In Canada vindt momenteel een onderzoek plaats naar het effect van wiet op alertheid en slaap. Het onderzoek wordt internationaal met veel belangstelling gevolgd, omdat het expliciet kijkt naar de invloed van cannabinoïden op allerlei belangrijke neurotransmitters. En die zijn belangrijk voor o.a. je eetlust en alertheid!
Vijf jaar geld voor cannabisonderzoek in Canada
Robert Laprairie is arts en assistent-professor aan de Universiteit van Saskatchewan. Vijf jaar lang, vanaf 2020, gaat hij de hersenen en het gedrag van muizen onderzoeken die cannabinoïden krijgen toegediend. Er is een vijfjarige werkbeurs van 175.000 dollar beschikbaar gesteld vanuit The Natural Sciences and Engineering Research Council.
Hiermee wil hij in kaart brengen hoe cannabis-geneesmiddelen reageren op natuurlijke neurotransmitters in ons lichaam, om alertheid en eetlust te reguleren.
Dat is waardevol omdat slaapstoornissen en eetproblemen een kenmerk van vele ziektes en aandoeningen zijn, variërend van kanker en chronische pijn tot slapeloosheid en PTSS (posttraumatische stressstoornis).
Veelbelovend onderzoek
Robert Laprairie [Foto: Twitterprofiel]
Een overzicht van de wetenschappelijke literatuur, gepubliceerd in Current Psychiatry Reports en uitgevoerd door US Veterans Affairs en de Palo Alto University, toont aan dat het beschikbare onderzoek naar cannabis en slaap/alertheid in de kinderschoenen staat. Ook levert het tot nu te gemengde resultaten op. Toch suggereren deze voorlopige studies enkele veelbelovende resultaten:
- Cannabidiol (CBD) kan therapeutisch potentieel zijn voor de behandeling van slapeloosheid.
- THC kan de latentie van de slaap verminderen, hoewel dit mogelijk ook de lange termijnkwaliteit van de slaap verslechtert.
- Synthetische cannabinoïden, zoals nabilone en dronabinol, kunnen op korte termijn voordelen bieden voor slaapapneu.
- CBD kan een gunstig effect hebben REM-slaapstoornissen en overmatige slaperigheid overdag.
- Nabilone kan nachtmerries – welke ontstaan in verband met posttraumatische stressstoornis (PTSS) – verminderen en kan de slaap verbeteren bij patiënten met chronische pijn.
Cannabinoïden en menselijke neurotransmitters zijn belangrijk voor alertheid en eetlust
Een artikel dat in 2019 werd gepubliceerd in het tijdschrift Expert Opinion on Pharmacotherapy keek naar farmaceutische alternatieven om slapeloosheid te behandelen. Met name bij mensen met PTSS. De auteurs concludeerden dat nieuwere farmaceutische agentia met nieuwe werkingsmechanismen die werken op orexine- of endocannabinoïde receptoren, een goed effect kunnen hebben bij PTSS-patiënten. Met name hen die anders geen succes boeken met cognitieve gedragstherapie.
Zowel de cannabinoïden als de menselijke neurotransmitters orexin-1 en -2 zijn van cruciaal belang bij onze eetlust en het slaap/waakritme. Orexin stimuleert zowel eetlust als waakzaamheid, terwijl cannabinoïden je hongerig, maar je ook slaperig maken. De twee systemen werken op elkaar in, maar ze weten nog niet hoe ze dat doen of welke effecten die interacties veroorzaken.
THC en CBD spelen verschillende rollen in het effect van wiet op alertheid en eetlust. [Beeld: Shutterstock/271 EAK MOTO]
De rol van THC en CBD
De twee belangrijkste (en waarschijnlijk meest bekende) cannabinoïden, THC en CBD, lijken zich ook op heel verschillende manieren te gedragen in dit verband.
THC is een gedeeltelijke agonist, een cannabismedicijn dat zich bindt aan receptoren in het lichaam. Het stimuleert de activiteit van het lichaamseigen endocannabinoïde systeem om stemming, pijnperceptie en eetlust te beïnvloeden. Aan de andere kant activeert CBD een bredere reeks receptoren, zoals serotonine-receptoren die de stemming en eetlust reguleren.
Een studie in het tijdschrift Experimental and Clinical Psychopharmacology suggereert dat cannabinoïden de slaapkwaliteit kunnen verbeteren, slaapverstoringen kunnen verminderen en ook de latentie van slaapaanvallen kunnen verminderen. Er werd echter opgemerkt dat er aanvullend onderzoek nodig is naar de verschillende effecten van THC en CBD, evenals naar de eventuele negatieve langetermijneffecten van het medicinaal gebruik van cannabinoïden.
De auteur gaf aan dat veel van het tot nu toe uitgevoerde werk werd belemmerd door kleine steekproefgroottes en een gebrek aan objectieve metingen. Ook benadrukte hij dat onderzoek naar slaap tot nu toe alleen gedaan wordt in combinatie met een andere ziektebeelden.
LEES OOK: Boost je gezondheid met het endocannabinoïde systeem
Hoe endocannabinoïde- en orexinesystemen samenwerken
Receptoren van het endocannabinoïden-systeem zijn door het hele lichaam terug te vinden.
De NSERC-subsidie financiert vijf jaar van het preklinisch onderzoek door Laprairie en zijn team. Het korte termijndoel van het geplande programma is om de verschillende functies en samenwerking van het endocannabinoïde- en het orexinsysteem beter te begrijpen. Het doel op lange termijn is om mensen effectief te helpen. De onderzoekers zullen hun resultaten jaarlijks rapporteren aan NSERC en delen hun bevindingen op conferenties en via wetenschappelijke literatuur.
Laprairie kreeg elf jaar geleden voor het eerst wetenschappelijke interesse in cannabinoïden, terwijl hij werkte aan zijn master farmacologie en neurowetenschappen aan de Dalhousie University in Halifax: “We ontdekten dat patiënten met de diagnose ‘Ziekte van Huntington (HD)‘ ongeveer 50 procent van hun cannabinoïde (CB1) -receptoren hadden verloren. Dit gebeurde voordat een van de andere ziekteverschijnselen zich openbaarde.”
Werken met celmodellen toonde aan dat een verhoging van de CB1-spiegels de ernst van enkele van de moleculaire afwijkingen die werden waargenomen, konden verminderen. Dit vroege werk leidde tot zijn scherpe, voortdurende interesse in hoe cannabinoïden reageren met andere receptoren in de hersenen.
“Er is 8 of 9 jaar geleden al enig voorbereidend werk gepubliceerd dat begon met ons begrip van de moleculaire biologie van cannabinoïden en orexin”, vertelt Laprairie. “Maar daarna is er weinig meer verschenen. Er zijn nog verschrikkelijke veel vragen die beantwoord moeten worden. De NSERC-subsidie zal ons helpen een onderzoek neer te zetten dat laat zien hoe cannabinoïden en orexine op elkaar inwerken om slaap en eetlust te beïnvloeden.”
Wordt vervolgd.
[Openingsfoto: Shutterstock/Thanakorn.P]