Ruim drie jaar geleden beloofde toenmalig minister Stef Blok (VVD) een oplossing voor mensen die op doktersvoorschrift medicinale cannabis, amfetamine of morfine gebruiken en in de problemen komen door een positieve speekseltest van de politie. Sindsdien is er echter letterlijk niets gebeurd.
Minister belooft oplossing voor verkeersdeelnemers die cannabis, amfetamine of morfine gebruiken
Op 15 augustus 2017 stelden D66 Tweede Kamerleden Bergkamp, Van Engelshoven en Jetten een serie vragen aan de ministers van VWS en van Veiligheid & Justitie over de speekseltest en de problemen van patiënten. Stef Blok was op dat moment justitieminister, als tijdelijk opvolger van zijn afgetreden partijgenoot Ard van der Steur. Blok beantwoordde de vragen op 26 oktober 2017, mede namens de minister van VWS.
Hoewel de vragenstellers het niet over medicinale cannabis hadden maar over dexamfetamine, dat vaak wordt voorgeschreven bij ADHD, noemde Blok zelf ook medicinale cannabis en morfine. En hij beloofde een oplossing:
‘Gelet op het voorgaande zullen de betrokken ministers met een verkeersveilige en medisch verantwoorde oplossing komen voor het aan het verkeer deelnemen van personen die deze geneesmiddelen onder medisch toezicht gebruiken. In dat kader wordt breder gekeken dan alleen medicatie voor ADHD patiënten. Het betreft naast de amfetamine ook de middelen morfine en medicinale cannabis. Wij zullen daarbij kijken naar een uitzondering op de strafbaarstelling voor personen die op medisch voorschrift en onder medisch toezicht deze stoffen gebruiken en deelnemen aan het verkeer.’
Honderdduizenden patiënten mogen formeel geen auto rijden
Apothekersorganisatie KNMP vroeg eind 2017 aandacht voor de problemen met de speekseltest voor patiënten. Tot de aanscherping van de Wegenverkeerswet in 2017 gold er een uitzondering voor verkeersdeelnemers die op doktersvoorschrift medicinale cannabis gebruiken of andere drugs die voorkomen op de lijst van verboden middelen in de Opiumwet.
In een brief aan de Tweede Kamercommissie voor Infrastructuur en Waterstaat van 8 december 2017 waarschuwde de KNMP dat er snel iets moest gebeuren. Citaat:
‘Vanaf 1 juli 2017 zijn er wettelijke limieten voor drugsgebruik in het verkeer. De consequentie van het Besluit alcohol, drugs en geneesmiddelen in het verkeer is dat 1 miljoen patiënten die om medische redenen morfine, dexamfetamine of medicinale cannabis gebruiken niet meer mogen autorijden. In beantwoording op Kamervragen heeft voormalig minister Blok reeds toegezegd een oplossing te zullen zoeken voor deze patiënten. Dit verheugt ons. We maken ons echter zorgen om de honderdduizenden patiënten die op dit moment formeel geen auto mogen rijden en de handhaving die op dit moment nog steeds plaatsvindt.’
Dit is het apparaatje dat voor veel ellende kan zorgen onder verkeersdeelnemers die bijvoorbeeld medicinale cannabis gebruiken: de speekseltester! [foto: Politie.nl]
Na 2 jaar stilte vanuit overheid trekt KNMP opnieuw aan de bel
Helaas gebeurde er niets en bleef de vervolging van patiënten doorgaan. Dus vroeg de KNMP in de zomer van 2019 opnieuw aandacht voor de kwestie, met het persbericht ‘KNMP vraagt oplossing voor honderdduizenden patiënten die positief blijken in speekseltest’.
Citaat: ‘De speekseltest houdt nu onvoldoende rekening met patiënten die deze geneesmiddelen om medische redenen gebruiken. Deze onzekerheid is ongewenst voor de patiënten. Volgens rijgeschiktheidsadviezen van de KNMP kunnen deze patiënten veilig autorijden.’
LEES OOK: Studie: ‘Cannabisgebruik in het verkeer leidt níet tot ongelukken’
Rijbewijs kwijt voor cannabisgebruik van 10 uur eerder
Zowel EenVandaag als NPO Radio 1 besteedden aandacht aan deze evidente misstand. Reumapatiënt Laura Versfelt, die elke avond een joint rookt om haar pijn te verlichten, moest ‘s ochtends een speekseltest ondergaan, vertelde ze in EenVandaag. Die bleek positief, haar bloed werd getest en de hoeveelheid THC was drie keer hoger dan de toegestane grenswaarde. Terwijl ze al tien uur geen cannabis had gebruikt. Laura’s rijbewijs werd ingenomen en ze kreeg een voorwaardelijke straf.
‘Er is gewoon een groep in Nederland, die totaal vergeten wordt’, zei Verster bij EenVandaag. ‘Er zijn mensen die cannabis medicinaal gebruiken en die niet meer die effecten zo ervaren als sporadische gebruikers. Verzin daar iets voor, verzin een rijvaardigheidstest die we moeten ondergaan, verzin iets in ieder geval! En zeg niet zomaar: nee, die waarde is te hoog, je mag niet rijden.’
LEES OOK: Studie • THC beïnvloedt rijvaardigheid niet
Anno 2020 is er nog steeds geen oplossing…
Inmiddels zijn we weer anderhalf jaar verder. En van de ‘verkeersveilige en medisch verantwoorde oplossing’ die Blok in oktober 2017 beloofde is nog steeds niets terecht gekomen.
Dr. Ka-Chun Cheung is apotheker en manager van het Geneesmiddel Informatie Centrum bij de KNMP. Desgevraagd laat hij Mediwietsite weten dat de KNMP begin dit jaar een brief naar de ministeriële werkgroep ‘Drugs in het verkeer’ heeft gestuurd, waarin opnieuw voor een oplossing wordt gepleit. Cheung geeft aan dat de KNMP patiëntenverenigingen aanraadt om de kwestie onder de aandacht van Kamerleden en bestuurders te blijven brengen.
Wordt vervolgd. Hopelijk.
[Bronnen:
Kamerbrief AO Wegverkeer en Verkeersveiligheid KNMP, 8 december 2017]
[openingsbeeld: Flat vectors/Shutterstock]