Dit bereik omvat ook het cardiovasculaire systeem. Belangrijke parameters zoals bloeddruk, vasomotorische controle, hartcontractiliteit, vasculaire ontsteking en angiogenese worden op ingewikkelde wijze door cannabinoïden gereguleerd.

Veranderingen in de endocannabinoïde-niveaus in de bloedsomloop, evenals veranderingen in de cannabinoïde-receptorexpressie in de bloedvaten, zijn al waargenomen bij verschillende pathologische aandoeningen zoals obesitas, diabetes, gevorderde levercirrose, cardiotoxiciteit, cardiovasculaire shock, atherosclerose en hypertensie.

CB1-receptoren zijn ook in het hart aanwezig

CB1-receptoren worden in verschillende vasculaire gebieden aangetroffen, waaronder de aorta en de mesenteriale slagader. Ze bevinden zich voornamelijk in endotheel- en spiercellen. Activering van CB1-receptoren, hetzij via perifere of centrale acties, resulteert in vasodilatatie en een daaruit voortvloeiende verlaging van de bloeddruk. Vasodilatatie is het verwijden van de bloedvaten door middel van de daar aanwezige spieren.

Sommige onderzoeken toonden contractiele effecten aan. Een contractiele eenheid is de kleinste zich herhalende structuur die dient voor het samentrekken (contractie) van spierweefsel. Dit benadrukt de ingewikkelde farmacologie van cannabinoïden in cardiovasculaire contexten. CB1-receptoren zijn ook in het hart en vooral in hartspiercellen aanwezig, waar hun stimulatie doorgaans de contractiliteit van het hart vermindert.

Hoe zit het met CB2-receptoren?

Bovendien spelen CB2-receptoren, gelegen in het myocardium (de spier die het hart doet pompen) en op vasculair niveau, een rol in het cardiovasculaire systeem. Hun precieze functie is echter nog onduidelijk. Deze receptoren komen ook tot expressie in immuuncellen in het cardiovasculaire systeem, zoals leukocyten en macrofagen.

Activering van CB2-receptoren onderdrukt de afgifte van ontstekingsmediatoren, waaronder cytokinen en chemokinen. Dit dempt de ontstekingsreactie die atherosclerose en ischemie-reperfusieletsels (IRI) veroorzaakt. IRI is een veel voorkomende vorm van letsel voor meerdere organen, waaronder ook het hart. 

Endocannabinoïden als anandamide en 2-arachidonoylglycerol (2-AG), samen met hun synthese- en afbraaksystemen, zijn in zowel het vasculaire als het cardiale domein aanwezig. Deze verbindingen veroorzaken voornamelijk vasodilatatie en verminderen de vasculaire druk en de contractiliteit van het hart.

Op basis van de gegevens die we tot nu toe hebben, lijkt het endocannabinoïde-systeem onder normale fysiologische omstandigheden een beperkte rol te spelen bij het reguleren van cardiovasculaire parameters. Deze rol is in lijn met zijn belangrijkste functie: het handhaven van het lichamelijke evenwicht (homeostase).

In verschillende pathologische situaties waarin de homeostase wordt verstoord, kan het systeem echter overactief worden. Dit leidt tot zowel beschermende als schadelijke effecten, afhankelijk van de specifieke cardiovasculaire omstandigheden.

Hypertensie

De activering van het endocannabinoïde-systeem lijkt bij hypertensie een compenserende rol te spelen. Door de activering van CB1-receptoren kan het zowel de verhoogde bloeddruk als de contractiliteit van het hart tegengaan.

Bij hypertensieve proefdieren resulteert het remmen van de afbraak van endogeen anandamide in verhoogde cardiale anandamide-spiegels. Dit leidt uiteindelijk leidt tot een verlaging van de bloeddruk en de contractiliteit van het hart.

Dit suggereert dat het veelbelovend zou kunnen zijn om ons op het FAAH-enzym te richten via farmacologische blokkade. Dit zou een waardevolle therapeutische strategie kunnen zijn voor personen met hypertensie.

Atherosclerose

Atherosclerose, gekenmerkt door de ophoping van stoffen in de slagaderwanden, heeft de aandacht van onderzoekers getrokken die cannabinoïdentherapie onderzoeken. Studies laten gemengde resultaten zien, waarbij cannabinoïden de migratie van gladde spiercellen beïnvloeden.

Selectieve activering van CB2-receptoren kan echter een therapeutisch potentieel hebben, waardoor ontstekingsreacties in het vaatstelsel mogelijk worden verzacht.

Ischemische reperfusieschade en infarct

Als een bloedvat verstopt raakt door een trombus of embolus (bloedpropje), resulteert dit in een verminderde of volledig afgesloten bloedsomloop. Dit leidt tot een tekort aan essentiële voedingsstoffen en zuurstoftoevoer naar de cellen, wat resulteert in een aandoening die bekend staat als ischemie.

Interessant is dat als reperfusie oftewel het herstel van de bloedstroom, onmiddellijk na ischemie wordt bereikt, dit de schade kan verergeren. Dit fenomeen staat bekend als reperfusieschade. In dit scenario worden de door ischemie aangetaste weefsels door het aangeboren immuunsysteem als lichaamsvreemd herkend, wat een stevige ontstekingsreactie teweegbrengt.

Verschillende onderzoeken geven aan dat endocannabinoïden een beschermende rol kunnen spelen bij myocardischemie en reperfusieschade. Ze lijken bij te dragen aan een fenomeen dat bekend staat als ischemische preconditionering.

Hierbij resulteert een korte afsluiting van een bloedvat vóór een ischemische gebeurtenis in minder ernstige reperfusieschade. Dit waarschijnlijke bioprotectieve mechanisme van cannabinoïden lijkt in deze context hun werking op de CB2-receptor te omvatten, wat leidt tot een vermindering van het ontstekingsproces en activering van endotheelcellen als gevolg van ischemie.

Hoewel verdere bevestiging nodig is, is het denkbaar dat het beheersen van de endocannabinoïde-stimulatie door zich te richten op de CB2-receptor een waardevolle therapeutische aanpak kan bieden voor ischemische reperfusieletsels.

Effecten van het roken van cannabis

De effecten van het roken van cannabis op het cardiovasculaire systeem zijn afhankelijk van factoren als het THC-gehalte, de dosering en de individuele reactie. Acuut cannabis roken kan leiden tot tachycardie en hypertensie, die afnemen bij chronisch gebruik.

CBD, de niet-psychotrope stof in cannabis, heeft hypotensieve eigenschappen getoond. Dit biedt mogelijk therapeutische voordelen. Op basis van wetenschappelijk onderzoek lijkt het roken van cannabis een verwaarloosbaar risico met zich mee te brengen voor personen met minimale cardiovasculaire risicofactoren.

Het wordt echter sterk afgeraden voor mensen met een voorgeschiedenis van hartaandoeningen. Het is essentieel om niet alleen rekening te houden met de potentiële intrinsieke schade aan het cardiovasculaire systeem, maar ook aan andere gezondheidsaspecten als gevolg van de irriterende en kankerverwekkende stoffen die bij roken worden aangetroffen, vooral in combinatie met gelijktijdig tabaksgebruik.

Het Handbook Principle of Cannabinology biedt uitgebreide inzichten in de wetenschap, regelgeving en praktisch bewijsmateriaal met betrekking tot medicinale cannabis in Europa…

Wat kunnen we concluderen?

Cannabinoïden oefenen dus invloed op cruciale cardiovasculaire parameters uit. Hierbij zijn de effecten meer uitgesproken bij pathologische aandoeningen. Selectieve cannabinoïde-modulatie is veelbelovend bij aandoeningen als een hartinfarct, atherosclerose en hypertensie.

Ongeacht het doel, medisch of recreatief, moet het gebruik van cannabis echter worden ontmoedigd of aan een zorgvuldige evaluatie worden onderworpen bij personen met reeds bestaande hartaandoeningen, vooral als roken de gekozen consumptiemethode is.

Het roken van cannabis bij mensen met een hartaandoening verhoogt het risico op ongemak op de borst. Meerdere onderzoeken geven bovendien aan dat het risico op hartaanvallen binnen een uur na cannabisgebruik verhoogd is in vergelijking met het basisrisico.

Deze effecten worden toegeschreven aan de ingewikkelde impact van cannabinoïden op het cardiovasculaire systeem, waaronder een verhoogde hartslag, verwijding van de bloedvaten en verminderde hartefficiëntie. Daarom moet zware fysieke activiteit onmiddellijk na cannabisgebruik worden vermeden.

Bovendien is vermeldenswaardig dat de ernstigste cardiovasculaire problemen bij recreatieve cannabisgebruikers zijn waargenomen, die doorgaans gepaard gaan met langdurig en intensief gebruik gedurende een langere periode.

Anderzijds zouden patiënten die een behandeling met medicinale cannabis ondergaan over het algemeen geen noemenswaardige problemen ondervinden als ze geen gelijktijdige cardiovasculaire aandoeningen hebben. Regelmatige controle van de hartparameters is echter raadzaam in geval van mogelijke veranderingen in het cardiovasculaire systeem.

Het opnemen van medicinale cannabis in de cardiovasculaire zorg

Naarmate het onderzoek op dit gebied vordert, is het van essentieel belang dat zorgverleners op de hoogte blijven van de potentiële voordelen en risico’s van medicinale cannabis.

Het Handbook Principle of Cannabinology biedt uitgebreide inzichten in de wetenschap, regelgeving en praktisch bewijsmateriaal met betrekking tot medicinale cannabis in Europa. Deze informatiebron is een waardevol hulpmiddel voor degenen die zich op het kruispunt van medicinale cannabis en cardiovasculaire gezondheid bevinden.

Om de ingewikkelde relatie tussen medicinale cannabis en de cardiovasculaire gezondheid beter te begrijpen, kun je overwegen om The Handbook Principle of Cannabinology van Viola Brugnatelli en Fabio Turco te verkennen. Dit boek biedt een schat aan informatie voor professionals in de gezondheidszorg, onderzoekers en iedereen die geïnteresseerd is in het de ontwikkeling van medicinale cannabis.

[fotografie: Shutterstock]