(advertenties)
(advertentie)

Onderzoekers zijn erin geslaagd om cannabinoïden te kweken door middel van gist. Zo blijkt uit een onlangs gepubliceerde studie in het tijdschrift Nature. Dit kan gunstig zijn omdat het kwaliteitsstandaarden waarborgt en meer onderzoek mogelijk maakt. Maar er is ook kritiek.

In september 2018 schreven we dat twee bedrijven uit Canada en de VS op een efficiënte manier en op grote schaal zuivere cannabinoïden gaan produceren uit gist. Het nieuws deed stof opwaaien. Cannabinoïden uit gist, kan dat wel? En waarom zou je overstappen op gist terwijl je ook cannabis kan kweken? Bovendien, hoe betrouwbaar is zo’n claim van commerciële biotechbedrijven?

Of deze vragen ook speelden bij een groep Californische onderzoekers is niet bekend. Wel hebben zij wetenschappelijk onderzocht of en hoe je cannabinoïden uit gistcellen kan kweken. Het antwoord is ‘ja’ en hoe het werkt lees je hieronder. Alle conclusies werden deze maand gepubliceerd in het tijdschrift Nature.

Kwaliteitsstandaarden

Voor we naar de ‘hoe’ kijken, eerst even iets over het ‘waarom’. Want waarom zou je de werkzame bestanddelen uit cannabis, cannabinoïden genaamd, willen kweken uit gist? Dat heeft alles te maken met de huidige stand van zaken in de wereld van medicinale cannabis.

Mediwiet zit wereldwijd in de lift. Het taboe op de plant brokkelt af, evenals het verbod dat bijna overal van kracht was. Meer dan de helft van alle Amerikaanse staten heeft legale medicinale wiet. In Canada en Uruguay is cannabis helemaal legaal en zelfs Mexico en Aziatische landen als Thailand gaan diezelfde kant op.

Inherent aan deze ontwikkeling is dat steeds meer mensen de heilzame eigenschappen van de cannabisplant ontdekken. Ook doen meer wetenschappers dan ooit onderzoek naar wiet en ontwikkelen allerlei grote bedrijven producten voor de medicinale cannabismarkt.

De professionalisering van cannabismedicijnen loopt tegen een probleem aan: het waarborgen van kwaliteitsstandaarden

De verdere professionalisering van cannabismedicijnen loopt echter tegen een probleem aan. Voor medicijnen gelden namelijk hoge kwaliteitsstandaarden. Patiënten moeten erop kunnen vertrouwen dat ze altijd hetzelfde product krijgen met een vaste hoeveelheid werkzame bestanddelen. Vrij van bijvoorbeeld pesticiden en schimmels.

Met cannabisplanten is die consistentie lastig. Maar met gist zijn die kwaliteitsstandaarden makkelijker te realiseren.

Cannabinoïden uit gist

Gist onder een microscoop. Door het DNA aan te passen kan gist ook cannabinoïden produceren. [Beeld: Shutterstock/Rattiya Thongdumhyu]

Jay Keasling, die het onderzoek leidde, verklaart tegen de Volkskrant: “Gist kan je in een fabrieksmatige setting kweken, onder gecontroleerde omstandigheden”.

Dit proces is niet nieuw. Er zijn biotech-bedrijven die gist gebruiken bij het produceren van enzymen in voedsel, cosmetische producten en wasmiddelen. Keasling en zijn collega’s hebben deze techniek op vergelijkbare wijze toegepast. Door het DNA dat verantwoordelijk is voor de productie van cannabinoïden in de cannabisplant toe te voegen aan het DNA van gist, kan deze tetrahydrocannabinol (THC) en cannabidiol (CBD) aanmaken.

Ook toonden de onderzoekers dat hun techniek in staat is om andere cannbinoïden te maken. Dat maakt het voor de wetenschap interessant om meer onderzoek te doen naar de werking van medicinale cannabis. Hoewel THC en CBD ruimschoots aanwezig zijn in de plant, zijn veel andere cannbinoïden dat namelijk niet. Echter dragen die ook bij aan de totale medicinale waarde van de plant; een proces dat het entourage-effect heet. Als je alle cannabinoïden in overvloed kan kweken in gist, wordt onderzoek naar het volledige potentieel van mediwiet dus makkelijker.

Bovendien is het kweken van cannabinoïden op deze manier goedkoper dan het kweken van wietplanten. “Het kostenplaatje ziet er goed uit”, zei Keasling. “De kosten zijn concurrerend of beter dan die voor de uit planten afkomstige cannabinoïden. En je hoeft je geen zorgen te maken over ongewenste cannabinoïden;  bijvoorbeeld THC in CBD-producten.”

Kritische noot

Deze ontwikkeling biedt absoluut voordelen om te leren begrijpen hoe medicinale cannabis precies werkt. Maar er zijn ook kritische noten te plaatsen.

Ten eerste zitten er nog meer werkzame stoffen in cannabis zoals terpenen en flavonoïden. Deze bestanddelen zijn ook heilzaam en dragen ook bij aan het entourage-effect.

Een twee punt is dat er gerommeld wordt met het DNA van gist en het DNA van cannabis. Door cannabinoïden en gist in een laboratorium te combineren ontstaat een nieuw, door de mens ontwikkeld organisme; een proces dat genetische modificatie (GM) heet. Tegenstanders van GM zijn bang dat dit een ernstige bedreiging is voor de genetische balans van het leven op aarde.

Ten slotte moeten patiënten ervoor waken dat medicinale wiet niet volledig in handen komt van grote farmaceutische bedrijven. De gewenste standaardisering kan er namelijk voor zorgen dat overheden het gebruik van cannabis alleen nog toestaan als de producten aan bepaalde kwaliteitsstandaarden voldoen. Zelf medicinale wiet kweken is niet in het belang van medicijnfabrikanten, terwijl dat voor veel patiënten juist heel belangrijk is.

Cannabinoïden uit gist is zeker een veelbelovende ontwikkeling. Maar het zal ook altijd kritisch bekeken moeten worden om te zien of het wel in belang van alle patiënten is.

[Openingsfoto: Shutterstock/angellodeco]