Het grootste onderzoek ooit naar medicinale cannabis als behandeling voor kanker, gepubliceerd in Frontiers in Oncology, heeft overweldigende wetenschappelijke steun gevonden voor het potentieel van cannabis om kankersymptomen te behandelen en mogelijk het verloop van de ziekte zelf te bestrijden.
Geen cherrypicking maar wetenschappelijke duidelijkheid over cannabis en kanker
De bedoeling van deze meta-analyse was om overeenstemming te bereiken over het potentieel van cannabis als kankerbehandeling, stelt Ryan Castle, onderzoeksdirecteur bij het Amerikaanse Whole Health Oncology Institute en hoofdauteur van het onderzoek.
Castle merkt op dat het historisch moeilijk is geweest om dit te doen omdat wiet in zijn thuisland de VS nog steeds federaal wordt beschouwd als een illegaal verdovend middel van Schedule I, de zwaarste categorie drugs in het strafrecht.
“Ons doel was om de wetenschappelijke consensus te bepalen over het onderwerp medicinale cannabis, een gebied dat lange tijd is gedomineerd door een oorlog tussen cherrypicked studies,” zei Castle.
Het onderzoek werd gefinancierd door Cancer Playbook, dat samenwerkt met het Whole House Oncology Institute om gegevens over patiëntgerapporteerde resultaten te verzamelen, analyseren en delen.
‘Bijna élk belangrijk medisch cannabisonderzoek analyseren’
‘Hoewel onderzoeksbeperkingen voor Schedule I stoffen klinisch onderzoek naar cannabis bij mensen ernstig belemmeren, is er een grote hoeveelheid observationele onderzoeken naar medicinale cannabis en kanker – en laboratoriumonderzoek – dat kijkt naar het effect van cannabis op tumoren in reageerbuizen en bij dieren. In de analyse zijn zoveel mogelijk van deze onderzoeken meegenomen.
“Om de – al dan niet bewuste – vooringenomenheid te overstijgen, was het essentieel om een grootschalige, radicaal inclusieve methodologie te gebruiken die gebaseerd was op wiskundige redenering”, zegt Castle.
Hij voegt eraan toe: “We wilden niet slechts een handjevol, maar bijna élk belangrijk medisch cannabisonderzoek analyseren om de werkelijke punten van wetenschappelijke overeenstemming te vinden.”

Driekwart van 10.000 cannabis- en kankerstudies is positief over wiet
En zo geschiedde. Castle’s studie bekeek meer dan 10.000 onderzoeken (!) naar cannabis en kanker, wat volgens hem “10 keer de steekproefgrootte is van het op één na grootste onderzoek, waardoor het volgens ons een meer sluitende beoordeling is van de wetenschappelijke consensus”.
Om de enorme hoeveelheid onderzoeken te analyseren, gebruikten Castle en zijn team Artificial Intelligence – in het bijzonder de natuurlijke taalverwerkingstechniek die bekend staat als ‘sentimentanalyse’.
Met deze techniek konden de onderzoekers zien hoeveel onderzoeken positief, neutraal of negatief waren over het vermogen van cannabis om kanker en de symptomen ervan te behandelen door bijvoorbeeld de eetlust te verhogen, ontstekingen te verminderen of ‘apoptose’ – het afsterven van kankercellen – te versnellen.
Castle zegt dat zijn team hoopte “een gematigde consensus” te vinden over het potentieel van cannabis als kankerbehandeling, en verwachtte dat het “beste scenario” zoiets zou zijn als 55% van de onderzoeken die aantoonden dat medicinale cannabis de kankerresultaten verbeterde. “Maar het was geen 55-45, het was 75-25!”
Kan cannabis ook kankercellen doden?
Het onderzoek geeft overweldigende steun aan cannabis als behandeling voor kankergerelateerde ontstekingen, verlies van eetlust en misselijkheid. Misschien nog verrassender was dat het onderzoek ook aantoonde dat cannabis de potentie heeft om kankercellen zelf te bestrijden, door ze te doden en hun verspreiding te stoppen.
“Dat is een schokkende mate van consensus in volksgezondheidsonderzoek, en zeker meer dan we hadden verwacht voor een onderwerp dat zo controversieel is als medicinale cannabis”, zegt Castle.
Medicinale cannabis is inderdaad controversieel als het gaat om kanker. Een vorig jaar in Jama gepubliceerde meta-analyse uit 2024 toonde aan dat volwassenen met een stoornis in het gebruik van cannabis – gedefinieerd door criteria als het onvermogen om te stoppen of te minderen – 3,5 tot 5 keer meer kans hadden om hoofd-halskanker te ontwikkelen.
Donald Abrams, oncoloog en emeritus hoogleraar geneeskunde aan de Universiteit van Californië in San Francisco, zegt dat die studie naar zijn mening “gebrekkig” was, “omdat die patiënten zo vaak tabak en alcohol gebruiken, bekende risicofactoren voor die kankers”.

Van reageerbuizen en dieren naar proeven met mensen
Abrams van zijn kant heeft ontdekt dat cannabis nuttig is voor kankerpatiënten bij het beheersen van symptomen zoals gebrek aan eetlust, misselijkheid, pijn en angst. Maar hij is sceptisch over beweringen dat cannabis daadwerkelijk kanker kan bestrijden.
“Ik ben al 42 jaar oncoloog in San Francisco en veel, zo niet de meeste van mijn patiënten hebben toegang tot cannabis. Als cannabis kanker geneest, dan heb ik dat niet zelf kunnen constateren”, zegt hij.
Toch geeft Abrams toe dat “er elegant pre-klinisch bewijs is uit reageerbuizen en diermodellen dat cannabis kankercellen of getransplanteerde tumoren kan beïnvloeden”, maar “tot nu toe hebben deze bevindingen zich nog niet vertaald naar klinisch voordeel bij mensen”.
Veelbelovende studies over terugdringen kanker
Castle, hoofdauteur van de nieuwe analyse, is echter van mening dat de combinatie van preklinisch bewijs en door patiënten gerapporteerde resultaten aantonen dat cannabis wel degelijk kanker kan bestrijden.
Uit een klein proefonderzoek waarbij 21 patiënten naast traditionele chemotherapie een placebo of medicatie op basis van cannabis kregen, bleek dat degenen die de medicatie op basis van cannabis kregen langer overleefden.
Uit een ander onderzoek onder 119 kankerpatiënten bleek dat synthetische CBD hielp bij het verkleinen van de tumorgrootte en de circulatie van tumorcellen. Maar om de werkzaamheid van cannabis echt te bewijzen en de beste behandelingsformulering te vinden, zouden er veel grotere klinische onderzoeken bij mensen moeten worden gedaan.
Eerst wet veranderen, dan klinisch kanker- en cannabis onderzoek
Castle hoopt dan ook vurig dat zijn meta-analyse de Amerikaanse Drug Enforcement Administration zal aanmoedigen om het lang uitgestelde proces van herclassificatie van cannabis af te ronden, zodat het niet langer federaal illegaal is.
“We pleiten er niet voor om de normen voor de goedkeuring van nieuwe kankerbehandelingen te verlagen. We stellen dat medicinale cannabis aan die normen voldoet of ze overtreft”, stelt hij, ”vaak in hogere mate dan de huidige farmaceutische behandelingen.”
De studie getiteld ‘Meta-analysis of medical cannabis outcomes and associations with cancer‘ vind je HIER
[beeld: Shutterstock]