(advertenties)
(advertentie)

Er is een nieuwe studie afgerond door Braziliaanse en Deense wetenschappers naar het effect van cannabidiol (CBD) op de symptomen van een depressie. De studie toont aan dat één enkele dosis CBD voldoende was om die symptomen bij ratten en muizen nog dezelfde dag te verminderen. Bovendien bleef het effect een week lang in stand. Hoe ver is de wetenschap met een antidepressivum gebaseerd op cannabis?

De bevindingen uit deze nieuwe studie versterken de uitkomsten van eerdere onderzoeken. Het is namelijk vaker aangetoond dat CBD, een bestanddeel in de cannabisplant, een veelbelovend therapeutisch potentieel biedt voor de behandeling van breedspectrum depressie in preklinische en menselijke modellen.

Echter is de stap naar het daadwerkelijk ontwikkelen van een op CBD gebaseerd antidepressivum nog niet genomen. Hoe lang zal het nog duren voordat er een middel komt dat, in tegenstelling tot de huidige medicatie, niet verslavend is en geen bijwerking heeft?

Depressie in Nederland

De ontwikkelingen zitten hoe dan ook in een stroomversnelling. En dat is maar goed ook. Depressieklachten komen namelijk vaker voor dan men denkt. Bovendien kunnen de klachten enorm belemmerend zijn voor de patiënt en zijn of haar omgeving.

Uit cijfers van het Trimbos blijkt dat 1 op de 5 Nederlanders ooit een depressie heeft gehad. Ongeveer de helft herstelt binnen drie maanden, 30 procent heeft daar één tot twee jaar voor nodig en bij 20 procent zijn de klachten chronisch.

De symptomen van een depressie variëren van slechte stemmingen, angstgevoelens, negatieve emoties en gedachtepatronen, gevoelig zijn voor prikkels en lusteloosheid. Deze symptomen zijn enorm vermoeiend. En als de klachten lang aanhouden komen patiënten vaak in een neerwaardse spiraal terecht; ze verwaarlozen hun sociale leven en velen verliezen uiteindelijk ook hun baan. In het ergste geval kunnen patiënten zelfs suïcidaal worden.

Kortom, depressiviteit is een serieuze aandoening die de juiste aandacht nodig heeft zodat patiënten goed kunnen herstellen en hun kwaliteit van leven weer terugkomt.

Reguliere antidepressiva

Psychotropica beïnvloeden enkele stofjes in de hersenen die verantwoordelijk zijn voor het reguleren van stemming en emoties. [Beeld: Shutterstock/Victor Moussa]

Jarenlang heerste er een taboe op depressief zijn. Maar nu er steeds meer aandacht is voor het hebben van psychische klachten, zoeken steeds meer mensen sneller hulp. Soms is het al voldoende om met een professional te praten over de klachten. Maar veel mensen krijgen ook antidepressiva voorgeschreven.

Dit zijn psychotropica die enkele stofjes in de hersenen beïnvloeden die verantwoordelijk zijn voor het reguleren van stemming en emoties. Veel mensen komen met antidepressiva van hun klachten af, maar er zijn best wat nadelen.

Het duurt ten eerste enkele weken voordat antidepressiva aanslaat en in die periode worden de depressieve klachten vaak erger. Bovendien is antidepressiva verslavend; je kan er niet zomaar mee stoppen. Ook zijn deze middelen een aanslag op het lichaam. Vooral de lever heeft het zwaar om het synthetische medicijn te verwerken. Ook is er het risico van een onjuiste dosering waarbij alle emoties worden gedempt. Hierdoor ontstaat een emotieloze staat waarin men ook geen plezier meer ervaart.

Bij 40 procent van de mensen slaat het middel overigens helemaal niet aan. En als dat gebeurt, moet de patiënt vanwege de verslavende werking evengoed afbouwen, met alle gevolgen van dien.

Verder kunnen er nog een hoop bijwerkingen optreden zoals maag- en darmklachten, constante droge mond, nervositeit, hoofdpijn, gewichtstoename, slechter slapen, verminderd libido, gevoelloosheid in sociale contacten, hartklachten en gewichtstoename.

Gelukkig lijkt het erop dat een gezond en krachtig alternatief onderweg is.

Uitkomst van de studie

De laatste jaren wordt er in toenemende mate onderzoek gedaan naar de rol van CBD bij het behandelen van depressieklachten. En dat blijkt steeds vaker een goed spoor te zijn, want diverse onderzoeken tonen aan dat CBD goed werkt tegen gevoelens van angst en depressiviteit. En in tegenstelling tot farmaceutische medicatie heeft CBD geen negatieve bijwerkingen.

Al sinds de jaren ’90 wordt de relatie tussen CBD en angst bestudeerd. In 2016 werd een studie in het Spaanse Cantabria afgerond waarin wetenschappers lieten zien hoe snel CBD bij muizen kan werken om depressieve klachten tegen te gaan. En zelfs in Nederland heeft men hier onderzoek naar gedaan.

Net als de Spaanse studie, werd het nieuwe onderzoek uitgevoerd op ratten en muizen omdat die genetisch veel op mensen lijken. De effecten zeggen dus vaak al iets over de mogelijke uitkomsten bij mensen.

En die uitkomsten zien er erg positief uit! De eerste resultaten verschenen al 24 uur na een enkele dosis CBD. En uit deze resultaten konden de wetenschappers al concludeerden dat CBD diverse mechanismes activeert die neuronale circuits herstellen in zowel de prefrontale cortex als de hippocampus. Dit zijn twee hersengebieden die betrokken zijn bij emoties en het emotionele geheugen, motivatie, genot en sociaal gedrag.

CBD zal in de toekomst reguliere antidepressiva overbodig maken. [Shutterstock/Door Creative Family]

Opvallend is dus dat CBD direct werkt. Bovendien bleven de gunstige effecten een week lang in stand. Tot zeven dagen na de behandeling zagen de onderzoekers namelijk een toename van het aantal synaptische eiwitten in de hersenen, die nauw verbonden zijn met depressie bij de mens.

“We geloven dat cannabidiol snel neuroplastische mechanismen teweegbrengt die helpen bij het herstellen van de neuronale circuits die beschadigd raken bij depressie,” aldus een van de onderzoekers in de publicatie.

Dit betekent dus dat CBD niet alleen de symptomen van een depressie bestrijdt, maar ook herstellende eigenschappen heeft. En dat is een veelbelovende eigenschap die reguliere medicatie niet heeft; antidepressiva onderdrukt namelijk slechts de symptomen.

Studies bij mensen

De onderzoekers onderzoeken momenteel nog andere mechanismen die betrokken zijn bij de effecten van cannabidiol, evenals de werkzaamheid in diermodellen die resistent zijn tegen conventionele behandeling.

Deze onderzoeken zullen uiteindelijk leiden tot een klinisch onderzoek zodat bij mensen kan worden gekeken of CBD net zo goed werkt. Hierbij sluiten de wetenschappers niet uit dat er een middel komt dat in eerste instantie een lage dosis reguliere antidepressiva combineert met CBD.

“Er bestaat een mogelijkheid dat het combineren van cannabidiol met SSRI’s [reguliere antidepressiva, red.] het mogelijk maakt dat de laatste in lagere doses kan worden gebruikt, waardoor hun nadelige bijwerkingen misschien worden verminderd terwijl het therapeutische effect van een hogere doses in stand blijft.”

Volgens de auteurs kan cannabidiol dus niet alleen een sneller werkend antidepressivum zijn dan conventionele geneesmiddelen, maar ook de werking van conventionele geneesmiddelen verbeteren wanneer dat wordt gecombineerd met CBD.

Maar het zou natuurlijk nog mooier zijn als de wetenschap een manier ontdekt waarmee CBD zonder reguliere antidepressiva kan werken. Zover is het helaas nog niet, maar dit onderzoek toont wederom aan dat CBD als antidepressivum niet lang meer op zich laten wachten.

[Openingsbeeld: Shutterstock/watcher fox]