Is cannabis een effectieve behandeling of juist een oorzaak van angst?

Naarmate cannabis wereldwijd steeds vaker voor medicinale en recreatieve doeleinden wordt gelegaliseerd, wenden steeds meer mensen zich tot wiet voor de behandeling van angst en een gegeneraliseerde angststoornis. Volgens sommige onderzoeken kan cannabisgebruik angstsymptomen juist veroorzaken. Andere studies suggereren echter dat cannabis – mits zorgvuldig gebruikt – kan helpen bij het laten verminderen/verdwijnen van angstsymptomen. Hoe zit dat nu? 

Angst kan een golf van emoties veroorzaken

Om te beginnen is het handig om meer te weten te komen over angst. Mensen die nooit last hebben gehad van (ongegronde) angsten, zullen ook niet begrijpen waar iemand met een stoornis op het gebied van angst, last van heeft. 

Angst wordt soms geassocieerd met een bepaalde gebeurtenis of scenario, maar soms zorgt angst ook zonder dat er aanleiding voor is voor zorgen, spanningen, en een gevoel van onbehagen. Een verhoogde hartslag en transpiratie zijn veelvoorkomende lichamelijke klachten bij mensen die last hebben van angstgevoelens. Het is een veel voorkomende reactie op stress of stressvolle omstandigheden. 

Mensen kunnen een angststoornis ontwikkelen als ze overmatige angst ervaren, waarop het een aanhoudende aandoening wordt. Mentale symptomen van angst zijn onder andere:

• Bezorgde gevoelens
• Prikkelbaarheid
• Rusteloosheid
• Een gevoel op het randje te staan
• Dissociatie
• Slaap problemen
• Concentratie problemen

Angst manifesteert zich ook fysiek op verschillende manieren:

• Een snellere hartslag
• Ademhalingsproblemen
• Misselijkheid
• Zweten
• Een gevoel van zwakte
• Buikpijn
• Duizeligheid
• Opvliegers

De cannabisplant is bijzonder veelzijdig te noemen en kent ook de nodig medicinale kwaliteiten. Welke, dat hangt van vele factoren af en het verschilt sowieso van persoon tot persoon… [foto: Taras Valerievich/Shutterstock]

Meer uitleg over cannabis

Cannabis sativa is een plant waarvan de bloemen, bladeren en zelfs de olie uit de zaden worden gebruikt voor recreatieve en therapeutische doeleinden. De meest voorkomende (en bekende) actieve verbindingen in cannabis zijn cannabidiol (CBD) en delta-9-tetrahydrocannabinol (THC).

In het kort is THC het psychoactieve ingrediënt in cannabis dat het ‘high’ of ‘stoned’ gevoel veroorzaakt. CBD is een niet-psychoactieve chemische stof, die verschillende therapeutische toepassingen heeft en geen ‘high’ gevoel veroorzaakt.

Bij recreatief gebruik kan cannabis een scala aan gevoelens veroorzaken, waaronder:

• Ontspanning 
• Euforie 
• Veranderingen in de waarneming van kleur, smaak, geluid, tijd of ruimte
• Een toename van de eetlust 

Afgezien van de recreatieve effecten, kunnen CBD en THC een aantal medicinale voordelen hebben, waaronder de behandeling van angst.  

Kan cannabis angst behandelen?

Er zijn niet veel klinische proeven die cannabis als angsttherapie onderzoeken. Desalniettemin geeft een groeiend aantal bewijzen – van onderzoek bij dieren tot enquêtes onder patiënten – aan dat cannabis kan helpen. Dit geldt vooral wanneer cannabis wordt verkocht in de vorm van CBD-olie.

In een onderzoek uit 2010 blijkt dat CBD-olie angstsymptomen verbeterd bij patiënten met een sociale fobie. De hersenen van de deelnemers worden gescand en er wordt ontdekt dat CBD-olie veranderingen veroorzaakt in de bloedtoevoer naar delen van de hersenen die verband houden met angst. Deze gegevens impliceren dat CBD-olie kan helpen bij de behandeling van angst.

Volgens een analyse uit 2015 kan CBD-olie mogelijk helpen bij verschillende angststoornissen, waaronder:

• Posttraumatische stressstoornis (PTSS)
• Gegeneraliseerde angststoornis (GAD)
• Obsessief-compulsieve stoornis (OCD)
• Sociale angststoornis

De meeste eerder uitgevoerde onderzoeken naar cannabis gebruiken echter alleen diermodellen. Deze preklinische en menselijke bevindingen zijn grotendeels enkel gericht op acute CBD-doses bij gezonde deelnemers. Er is meer onderzoek nodig om te zien of het vergelijkbare effecten heeft in klinische groepen. Over het algemeen benadrukt deze analyse het potentiële gebruik van CBD bij de behandeling van angst, evenals de behoefte aan verder onderzoek.

In een studie uit 2018 wordt gekeken naar de effectiviteit van cannabis bij de behandeling van depressie en angst. Volgens de bevindingen van dit onderzoek melden gebruikers van medicinale cannabis snel na het nuttigen van cannabis een aanzienlijke vermindering van de negatieve affect-symptomen.

Interessant is dat terwijl acute cannabisopname verdriet, angst en stress tijdelijk lijkt te verminderen, herhaaldelijk gebruik niet lijkt te resulteren in een langdurige verbetering van de symptomen. In sommige gevallen lijkt een depressie na verloop van tijd zelfs te verergeren.

Niet voor iedereen is cannabis het antwoord op angstproblematiek… [foto: Krakenimages.com/Shutterstock]

Kan cannabis angst veroorzaken?

Zelfs als cannabis overal legaal zou zijn en onderzoekers het zonder moeite zouden kunnen gebruiken, zou er een ander probleem zijn. Angstkwesties en reactie op cannabis zijn beide zeer persoonlijk. Als gevolg hiervan kan cannabis de ene persoon met angst wel helpen, maar de andere niet. Jouw reactie op cannabis kan heel anders zijn dan hoe anderen erop reageren.

Iemand met symptomen van een gegeneraliseerde angststoornis – zoals slaapproblemen – kan positieve effecten bemerken met cannabisgebruik, terwijl iemand met een paniekstoornis – iemand die bang is om de controle te verliezen – dat misschien niet zo ervaart.

Tijdens een studie uit 2014 wordt de effectiviteit van medicinale cannabis bij neurologische aandoeningen onderzocht. Volgens de bevindingen ervaren sommige patiënten die het cannabis geneesmiddel gebruiken angst als bijwerking. Daaruit kun je opmaken dat hogere THC-niveaus zorgen voor meer angst. 

De studie moedigt ook verder onderzoek aan door te stellen dat cannabinoïden – net als andere behandelingen – moeten worden onderzocht om hun werkzaamheid vast te stellen. Ook wordt er gesteld dat ze net als andere medicijnen moeten worden voorgeschreven zodra er bewijs van effectiviteit beschikbaar is. Naarmate op steeds meer plaatsen cannabis legaal en gedecriminaliseerd is, zou dit onderzoekers moeten inspireren om te blijven zoeken naar verklaringen over de voordelen van cannabisgebruik bij patiënten met neurologische aandoeningen.

Welke alternatieven bestaan er voor cannabis?

Als je geconfronteerd wordt met iets wat gevaarlijk voelt voor jou, onthoud dan dat enige zorgen normaal en zelfs heilzaam kunnen zijn. Wanneer angst echter de overhand krijgt en moeilijk te beheersen is, is het belangrijk om een professionele behandeling te zoeken en te praten over verschillende opties om de angst onder controle te krijgen.

Voorgeschreven medicatie

Medische professionals raden mensen met angst eerder aan om conventionele medicatie te gebruiken, dan dat er het advies gegeven wordt om cannabis te gaan gebruiken. Dit doen ze omdat artsen de langetermijngevaren goed bestudeerd hebben tijdens hun studie. Binnen de reguliere zorg worden die langetermijneffecten als minder ernstig gezien dan de effecten die optreden bij langdurig cannabisgebruik. Echter is de kennis over medewiet bij de meeste artsen zeer gering.

Sommige reguliere medicijnen tegen angst worden regelmatig ingenomen, terwijl andere alleen worden ingenomen wanneer intense angst of een paniekaanval toeslaat. Zeker bij langdurig gebruik van bijvoorbeeld benzodiazepinen zijn die langetermijneffecten helemaal niet zo gering. Daarnaast werken ze zeer verslavend, waardoor het niet zelden gebeurt dat een angstpatiënt afhankelijk wordt van zo’n middel.

Wanneer je het echt nodig hebt, kan een huisarts of psychiater natuurlijk altijd zo’n middel voorschrijven. Ben alleen zelf wel altijd alert op hoevaak en hoe lang je het gebruikt. Wees spaarzaam met de inname en bouw na langdurig gebruik altijd langzaam af om ontwenningsverschijnselen te voorkomen. 

De behandeling van angst

Werk samen met je arts om een zo goed mogelijk bij jou passend behandelplan op te stellen. Cognitieve gedragstherapie en andere vormen van therapie kunnen je helpen de onderliggende reden van je angsten bloot te leggen en je helpen er met succes controle over te krijgen. 

Proactieve vaardigheden – die kunnen worden geleerd via counseling, steungroepen, zelfhulpboeken en educatieve websites – kunnen mensen helpen om veranderingen op de lange termijn door te voeren, zonder de schadelijke effecten van medicijngebruik.

CBD-olie is vrij verkrijgbaar en wordt daarom door veel mensen gebruikt tegen angsten…  [foto: IRA_EVVA/Shutterstock]

Wat kan CBD-olie betekenen bij angst?

Veel mensen proberen CBD-olie omdat het niet-psychoactief en vrij verkrijgbaar is. CBD-olie bevat geen THC en geeft dus niet dezelfde geestverruimende effecten zoals cannabis dat doet. Er is voorlopig bewijs dat CBD nuttig kan zijn bij de behandeling van angst en verslaving, maar er zijn aanvullende klinische onderzoeken nodig.

Concluderend is aangetoond dat cannabis, met name CBD en een lage doses THC, angstsymptomen tijdelijk vermindert. Als je besluit om cannabis te proberen, houd er dan rekening mee dat sommige mensen er angstig van kunnen worden. Het is onmogelijk om te weten welke invloed het op jou zal hebben, daar kom je enkel achter door het te proberen. 

Het is raadzaam om voorzichtig te zijn wanneer je het wil proberen. Kies voor een milde soort (met een hoog CBD en een laag THC gehalte) en start met kleine doseringen. Meer gebruiken kan altijd, maar per direct de effecten stoppen na te veel gebruiken, dat is moeilijker. Mocht het je toch gebeuren dat je net te veel tot je genomen hebt, dan lees je hier enkele tips die je kunnen helpen.

Er is weinig onderzoek gedaan naar de invloed van cannabis op angstsymptomen zoals prikkelbaarheid, gespannen spieren en overmatig piekeren. Ook kan wiet mogelijk angst veroorzaken bij bepaalde mensen. Wanneer je de juiste soort gebruikt, kan wiet bij sommige mensen de angst verlichten. De garantie dat het sowieso effectief is, die is er niet. 

Langetermijneffecten van cannabisgebruik

Angstsymptomen kun je onder controle krijgen. Van psychotherapie en medicatie is aangetoond dat ze voor de meeste mensen succesvol zijn. En hoewel er voldoende anekdotisch bewijs is, is nog niet 100% wetenschappelijk vastgesteld dat cannabis helpt. Ook de langetermijneffecten van zelfmedicatie met cannabis moeten nog worden vastgesteld. Die effecten vallen of staan met de manier van gebruik. Een olie is natuurlijk veel gezonder dan het roken van een joint. 

Mocht je door je angsten een arts bezoeken voor hulp en je gebruikt reeds mediwiet, breng deze daar dan altijd van op de hoogte. Ben er ook duidelijk over wanneer je positieve effecten bemerkt, want veel artsen zullen sceptisch zijn en de angsten juist wijten aan het cannabisgebruik.

Wil je naast de cannabis ook reguliere medicatie gaan gebruiken, let dan goed op eventuele interactie tussen beide. Hier vind je daar meer over.

[openingsbeeld: IRA_EVVA/Shutterstock]