Definitief bewijs: medicinale cannabis helpt bij chronische pijn!

Een derde tot ruim een helft van de mensen ervaart op enig moment van zijn of haar leven chronische pijn. En zoals we inmiddels wel weten, zijn de huidige behandelmethodes tamelijk ineffectief om de aandoening en daarmee gepaard gaande pijn op lange termijn houdbaar te houden. Veel behandelingen worden met medicijnen gedaan die het risico op misbruik, verslaving en overdosering met zich meebrengen. En wat dacht je van ongewenste bijwerkingen? Wat kan medicinale cannabis eventueel voor deze mensen betekenen?

Behoefte aan andere behandelingsopties

Met deze overwegingen in gedachten, is het logisch dat er een grote behoefte bestaat aan alternatieve therapie- en behandelingsopties. In dit kader tonen zowel patiënten als medische professionals steeds vaker interesse in het gebruik van de potentiële pijnstillende eigenschappen van de cannabisplant en zijn derivaten.

Onlangs zijn in bijvoorbeeld gegevens beoordeeld die via de UK Medical Cannabis Registry zijn verzameld. Doel hiervan is om te bepalen hoe op cannabis gebaseerde medische producten (CBMP’s) nuttig kunnen zijn bij de behandeling van chronische pijn en bijbehorende symptomen.

Medicinale cannabis en chronische pijn

Cannabis is een oud gewas dat al duizenden jaren medicinaal wordt gebruikt. De toepassingen zijn onder meer de behandeling van pijnaandoeningen en als verdovingsmiddel. Het verbod op cannabis leidde echter tot een aanzienlijke leemte in onze klinische kennis van de plant.

Desalniettemin onderzoekt een groeiend aantal observationele studies en gerandomiseerde gecontroleerde onderzoeken (rct’s) opnieuw het potentieel van de cannabisplant en zijn derivaten voor de behandeling van chronische pijn en andere pijngerelateerde aandoeningen.

Observationele studies hebben verbanden aangetoond tussen behandeling met medicinale cannabis en significante vermindering van de ernst en interferentie van pijn en verbeteringen in de algemene gezondheidsgerelateerde kwaliteit van leven maatregelen. Deze rct’s waren echter grotendeels van ondermaatse kwaliteit, wat tot tegenstrijdige conclusies leidde. Een groeiend aantal patiëntenregistraties is nu opgezet om de huidige lacune in het onderzoek te dichten.

Patiëntenregistraties bieden zo een steeds belangrijkere bron van observatiegegevens en leveren op efficiënte wijze bewijs over hoe de behandeling van chronische pijn met medicinale cannabis in realiteit uitpakt. De UK Medical Cannabis Registry (UKMCR) is in december 2019 opgericht door Sapphire Medical Clinics om gegevens over patiëntresultaten te verzamelen. Op deze manier kan het baten-risicoprofiel van CBMP’s voor de behandeling van een verscheidenheid aan medische aandoeningen, waaronder chronische pijn, worden beoordeeld.

De huidige gegevens van het UK Medical Cannabis Registry

Om de gegevens van het UK Medical Cannabis Registry te analyseren, werd eerst naar de uitgangspunten gekeken. Er werden verschillende meetmethoden gebruikt:

• de korte vorm van de korte pijninventarisatie: hiermee wordt de ernst van de pijn gemeten
• de korte McGill-pijnvragenlijst-2, gegeneraliseerde angststoornis-7: gebruikt om een score voor de ernst van de angst te genereren 
• EQ -5D-5L-instrument: gebruikt om de algehele gezondheidsgerelateerde kwaliteit van leven (HRQoL)-score te bepalen)
• de Sleep Quality Scale (SQS) 
• de VAS-pain: een schaal om vast te leggen hoe ernstig patiënten hun pijn ervaren 

Van de in totaal 289 patiënten die tenminste een deel van het registratieproces hadden voltooid, kwamen er 190 in aanmerking om in de uiteindelijke analyse te worden opgenomen. Hiervan hadden 135 patiënten na één maand meetgegevens doorgegeven (PROM’s), 68 deden dit nog na 3 maanden en na zes maanden registreerden nog 44 patiënten de uitkomsten. 

Zowel vanuit de patiënten zelf als vanuit de medische wereld is er steeds meer belangstelling en vraag naar mediwiet als medicatie tegen o.a. chronische pijn… [foto: H_Ko/Shutterstock]

Positieve onderzoeksresultaten 

Over het algemeen vertoonden patiënten na één, drie en zes maanden statistisch significante verbeteringen in angst (GAD-7), slaap (SQS), de EQ-5D-5L-subscores voor pijn en ongemak en de EQ-5D-5L-indexwaarde. Verder werden verbeteringen waargenomen in maand één en drie wat betreft de EQ-5D-5L mobiliteit en EQ-VAS subscores. Ook werd een significante verbetering waargenomen na één maand follow-up voor EQ-5D-5L angst en depressie subscores.

Statistisch significante verbeteringen werden ook waargenomen in Brief Pain Inventory (BPI), SF-MPQ-2 en VAS-scores op alle tijdstippen.

Deze gegevens van UKMCR tonen een mogelijk verband aan tussen behandeling met medicinale cannabis en verbeterde resultaten in pijnspecifieke en algemene gezondheidsgerelateerde maatregelen voor kwaliteit van leven, op de korte tot middellange termijn. Statistisch gezien werden op meerdere gebieden significante verbeteringen, waaronder pijn en ongemak, angst en depressie en de kwaliteit van slaap.

Hoe zit het met bijwerkingen?

Bij een steekproef onder de patiënten rapporteerden 43 patiënten (18,7%) ten minste één bijwerking. Twintig (8,7%) patiënten rapporteerden twee of meer bijwerkingen. De meest gemelde bijwerkingen waren misselijkheid (n=11; 5,8%) en vermoeidheid (n=6; 3,2%). Een aanzienlijk deel (49,3%) werd als mild beschouwd, terwijl 30,7% matig was en 18,7% ernstig.

De UKMCR registreerde ook de mediane orale morfine-equivalente doses van patiënten die opioïde medicatie kregen voorgeschreven. Dit mediane orale morfine-equivalent was 24,0 mg in deze groep. Er werden geen grote verschillen waargenomen in orale morfine-equivalente doses na één maand. Wel werd een significante afname van de mediane orale morfine-equivalent waargenomen na drie maanden (n=15; mediaan van verschillen = -15,00 mg) en zes maanden (n=10; mediaan van verschillen = -10,50 mg).

Conclusies: CBMP’s kúnnen helpen

De studie concludeert dat de behandeling van chronische pijn met CBMP’s bij deze groep patiënten op korte tot middellange termijn gepaard gaat met stevige verbeteringen in zelfgerapporteerde pijnspecifieke en algemene HRQoL-resultaten. Ze merken echter op dat talrijke beperkingen met het onderzoeksontwerp het “vermogen om definitieve conclusies te trekken met betrekking tot causaliteit en de werkzaamheid van de behandeling” beperken.

Desalniettemin werden significante verbeteringen waargenomen met betrekking tot de gezondheidsgerelateerde kwaliteit van leven. Bovendien bleek het bijwerkingenprofiel acceptabel in vergelijking met andere veelgebruikte behandelingsopties voor chronische pijn. Ook veelbelovend is de schijnbare verlaging van de dosis opioïden, hoewel verdere analyse op dit gebied in de toekomst nodig is.

Real World Evidence

Dr. Simon Erridge, Head of Research and Access bij Sapphire Medical Clinics, merkt op: “Met het toenemende aantal voorschriften voor medicinale cannabis in het Verenigd Koninkrijk, is het vastleggen van patiëntresultaten en real-world bewijs essentieel voor een breder begrip en geschikte toegang voor in aanmerking komende patiënten. Dit is met name het geval gezien de recente richtlijnen van The Medicines and Healthcare products Regulatory Agency, die tot doel heeft Real-World Evidence te gebruiken om de toegang van patiënten tot medicijnen te versnellen door klinische proeven te ondersteunen. De UK Medical Cannabis Registry hoopt in dit proces een leidende rol te spelen.”

LEES OOK:  Studie • Cannabis ook op lange termijn effectief bij chronische pijn

[openingsbeeld: Dirk Ercken/Shutterstock]