De 10 meest voorkomende terpenen in cannabis en hun medicinale effect

Wie zich een beetje verdiept in cannabis en de honderden werkzame stoffen in de plant, komt al snel uit bij de terpenen. Deze aromatische verbindingen zijn zeker niet uniek voor cannabis, ze komen in allerlei planten voor. Toch spelen ze een belangrijke rol bij de smaak en het effect van cannabis. In dit artikel de 10 meest voorkomende terpenen in cannabis en hun medicinale effecten. 

Wat zijn terpenen eigenlijk?

Terpenen zijn natuurlijke fytochemische, aromatische verbindingen of aromaten. Zonder al te diep op de scheikunde in te gaan: in hun meest basale vorm zijn ze samengesteld uit een organische bouwsteen met vijf koolstofatomen, een zogenaamde isopreen. De hoeveelheid verschillende isopreen eenheden is afhankelijk van het specifieke terpeen.

Terpenen spelen een cruciale rol bij de geur die bloemen, bomen en planten afgeven. Planten gebruiken hun geur als verdediging tegen plantenetende dieren én om bestuivende insecten aan te trekken. Terpenen kunnen planten zelfs beschermen tegen ziektekiemen die door bacteriën en schimmels worden verspreid. Ze zijn dus letterlijk van levensbelang voor de plant.

En het woord mag voor veel mensen nog onbekend in de oren klinken, iedereen herkent de typische geur van sinaasappel en citroen (limoneen), van dennenbomen (pineen) of van lavendel (linalool). De industrie maakt dan ook dankbaar gebruik van terpenen en verwerkt ze in etenswaren, schoonmaak- en wasmiddelen, beauty producten enzovoort.

Terpenen in cannabis en het entourage effect

In cannabis zijn niet minder dan 150 verschillende terpenen geïdentificeerd, maar slechts 30 komen in significante hoeveelheden voor in de plant. Elke cannabissoort bevat meerdere terpenen in verschillende samenstelling, de combinatie vormt het terpeenprofiel van die soort. Nu er meer degelijk onderzoek komt naar cannabis, wordt steeds duidelijker dat terpenen ook specifieke medicinale effecten hebben. Iets wat in de Oosterse geneeskunde overigens al duizenden jaren bekend is.

Samen met de ongeveer 100 verschillende cannabinoïden en de flavonoïden zijn terpenen in cannabis verantwoordelijk voor het ‘Entourage Effect’. Het geheel en de uitwerking van al deze werkzame stoffen samen is groter dan de som van de afzonderlijke delen. Anders gezegd: de werkzame stoffen hebben een synergetische relatie met elkaar. Dat betekent dat het consumeren van de hele plant het meest effectief is en bijna altijd beter werkt dan het consumeren van één geïsoleerde werkzame stof uit de plant.

Daarom is het zo belangrijk om verder te kijken dan alleen naar het THC of CBD gehalte in cannabis; dat vertelt maar een klein deel van het verhaal. Om als medicinale gebruiker de meest effectieve soort te vinden voor jouw specifieke aandoening of symptomen, is het belangrijk om de meest voorkomende terpenen te kennen en herkennen. Hetzelfde geldt voor de veeleisende cannabis connaisseur: hoe meer je weet, hoe beter je kunt kiezen.

Top 10 terpenen in cannabis

1. Limoneen

Een terpeen met een krachtig en fris aroma, dat we kennen van citrusvruchten. Het komt ook voor in pepermunt, jeneverbes en rozemarijn. Alle wietsoorten met Orange in de naam bevatten – als het goed is – limoneen. Versterkt de werking van THC en CBD.

Medicinale effecten: ontstekingsremmend, effectief tegen angst en depressie en pijn. Mogelijk effectief tegen kanker; er lopen klinische onderzoeken naar limoneen als mogelijk chemopreventief middel bij vrouwen met borstkanker.

Limoneen verdampt bij 176 graden Celsius

2. Myrceen

De geur van myrceen wordt meestal omschreven als aards en muskusachtig. Behalve in cannabis komt dit terpeen onder meer voor in hop, basilicum, oregano, mango’s en citroengras.

Medicinale effecten: ontspannend, kalmerend en pijnstillend, goed tegen slaapproblemen. Versterkt het effect van kalmerende middelen. Voorbereidend onderzoek wijst ook op een ontstekingsremmende en kanker remmende werking van dit terpeen.

Myrceen verdampt bij 167 graden Celsius

3. Alfa-pineen

Het woord pineen is afgeleid van het Latijnse woord pinus, wat dennenboom betekent. Alfa-pineen heeft een zeer herkenbare geur en komt behalve in dennennaalden ook voor in o.a. coniferen, dille, peterselie, basilicum en rozemarijn.

Medicinale effecten: pijnstillend, ontstekingsremmend en antibacterieel. Alfa-pineen dempt de effecten van THC op het korte termijn geheugen en kan helpen tegen angst. Onderzoek met dieren en celstudies tonen aan dat dit terpeen ook neuroprotectieve, letterlijk zenuwen beschermende, eigenschappen heeft en tumoren bestrijdt.

Alfa-pineen verdampt bij 155 graden Celsius

4. Linalool

Dit terpeen geeft lavendel haar typische geur. Linalool is dus het favoriete terpeen van Thierry Baudet. Al in de oudheid bestond de gewoonte om een bosje lavendel in de slaapkamer op te hangen of onder het hoofdkussen te leggen, vanwege het kalmerende, slaap bevorderende effect. Linalool komt ook voor in koriander en tomaten.

Medicinale effecten: ontspannend, angst dempend en ontstekingsremmend. Recent onderzoek wijst ook op neuroprotectieve en anti-kanker eigenschappen.

Linalool verdampt bij 198 graden Celsius

5. Beta-caryofylleen

Een terpeen met een moeilijke naam maar een onmiddellijk herkenbare geur, die we vooral kennen van zwarte peper en kruidnagel. Beta-caryofylleen komt ook voor in hop, kaneel, rozemarijn en in copaiba bomen in Brazilië het noorden van Zuid-Amerika. De werking van dit terpeen in cannabis komt overeen met die van cannabinoïden: het activeert de CB2 receptoren.

Medicinale effecten:  ontstekingsremmend, werkzaam tegen depressie en angst. In onderzoek met ratten werd ook een positief effect bij artritis aangetoond.

Beta-caryofylleen verdampt bij 30 graden Celsius 

6. Eucalyptol

Dit terpeen heeft een munt-achtige geur en komt in veel planten en bomen voor. In eucalyptus bomen en struiken natuurlijk, maar ook in laurierblad, salie, zoete basilicum, rozemarijn en kardemom. Eucalyptol wordt veel gebruikt voor zeep en schoonmaakartikelen.

Medicinale effecten: kalmerend, ontstekingsremmend en mogelijk effectief tegen kanker.

Eucalyptol verdampt bij 176 graden Celsius

7. Bisabolol

De geur van bisabolol kennen we vooral van de kamilleplant en alle producten die daarvan worden gemaakt: thee, zeep, shampoo enzovoort. Van oudsher wordt de kamilleplant gebruikt om de huid te helpen herstellen na verwonding of ander letsel.

Medicinale effecten: ontstekingsremmend en antimicrobieel. Recent onderzoek toont aan dat bisabolol dat deze eigenschappen klinische werkzaamheid hebben bij patiënten die kaakchirurgie hebben ondergaan. Een mondspoeling met bisabolol resulteerde in een verbetering van de mondhygiëne en wondgenezing en vermindering van postoperatieve pijn.

Bisabolol verdampt bij 153 graden Celsius

8. Ocimeen

Dit terpeen heeft een zoetig en kruidig aroma, dat aan hout doet denken, met aardse ondertonen en een vleugje citrus. Ocimeen komt in allerlei planten, fruitsoorten en kruiden voor: mango’s, kumquats, hop, orchideeën, bergamot, lavendel, hop, peterselie, peper en munt. En in cannabis niet te vergeten, bijvoorbeeld in Skunk kruisingen.

Medicinale werking: antibacterieel, schimmelwerend en antiseptisch.

Ocimeen verdampt bij 100 graden Celsius

9. Humuleen

Dit terpeen wordt veel in bier gebruikt en heeft een hoppige, houtachtige geur. Het komt onder meer voor in hop, salie, koriander, basilicum en  ginseng.

Medicinale effecten: ontstekingsremmend . Experimentele studies wijzen ook op antibacteriële en antivirale werking.

Humuleen verdampt bij 106 graden Celsius

10. Terpinoleen

Dit terpeen heeft een bloemige, kruidige geur met hinten van citrus en komt voor in stimulerende cannabissoorten als Jack Herer, Trainwreck en S.A.G.E. De invloed van Thaise landrassen is hier waarschijnlijk debet aan. Soorten met relatief veel terpinoleen geven een energieke, heldere high, die we associëren met sativa’s. Komt ook voor in nootmuskaat, appels, komijn, coniferen en seringen.

Medicinale effecten: kalmerend en ontspannend.

Terpinoleen verdampt bij 186 graden Celsius

[openingsfoto: Roxana Gonzalez/Shutterstock]