Na de recente legalisering van medicinale cannabis in Oekraïne, onderzoekt Dr. Adam Kavalier, wetenschappelijk directeur van Anthera Pharmaceuticals, wat we weten over het potentieel van cannabis bij de behandeling van posttraumatische stressstoornis, oftewel PTSS.
Oekraïne legaliseert medicinale cannabis
De Oekraïense president Volodymyr Zelensky tekende onlangs een wet over medicinale cannabis om daarmee verlichting te bieden aan slachtoffers van trauma’s als gevolg van het aanhoudende conflict met Rusland.
De wet staat het gebruik van medicinale cannabis toe voor patiënten die lijden aan ernstige gezondheidsproblemen, waaronder PTSS. Het Oekraïense ministerie van Volksgezondheid schat dat meer dan zes miljoen (!) mensen leven met PTSS en andere mentale gezondheidsproblemen, waarbij een aanzienlijk aantal ook chronische pijn ervaart.
Achtergrond PTSS
PTSS treft ongeveer één op de drie mensen die een ernstig trauma hebben meegemaakt en wordt gekenmerkt door acute angst, flashbacks en nachtmerries. Vooral mensen die als militair hebben gevochten, hebben er last van en het komt dus relatief veel voor onder oorlogsveteranen.
Conventionele behandelingen zoals antipsychotica en antidepressiva zijn vaak niet effectief en gaan gepaard met bijwerkingen. Daarom heeft medicinale cannabis de aandacht getrokken als alternatieve behandeling voor PTSS, omdat het minder bijwerkingen en potentiële verbeteringen in symptoombestrijding belooft.
Medische cannabis en bewijs
Er is steeds meer bewijs dat medicinale cannabis een effectieve therapie is die weinig risico’s met zich meebrengt en veel oplevert voor patiënten die lijden aan verschillende aandoeningen. PTSS is een goed voorbeeld van een stoornis die aantoonbaar kan worden verlicht door behandeling met cannabis.
Maar het bewijs blijft beperkt tot observationele studies en zoals bij het meeste cannabisonderzoek is er dringend behoefte aan meer geavanceerde studies. Er is slechts één gecontroleerd klinisch onderzoek geweest, maar verschillende observationele onderzoeken en laboratoriumanalyses hebben aangetoond dat cannabis veelbelovend is voor de behandeling van PTSS.
Een metareview uit 2021 in AIMS Neuroscience beoordeelde 11 onderzoeken waarbij medicinale cannabis werd gebruikt voor de behandeling van PTSS. Veel van die onderzoeken meldden een afname van symptomen en verbeteringen in de levenskwaliteit, hoewel de meeste observationele onderzoeken waren.
Oekraïne legaliseert medicinale cannabis o.a. voor het behandelen van de 6 miljoen burgers en militairen met PTSS…
Wat vinden getraumatiseerde oorlogsveteranen zelf van cannabis medicatie?
Verder bewijs komt van een cross-sectioneel onderzoek dat in 2023 werd gepubliceerd in Clinical Therapeutics. Daarin werden 510 Amerikaanse veteranen ondervraagd over hun gebruik van cannabis voor aandoeningen als chronische pijn, PTSS en daarmee gepaard gaande comorbiditeiten zoals angst en depressie.
In dit onderzoek merkte 91% van de cannabisgebruikers een verbeterde levenskwaliteit op en 21% verminderde hun afhankelijkheid van opioïde pijnstillers. Dit zelfgerapporteerde onderzoek benadrukte ook dat cannabis een effectiever alternatief is voor andere beschikbare behandelingsopties.
In een afzonderlijk longitudinaal onderzoek met 150 deelnemers die een jaar lang werden gevolgd, werd een aanzienlijke afname van de ernst van PTSS-symptomen waargenomen bij cannabisgebruik. Opmerkelijk was dat deelnemers die cannabis hadden gekocht bij een coffeeshop (dispensary op z’n Noord-Amerikaans) meer dan twee keer zoveel kans (!) hadden om niet langer te voldoen aan de PTSS-criteria aan het einde van het onderzoek.
Dit wijst op een potentieel gebruik van cannabis bij traumaverwerking dat verder gaat dan de aanvankelijke symptoombestrijding. Bovendien benadrukt het onderzoek dat het succes van een PTSS-behandeling kan afhangen van het type en de bron van de gebruikte cannabis.
De rol van je eigen ECS bij de werking van cannabis
Laboratoriumonderzoek bevestigt de klinische bevindingen door de rol van het endocannabinoïdesysteem (ECS) bij PTSS aan te tonen. Er zijn aanwijzingen dat PTSS samenhangt met een verhoogde beschikbaarheid van cannabinoïde type 1 (CB1) receptoren.
Bovendien is waargenomen dat THC de activiteit in de amygdala vermindert, het hersengebied dat angstreacties regelt. Deze inzichten ondersteunen de theorie dat THC de verwerking van bedreigingen bij mensen met PTSS zou kunnen reguleren, wat een potentiële farmacologische route biedt voor de behandeling van stress- en traumagerelateerde aandoeningen.
Een unieke kans in Oekraïne
De effectiviteit van een nieuw programma staat of valt met een gedegen opleiding van artsen en de integratie van onderzoeksprogramma’s. De Ukrainian Association of Medical Cannabis en de Ukrainian Medical Cannabis Association werden opgericht om de industrie te ontwikkelen en onderwijs- en onderzoeksinspanningen te leiden.
Hanna Hlushchenko, een in Oekraïne geboren cannabisexpert, heeft een belangrijke rol gespeeld door bij te dragen aan het opstellen van de wet en het organiseren van educatieve initiatieven. Daarnaast heeft Hlushchenko de samenwerking gefaciliteerd tussen de Oekraïense minister van Volksgezondheid Viktor Liashko en zijn Duitse collega Karl Lauterbach, door Duitse medische cannabisbedrijven te bezoeken om steun te verwerven en inzicht te krijgen in een succesvol en volwassen medisch programma.
De nieuwe mediwiet wetgeving biedt een unieke kans om mogelijk levensveranderende behandelingen aan te bieden voor ernstige oorlogsgerelateerde aandoeningen – op grote schaal en te midden van een voortdurende oorlog.
Westen kan ook met cannabiskennis en -producten helpen
Een voortdurende proactieve aanpak zal het voor ontwikkelde markten aantrekkelijk maken om deel te nemen, niet alleen door producten aan te bieden, maar ook door essentiële steun te bieden voor onderwijs- en onderzoeksprogramma’s.
Dergelijke inspanningen kunnen het opzetten van een robuust programma ondersteunen, cruciale hulp bieden aan een land in nood en de wereld laten zien wat de potentiële impact is van medische cannabisbehandeling om de traumatische wonden van een oorlog te helen…
[Met dank aan CannabisHealth UK, fotografie: Shutterstock]