De werking van 8 essentiële cannabinoïden in wiet

De bekendste bestanddelen in wiet zijn THC en CBD. Niet zo gek, want deze zogeheten cannabinoïden hebben een duidelijke werking van zichzelf, en komen het meeste voor in de plant. De wietplant produceert echter nog veel meer werkzame cannabinoïden. Dit zijn de 8 belangrijkste daarvan.

Cannabis produceert een veelheid aan werkzame bestanddelen die bekend staan ​​als cannabinoïden. Sommige cannabinoïden komen ook in andere planten voor maar het merendeel zit alleen in cannabis, en dat is best uniek. Hoeveel cannabinoïden cannabis precies telt is moeilijk te zeggen. De meningen lopen ook uiteen. Het zijn er sowieso ruim honderd.

LEES OOK: Wetenschappers ontdekken waarschijnlijk 21 nieuwe cannabinoiden

De meesten daarvan zijn aanwezig in zeer lage concentraties. Hierdoor is het voor wetenschappers lastig  om ze nauwkeurig te detecteren en te onderzoeken. In dit artikel bespreken we een aantal cannabinoïden die wél onderzocht zijn. Ze beschikken over noemenswaardige eigenschappen.

Cannabinoïdezuren

Voor we zover zijn, moeten we het eerst even hebben over de zure vorm van cannabinoïden. Nu denk je wellicht: “Zure vorm?” Dat klopt. De meeste cannabinoïden komen in de plant voor in een zure vorm. Dat zit zo.

In wiet zit THC, en dat heeft een psychoactief effect. Niet helemaal. In wiet komt namelijk geen THC voor, maar een zure vorm van THC genaamd THCa of tetrahydrocannabinolzuur. De letter ‘a’ betekent ‘acid’ ofwel het Engelse woord voor zuur. Deze zure vorm van THC bindt niet aan belangrijke receptoren in ons lichaam en is daarom ook niet psychoactief. Je kan verse wiet dus gewoon eten zonder high of stoned te worden.

Om te profiteren van allerlei heilzame voordelen van wiet, is het belangrijk dat de cannabinoïden juist wel binden aan bepaalde receptoren. Om dat te bereiken, moet je wiet eerst verhitten. Tijdens een proces dat decarboxyleren heet, verliezen allerlei cannabinoïden hun zure bestanddeel. Ze zijn als het ware geactiveerd en kunnen nu hun werk doen in ons lichaam. De acht meest noemenswaardige zijn:

• CBGA (Cannabigerolzuur)
• THCA (Δ9-tetrahydrocannabinolzuur)
• CBDA (Cannabidiolic zuur)
• CBCA (Cannabichromeenzuur)
• CBGVA (Cannabigerovarinezuur)
• THCVA (tetrahydrocanabivarinezuur)
• CBDVA (Cannabidivarinezuur)
• CBCVA (Cannabichromevarinezuur)

THCA en CBDA zijn de meest voorkomende cannabinoïden. De overigen zijn doorgaans in veel lagere concentraties aanwezig. De belangrijkste cannabinoïdenzuren zijn CBGA, THCA, CBDA en CBCA.

CBGA is belangrijk omdat het als startpunt dient voor andere cannabinoïden. Het is een soort basisingrediënt dat enzymen in de plant gebruiken om andere bestanddelen te produceren. Noem het de stamcel van alle cannabinoïden. Daarnaast zijn er een gelijk aantal overeenkomstige, zogenaamde ‘V’-verbindingen met iets kortere chemische structuren: CBGVA, THCVA, CBDVA en CBCVA.

Tijdens het verhitten van wiet in bijvoorbeeld een verdamper, verliezen cannabinoïden hun zure ‘a’. [Foto: shutterstock/Canna Obscura]

Het A-deel verliezen

Cannabinoïdenzuren op zichzelf zorgen niet voor bedwelmende effecten, zoals THC doet. Maar ze hebben wel een aantal interessante eigenschappen. Veel cannabinoïdenzuren hebben bijvoorbeeld ontstekingsremmende of zieke bestrijdende eigenschappen. Dit is waarschijnlijk de reden waarom wietplanten deze stoffen in de eerste plaats produceren: om zichzelf te beschermen tegen invloeden van buitenaf.

Wanneer de cannabinoïdenzuren worden blootgesteld aan hoge temperaturen, verliezen ze het ‘A’-deel en veranderen ze in neutrale – in plaats van zure – plantaardige cannabinoïden. Dit verwarmingsproces heet dus decarboxyleren; de cannabinoïdezuren transformeren in de volgende, overeenkomstige cannabinoïde-verbindingen:

• CBG (Cannabigerol)
• THC (Δ9 – tetrahydrocannabinol)
• CBD (Cannabidiol)
• CBC (Cannabichromene)
• CBGV (Cannabigerivarin)
• THCV (Tetrahydrocannabivarin)
• CBDV (Cannabidivarin)
• CBCV (Cannabichromevarin)

Bedwelmende effecten

De meeste cannabinoïden zijn niet psychoactief. Eigenlijk is THC in dit lijstje de enige cannabinoïde waarvan men zeker weet dat het overduidelijke bedwelmende effecten heeft. Er zijn wel aanwijzingen dat THCV ook bedwelmende eigenschappen heeft, hoewel dit – nog meer dan bij THC – van de dosis afhangt. THCV is echter, zoals de meeste andere plantaardige cannabinoïden, meestal niet in significante hoeveelheden aanwezig. 

Hoewel de meeste cannabinoïden van zichzelf niet het bedwelmende effect kennen, kan hun aanwezigheid er wel invloed op hebben. Het beste voorbeeld daarvan is CBD. Hoewel je van CBD niet high wordt, beïnvloedt het wel de manier waarop THC samenwerkt met de CB1-receptoren in je endocannabinoïden-systeem. Hierdoor heeft een directe invloed op de uitwerking van THC.

LEES OOK: Zo werkt mediwiet • het belang van CB1-receptoren

THCV kan ook de effecten van THC beïnvloeden. Bij een relatief lage doses neemt het vermogen van THC om aan receptoren te binden af. Bij relatief hoge doseringen kan THCV de CB1-receptoren in samenwerking met THC juist extra activeren. De exacte dosis die je neemt, kan dus grote invloed hebben op de uitwerking van bestanddelen in wiet.

Omdat THCV en andere minder bekende cannabinoïden over het algemeen minder voorkomen in cannabis, zijn ze ook veel minder bestudeerd. Er is dus nog veel om te onderzoeken over de uitwerking van al deze stoffen op mensen.

In oude wiet zit doorgaans meer CNB [Shutterstock/Aleksandar Kamasi]

Van THC naar CBN

Een andere plantaardige cannabinoïde waarover je misschien hebt gehoord is cannabinol (CBN). Dit is een voorbeeld van een cannabinoïde die niet rechtstreeks wordt aangemaakt door de cannabisplant. In plaats daarvan is CBN een afbraakproduct van THC. Dit is de reden dat oudere wiettoppen vaak meer CBN bevatten. Vooral als ze niet goed worden bewaard. Met de tijd en door meer blootstelling aan zuurstof breekt THC geleidelijk af en zet zich om in CBN.

LEES OOK: CBD • Oude wiet met toch een brede medicinale werking

Van CBN is waargenomen dat het in combinatie met THC een meer verdovend en sederend effect heeft. Daarnaast kan ook het ook anti-epileptische, ontstekingsremmende en antibiotische eigenschappen hebben. Dit is slechts een voorbeeld van één ondergewaardeerde cannabinoïde. Meer onderzoek moet duidelijk maken wat de exacte effecten zijn.

[Openingsbeeld: Laurin Rinder/Shuttersock]