Medicinale wiet bij Alzheimer: meer dan het proberen waard

Het gebruik van medicinale wiet maakt een glorieuze comeback. Steeds meer landen legaliseren het gebruik wat de weg naar modern wetenschappelijk onderzoek opent. Een gebied dat veel meer onderzoek verdient is het effect van cannabis op de ziekte van Alzheimer en dementie. Gelukkig weten we al dat wiet bij Alzheimer meer dan het proberen waard is. Benieuwd hoe dat zit? Lees dan verder.

De ziekte van Alzheimer is een progressieve hersenziekte die hersencellen beschadigt en doodt. In een gezond brein communiceren zenuwcellen met elkaar door middel van een ordelijk netwerk. In het brein van iemand met Alzheimer, verstikt het netwerk door plaques en neurofibrillaire tangles. Hierdoor communiceren zenuwcellen steeds minder goed met elkaar wat langzaam maar zeker lijdt tot geheugenverlies, verwarring, persoonlijkheidsstoornissen en desoriëntatie.

Alzheimer is de meest voorkomende vorm van dementie. Naar schatting lijden 35 miljoen mensen wereldwijd de ziekte, die vooral 65-plussers treft. In Nederland hebben ongeveer 200.000 mensen Alzheimer. De ziekte is dodelijk. Een op de drie senioren overlijdt als gevolg ervan. Op de lijst met meest voorkomende doodsoorzaken staat Alzheimer op plaats zes.

Onderzoek naar wiet bij Alzheimer

Er is geen genezing. Steker nog, de exacte oorzaak is onbekend. Er zijn wel een paar medicijnen die de symptomen ervan aanpakken, waaronder verlies van eetlust, slecht slapen, stemmingswisselingen en gevoelens van angst, depressie, prikkelbaarheid, woede en agressie.

Een ieder die ook maar terloops wat leest over medicinale wiet, weet dat het deze symptomen kan verbeteren. Er is zelfs een hele reeks medische studies, specifiek gericht op de effecten van wiet bij Alzheimer. Niet eens zozeer over het voorkomen of genezen van de ziekte, als wel in het vertragen van de progressie en het verbeteren van de levenskwaliteit. We noemen er een paar.

“THC kan gelijktijdig zowel de symptomen als de progressie van de ziekte van Alzheimer behandelen”

We beginnen met een studie uit 2008 die werd gepubliceerd in Molecular Pharmaceutics. Daarin rapporteert wetenschapper Lisa M. Eubanks dat THC de ziekte van Alzheimer effectiever remt dan goedgekeurde medicijnen zoals donepezil en tacrine. Ook stelt ze dat “THC en zijn analogen een verbeterde therapeutische werking kunnen hebben op de ziekte van Alzheimer door gelijktijdig zowel de symptomen als de progressie van de ziekte te behandelen”.

Een op muizen gebaseerd onderzoek uit 2015 wijst niet alleen THC, maar ook CBD en andere cannabinoïden aan als “mogelijk zeer effectief bij het behandelen van Alzheimer”. Proefdieren die in een vroeg stadium van Alzheimer verkeerden kregen THC, CBD en andere werkzame bestanddelen uit wiet. De onderzoekers zagen dat THC en CBD in staat waren om “leerstoornissen te voorkomen”. En er was verandering in de plaques die verantwoordelijk zijn bij het veroorzaken van de ziekte.

LEES OOK: Boost je gezondheid met het endocannabinoïden-systeem

Ook de ontstekingsremmende rol van cannabis speelde een grote rol bij dit experiment. Bovendien bleek dat een combinatie van THC en CBD de meeste verlichting gaf in plaats van alleen THC of CBD. Dit laatste onderstreept het entourage effect van wiet. Dat houdt in dat de verschillende cannabinoïden, terpenen en andere werkzame bestanddelen in wiet elkaar versterken. Ze vergroten als het ware elkaars therapeutische effecten.

(tekst gaat verder onder de afbeelding)

Als een puzzel vallen de verschillende werkzame stoffen uit de cannabisplant in elkaar, het entourage-effect. [Foto: shutterstock/ShutterstockProfessional]

Dat dit zo werkt, werd onder meer duidelijk toen de farmacie THC isoleerde om het middel Marinol te ontwikkelen; een medicijn tegen de symptomen van chemotherapie. Voor zowel artsen als patiënten werd duidelijk dat THC op zichzelf niet zo werkt als verwacht. Het middel was ook lang niet zo effectief als gehoopt. Het is bovendien logisch dat bij het bestrijden van een heftige en complexe ziekte als Alzheimer, alle medicinale eigenschappen van de plant nodig zijn.

LEES OOK: Wiet bij misselijkheid • al jaren succesvol bij kanker

Dat er een link is tussen het ontstaan van Alzheimer en de werkzame bestanddelen in wiet, bleek ook uit een studie uit 2014. Onderzoekers bewezen toen dat Alzheimer mede wordt veroorzaakt door een tekort aan lichaamseigen cannabinoïden. Door een tekort aan deze stoffen, die vergelijkbaar zijn met cannabinoïden uit cannabis, zou de giftige proteïne A-beta de kans krijgen om zich in de vroegste fase van de ziekte te manifesteren.

Een ander onderzoek uit 2016 bevestigt deze conclusie. Die werd gepubliceerd in het gerenommeerde wetenschappelijke tijdschrift Nature. Onderzoekers ontdekten dat stimulatie van het endocannabinoïden-systeem in de hersenen schadelijke ontstekingen voorkomt. Dat deze vroege vorm van proteotoxiciteit kan worden geblokkeerd door het activeren van cannabinoïden-receptoren, zijn veelbelovende resultaten die we niet mogen negeren. Bovendien vormen ze een springplank voor verder onderzoek.

5 manieren waarop wiet bij Alzheimer werkt

Meer onderzoek is nodig om tot een op wiet gebaseerde behandeling te komen. In de tussentijd kunnen we op basis van diverse studies en algemene kennis over cannabis wel enkele dingen aannemen. Hier zijn vijf manieren waarop cannabis patiënten met de ziekte van Alzheimer helpt bij het behandelen van cognitieve achteruitgang:

1. THC en plaques

THC, de psychoactieve stof in wiet, kan de vorming van schadelijke plaque in de hersenen vertragen. Kleine doses THC kunnen de groei van het eiwit dat verantwoordelijk is voor neurale plaques, vertragen. Naar alle waarschijnlijk werkt dit nog veel beter samen met CBD en andere cannabinoïden.

2. CBD en cellulaire gezondheid

Cannabis bevat ook andere cannabinoïden zoals CBD. CBD biedt verschillende gezondheidsvoordelen die nuttig zijn bij de ziekte van Alzheimer. CBD heeft bijvoorbeeld natuurlijke ontstekingsremmende, antioxiderende, pijnstillende en kalmerende eigenschappen. Gebruikt in combinatie met THC, werkt het goed tegen oxidatieve schade, ontstekingen en andere mechanismen die bijdragen aan degeneratie van de hersenen. kortom, wiet beschikt over neuroprotectieve eigenschappen.

LEES OOK: Cannabis herstelt hersenen tot ‘ideale gezondheid’

3. Cannabis en ontsteking

De wetenschap gelooft dat ontstekingen die zich rond plaques vormen een belangrijke factor zijn in de verdere ontwikkeling van Alzheimer. Cannabinoïden hebben een beloftevolle rol gespeeld bij het verminderen van ontstekingen en het remmen van cognitieve degeneratie als gevolg daarvan.

4. Cannabis en celgroei

Studies hebben onderzocht of en hoe cannabinoïden de groei van weefsels in de hersenen kunnen stimuleren die betrokken zijn bij het geheugen. Voor Alzheimerpatiënten betekent dit dat cannabis kan helpen de geheugenfunctie te verbeteren door de groei van neuronen te stimuleren.

5. Cannabis en symptomen van Alzheimer

Alzheimerpatiënten lijden doorgaans aan een breed scala symptomen. Cannabis heeft aangetoond dat het de levenskwaliteit van Alzheimer-patiënten kan verbeteren door symptomen te verminderen. Wiet is  bijvoorbeeld een bekende eetlustopwekker en zorgt voor een ontspannen gevoel. Deze en andere eigenschappen kunnen de levenskwaliteit van Alzheimer-patiënten aanzienlijk verbeteren. Maar dat is niet alles. Wiet helpt ook bij:

• Controle van het gewicht
• Stimuleren van de motoriek
• Voorkomen van waanideeën
• Beheersing van agitatie, agressie en prikkelbaarheid
• Verbetering van slaappatronen
• Toenemende maatschappelijke betrokkenheid

Al met al lijkt het er dus op dat de bestanddelen in wiet een belangrijke rol kunnen spelen bij het voorkomen en bestrijden van de ziekte. Het kan hoe dan ook, op zijn minst, onrust bij patiënten verzachten en angstgevoelens temperen. En dat is al heel wat.