In het Verenigd Koninkrijk gaat een grootschalig onderzoek van start naar de werking van cannabis bij dementie. De klinische proef zal worden gefinancierd door Alzheimer Research UK en geleid door onderzoekers van het King’s College London.
Zoeken naar deelnemers
Onderzoekers testen een medicijn genaamd Sativex. Dit is een mondspray met pepermuntsmaak, dat zowel tetrahydrocannabinol (THC) als cannabidiol (CBD) bevat. Het medicijn is in diverse landen goedgekeurd als middel dat symptomen van multiple sclerose behandelt.
Wetenschappers gaan zestig patiënten monitoren in de leeftijd van 55 tot 90 jaar, die in verzorgingshuizen verblijven. Momenteel zijn ze in het bijzonder op zoek naar mensen die de symptomen ‘agressie’ en ‘agitatie’ ervaren als gevolg van dementie. Agitatie houdt in dat patiënten rusteloos en extreem gespannen, opgewonden, prikkelbaar of verward zijn.
Psychiater Dag Aarsland, de professor die toezicht houdt op het proces, licht het volgende toe:
“Hoewel de meeste mensen de ziekte van Alzheimer [een vorm van dementie, red.] associëren met geheugenproblemen, is dit slechts één aspect van een complexe reeks aandoening die mensen op verschillende manieren kan beïnvloeden. Veel mensen met de ziekte van Alzheimer kunnen geïrriteerd of agressief worden. En dit kan problemen opleveren voor de persoon met de aandoening en de directe omgeving.”
Medicinaal cannabisgebruik in de VS
In de VS hebben ruim dertig staten het gebruik van medicinale cannabis gelegaliseerd. Toch is er maar weinig ruimte voor onderzoek naar het effect van het medicijn bij dementie, omdat het moeilijk is om toestemming te krijgen.
“Op basis van een aantal voorlopige studies die uitgevoerd werden onder allerlei bevolkingsgroepen, zoals jonge mensen met schizofrenie en/of een bipolaire stoornis, evenals dierstudies, is er op zijn minst enige reden om te verwachten dat mediwiet voordelen biedt bij dementie”. Dit beweert drs. Nathan Herrmann, hoofd van de afdeling geriatrische psychiatrie bij Sunnybrook Health Sciences Centre in Canada.
Er is dus een cruciale behoefte om meer te doen, om grotere studies bij patiënten met de ziekte van Alzheimer uit te voeren, zodat op deze wijze de effecten en bijwerkingen in kaart worden gebracht.
Risico’s van cannabis bij dementie
Sativex is van origine een middel dat bij multiple sclerose wordt voorgeschreven. Onderzoekers gaan nu kijken wat het doet bij dementie.
Herrmann waarschuwt wel dat een behandeling met cannabis de cognitie bij patiënten met dementie waarschijnlijk niet verbetert. Volgens hem zijn er gegronde redenen om aan te nemen dat cannabinoïden de cognitieve functie zelfs verslechtert. Dit zou kunnen komen door de directe effecten van cannabis of omdat mensen op de langere termijn overmatig gesedeerd raken; ze verliezen langzaam bewustzijn.
De King’s College-onderzoekers hopen dat het voltooien van deze kleine proef ertoe leidt dat een veel grotere klinische studie wordt goedgekeurd. Daarmee zouden ze veel meer handvatten kunnen geven aan mensen met dementie, hun zorgverleners en de directe omgeving.
De huidige behandelingen voor de gedrags- en psychiatrische symptomen van dementie zijn zeer beperkt. Er is dringend behoefte naar het ontwikkelen van een alternatief. Artsen schrijven soms antipsychotica voor. Hoewel deze geneesmiddelen belangrijke voordelen kunnen hebben, moeten ze worden afgewogen tegen de risico’s van de mogelijk zeer ernstige bijwerkingen.
De rol van Sativex
Sativex kan enige hoop bieden aan mensen die lijden aan de onaangename symptomen van dementie. Dit is een positieve ontwikkeling, aangezien de behandelwijze van dementie al 15 jaar hetzelfde is. Het is zelfs van vitaal belang, dat hier verandering in komt.
Hoewel het voor dementie-onderzoek een belangrijk aandachtspunt is om medicijnen te ontwikkelen die de progressie van fysieke klachten verlaagt of stopt, is het ook van wezenlijk belang dat een medicijn het dagelijks leven van deze mensen dragelijker maakt.
De spray bestaat uit gelijke delen THC en CBD. THC staat bekend om zijn psychoactieve werking en wordt ook recreatief gebruikt. CBD is niet psychoactief en helpt onder andere tegen misselijkheid, angst en biedt ook ontstekingsremmende voordelen. De spray is gemaakt van cannabisplanten die onder veilige omstandigheden zijn gekweekt en waarvan de verhouding THC/CBD gewaarborgd is.
De onderzoekers:
“Dit is een rigoureuze klinische test met een cannabismedicijn dat zorgvuldig is bereid. Het middel zal worden getest in veilige omstandigheden, waarin de gezondheid en het welzijn van de deelnemers van dichtbij worden gevolgd. Er wordt tijdens het onderzoek geen risico genomen met het gebruiken van cannabis in een ongecontroleerde omgeving. We weten dat het medicijn risico’s met zich mee kan brengen, waaronder problemen met het kortetermijngeheugen en/of denkproblemen, coördinatieproblemen en angst.”
Wanneer het onderzoek precies van start gaat is nog niet bekend. De verwachting is dat dit gebeurt zodra alle deelnemers zijn gevonden. We houden je op de hoogte.
[Openingsfoto: Shutterstock/Orawan Pattarawimonchai – bewerkt door MWS]