Terwijl de wereld leek stil te staan toen covid-19 zijn entree maakte, kwam de cannabis-industrie juist in een soort hogere versnelling te zitten. Hoewel het onderzoek naar cannabis tijdelijk werd belemmerd toen diverse universiteiten zich haastten om corona-protocollen op te stellen, bleven de studies met betrekking tot cannabis gelukkig doorgaan. Het aantal wietgerelateerde publicaties in 2020 was uiteraard lager dan het jaar ervoor, maar ze waren zeker niet minder fascinerend. De vijf meest spraakmakende zetten we hier nog eens voor je op een rij!
De top 5 in het kort
Wat wisten wetenschappers ons in 2020 te melden over mediwiet (en de werking van de plant), wat het waard is om nog even te herhalen?
- Het endocannabinoïde-systeem werd weer een beetje verder ontdekt én begrepen
- Cannabis bleek nog effectiever en veiliger te zijn dan gedacht bij chronische pijn
- Er werd ontdekt dat je helemaal niet lui wordt van THC
- Het werd weer een stukje duidelijker waarom cannabis zo’n positief effect heeft op neurodegeneratieve aandoeningen
- Er werd een nieuwe cannabinoïde ontdekt, namelijk THCP
Het endocannabinoïde-systeem (ECS) werd pas in de jaren negentig ontdekt, waardoor het een relatief nieuw systeem is waarover dus nog aardig wat onbekend is. De twee receptoren binnen het endocannabinoïde-systeem – CB1 en CB2 – lijken op elkaar, maar functioneren heel anders. Als gevolg hiervan was het moeilijk om medicijnen te vinden/ontwikkelen die selectief de ene boven de andere activeren.
De heilige graal van een op cannabinoïden gebaseerd medicijn, zou er een zijn die is ontworpen om neurodegeneratieve aandoeningen en pijn te behandelen. Ook zou het neuroprotectie bieden, door enkel CB2-receptoren te activeren (zonder CB1-receptoren te activeren). Hierdoor zou het bijvoorbeeld mogelijk zijn om ontstekingen te behandelen, zonder dat de patiënt een high zou ervaren. Om dit voor elkaar te krijgen moeten medicijnontwerpers weten hoe deze beide receptoren eruitzien, en wanneer ze inactief én wanneer ze actief zijn. Het grote probleem in deze: ze zijn erg klein.
In 2020 konden wetenschappers eindelijk foto’s maken van CB1- en CB2- receptoren in verschillende activering toestanden. Dit lukte met behulp van een methode waarbij elektronen op receptoren werden afgeschoten en er vervolgens werd gemeten hoe ze weerkaatsen. Het was een grote stap voorwaarts en de hoop is dat deze foto’s kunnen worden gebruikt om specifieke medicijnen te ontwikkelen, medicatie die profiteert van de enorme kracht van het endocannabinoïde-systeem.
LEES OOK: Wat is het endocannabinoïden-systeem eigenlijk?
CB1- en CB2-receptoren spelen ook een concurrerende rol bij de positieve effecten van cannabis. Volgens een studie die eind 2020 werd gepubliceerd, zijn CB1-receptoren verantwoordelijk voor het fijne gevoel wat lage hoeveelheden THC weten te veroorzaken, maar worden de effecten van hoge doseringen juist minder aangenaam door de activering van de CB2-receptoren. Door deze CB2-receptoren te activeren, wordt de hoeveelheid dopamine verminderd. Dopamine is een chemische stof in de hersenen die zorgt voor een gelukzalig gevoel. Kortom; CB2-activering gaat de dopamine-versterkende effecten van de activering van CB1-receptoren tegen.
Daarom suggereert de studie dat high of stoned zijn en de drang om dat gevoel telkens weer te ervaren, het resultaat is van een strijd tussen je CB1- en CB2-receptoren. Wanneer de CB1-receptoren meer geactiveerd zijn, wil je de psychoactieve effecten ervaren. Dit wijst op het aanvullende nut van gerichte CB2-receptor medicijnen als mogelijke therapie bij verslavingsproblematiek.
Nog steeds hebben veel artsen twijfel als het gaat om het voorschrijven (of aanbevelen van) medicinale cannabis als pijnstiller. Ze wijten dit zelf aan een gebrek aan goede onderzoeken, wat inhoudt; bewijs uit placebo-gecontroleerde dubbelblinde klinische onderzoeken, de gouden standaard in klinisch onderzoek. In 2020 werden er echter twee kleine onderzoeken volgens de gouden standaard gepubliceerd, die de pijn verlichtende voordelen van cannabis voor chronische pijn ondersteunen.
Een studie toonde aan dat een verhouding THC/CBD van 48:1 in olievorm die sublinguaal wordt toegediend, de kwaliteit van leven aanzienlijk verbeterde bij vrouwen die lijden aan fibromyalgie. Dit is een vorm van chronische pijn die tot op de dag van vandaag erg moeilijk te behandelen is. Deze patiënten gebruikten gemiddeld 4,4 mg THC per dag en meldden dat hun pijn werd gehalveerd. Hun vermogen om hun werk weer te kunnen doen en normale dagelijkse activiteiten weer op te pakken, verbeterde hun humeur aanzienlijk. Dit in tegenstelling tot degenen die een placebo kregen. Dit benadrukt de veelbelovende effecten van slechts een matige THC-dosis bij de behandeling van deze intense aandoening.
LEES OOK: 1,9 miljoen subsidie voor Leids onderzoek naar THC & CBD en zenuwpijn
Een tweede studie testte de werking van een soort THC-verdamper bij patiënten met chronische neuropathische pijn. De onderzoekers bekeken bij dit onderzoek slechts één enkel geval met acute pijn. Een kleine dosis THC van 1 mg was voldoende om de pijn te verminderen en de voordelen hielden meer dan twee uur aan. Een placebo deed niets.
Samen ondersteunen deze onderzoeken de voordelen van THC bij de behandeling van chronische pijnsymptomen. Het is belangrijk om te benadrukken dat deze voordelen werden bereikt met kleine of matige hoeveelheden THC. Spaarzaam zijn met de dosering kan belangrijk zijn om een tolerantie voor een medicijn – en waarschijnlijk verlies van zijn therapeutische werking – te voorkomen.
Veel atleten weten hun prestaties te verbeteren door het gebruik van cannabis. Hiermee bevorderen ze op een plezierige manier het herstel va hun lichaam. Bijzonder, want cannabis wordt nog vaak als de ultieme lui-maker neergezet; een cannabisgebruiker is sloom en niet actief.
Het effect van THC als motivator om fysiek actief te zijn, wordt niet goed begrepen. We weten dat CB1-receptoren – de primaire hersendoelwitten van THC – een belangrijke rol spelen bij de motivatie, maar het effect van THC zelf is onbekend.
Om het effect van THC op de motivatie om inspanning te leveren beter te begrijpen, hebben Franse wetenschappers muizen getraind om een loopwiel te ontgrendelen. Ze ontdekten dat THC geen effect had op de voorkeur van een muis om te rennen, ze werkten niet harder of minder hard om toegang te krijgen tot het loopwiel en hun prestaties tijdens het hardlopen waren niet beter of slechter. Deze bevindingen suggereren dat THC de motivatie om te sporten niet beïnvloedt, en weerlegt de overtuiging dat het roken van wiet je lui maakt.
LEES OOK: 4x actiever leven met cannabis!
De auteurs van het onderzoek ontdekten echter wel dat het genetisch elimineren van de CB1-receptoren van een muis hun voorkeur om te rennen liet afnemen. Dit is belangrijk om te weten, omdat overmatige consumptie van THC een tolerantie kan veroorzaken. Deze wordt ervaren als een zogenaamde verzwakking van de effecten van THC, en wordt geassocieerd met de afname van de CB1-receptoren.
Dit suggereert dat de motivatie kan afnemen bij veelvuldig gebruik van THC-rijke cannabis. Maar voor de meeste gebruikers lijkt het erop dat het incidenteel of met mate gebruiken van wiet, je er niet van zal weerhouden om fysiek actief te zijn.
In het afgelopen decennium hebben wetenschappers de rol van CBD en THC onderzocht bij het vertragen van de progressie van leeftijdsgerelateerde hersenziekten zoals de ziekte van Alzheimer. Onlangs zijn ze begonnen met het onderzoeken van de effecten op de symptomen van de ziekte van Parkinson en ontdekten dat de cannabinoïden sommige symptomen kunnen helpen verlichten.
Tremoren zijn bijvoorbeeld een kernsymptoom bij de ziekte van Parkinson, die kunnen worden verergerd tijdens periodes van stress. Er werd bedacht dat de angst- en stressverlagende effecten van CBD zouden kunnen helpen om tremoren te temperen. Om dit te testen voerden Braziliaanse wetenschappers een dubbelblinde, placebo-gecontroleerde studie uit met CBD bij patiënten met de ziekte van Parkinson. De patiënten moesten een (gesimuleerde) spreektest in het openbaar doen. Met behulp van een versnellingsmeter om de grootte van de tremor te meten, ontdekten ze dat een enkele dosis van 300 mg CBD zowel de angst als de tremor verminderde, in vergelijking met het placebo. Deze resultaten suggereren dat CBD tijdens stressvolle situaties kan helpen bij het dempen van tremor bij patiënten met de ziekte van Parkinson.
Twee andere kernsymptomen van de ziekte van Parkinson zijn traagheid van beweging en stijfheid. Om deze symptomen te behandelen, wordt aan patiënten gewoonlijk een medicijn voorgeschreven dat L-DOPA wordt genoemd. Het probleem met dit medicijn is dat het kan leiden tot ongewenste bewegingen die bekend staan als ‘dyskinesie‘. Dus hoewel L-DOPA een patiënt met de ziekte van Parkinson in staat kan stellen gemakkelijker te bewegen, kan ook juist ongecontroleerde bewegingen veroorzaken.
Interessant is dat er verschillende manieren zijn om deze ongewenste bewegingen te stoppen. Zo kan het helpen om de CB1-receptoren te blokkeren en de CB2-receptoren te activeren. Gelukkig past THCV (tetrahydrocannabivarine) – een van de vele cannabinoïden die door de cannabisplant worden geproduceerd – zich aan, specifiek aan het farmacologische profiel dat nodig is om dyskinesie te temperen.
Spaanse wetenschappers testten het nut van THCV rechtstreeks op door L-DOPA geïnduceerde dyskinesie bij een muismodel van de ziekte van Parkinson. Ze onthulden dat THCV het effect van L-DOPA op dyskinetische bewegingen wist te vertragen en het verminderde de intensiteit direct. Deze bevindingen suggereren dat THCV mogelijk veelbelovende aanvullende voordelen heeft te bieden bij de door L-DOPA veroorzaakte ongewenste bewegingen. THCV kan deze bewegingen verminderen en hiermee blijkt wederom dat op cannabinoïden gebaseerde therapieën voor de ziekte van Parkinson, zeer effectief zijn.
LEES OOK: Hoe cannabis kan helpen bij neurodegeneratieve ziekten als Alzheimer, Parkinson en ALS
Wetenschappers hebben de samenstelling van cannabis al honderd jaar onderzocht en tot nu toe bijna 150 cannabinoïden weten te identificeren. Het is opwindend wanneer er een nieuwe cannabinoïde wordt ontdekt, omdat nieuwe cannabinoïden – net als recent ontdekte Egyptische mummies – dienen als aanwijzingen om het mysterie achter de effecten van de plant beter te begrijpen.
Italiaanse wetenschappers wisten een nieuwe cannabinoïde te isoleren, namelijke THCP (tetrahydrocannabiphorol). Deze werd gewonnen uit de FM2-stam en ze testten zijn vermogen om te binden aan de endocannabinoïde-receptoren, om zo het gedrag van een muis te beïnvloeden. THCP bootste de traditionele effecten na die door THC worden veroorzaakt, maar leek dit sterker te doen dan THC. Dit kwam tot uiting door de hoge chemische affiniteit die THCP heeft met de endocannabinoïde-receptoren CB1 en CB2.
In vergelijking met verschillende onderzoeken lijkt het erop dat THCP ongeveer dertig keer sneller bindt aan CB1-receptoren en 6x sneller aan CB2-receptoren dan THC. Hoewel dit niet betekent dat THCP je dertig keer meer stoned/high maakt dan THC, impliceert het wel dat zelfs lage hoeveelheden THCP een mogelijke veroorzaker zijn van de verschillende soorten bedwelmende effecten per strain, zelfs als deze hetzelfde THC-gehalte hebben…
LEES OOK: Cannabinoïden dossier • De werking van medicinale cannabis verklaard
[foto’s: HQuality/Shutterstock]