Zou cannabisgebruik een verband kunnen hebben met minder gevallen van nierstenen? Dit wetenschappelijke onderzoek suggereert dat dit het geval zou kunnen zijn. Tenminste als het om mannelijke gebruikers gaat. Hoe zit dit?
Onderzoekers in China keken onlangs naar de relatie tussen het aantal nierstenen onder mannelijke cannabisgebruikers en degenen die geen cannabis consumeren. Ze ontdekten dat mannelijke cannabisgebruikers inderdaad “omgekeerd geassocieerd waren met nierstenen.” De studie werd gepubliceerd in het tijdschrift Frontiers in Pharmacology.
Wat zijn nierstenen?
Nierstenen worden al duizenden jaren bij mensen gedocumenteerd. Ze worden ook wel nefrolithiasis of urolithiasis genoemd. Nierstenen zijn harde afzettingen van mineralen en zout die zich in de nieren vormen en door de urinewegen van een persoon het lichaam verlaten. Het passeren van een niersteen kan ongelooflijk pijnlijk zijn. De stenen veroorzaken doorgaans geen blijvende schade, zolang ze maar tijdig worden herkend.
Voor sommigen kan het passeren van een niersteen pijnmedicatie en het drinken van veel water met zich meebrengen. De stenen kunnen echter ook in de urinewegen blijven steken. Dan kan een operatie nodig zijn om ze te verwijderen.
Nierstenen ontwikkelen zich vaker bij mannen dan bij vrouwen. Toch worden een aantal andere risicofactoren in verband gebracht met het ontwikkelen van nierstenen. Je kunt hierbij onder meer aan genetica, uitdroging, bewegingsgewoontes, voeding en spijsverteringsziekten denken.
Nierstenen en cannabisgebruik: een mogelijke link?
Om de mogelijke relatie tussen cannabisgebruik en nierstenen te onderzoeken, heeft een team van Chinese onderzoekers een representatieve steekproef van meer dan 14.000 Amerikaanse proefpersonen tussen de 20 en 59 jaar beoordeeld.
De gegevens zijn uit het National Health and Nutrition Examination Survey van 2009 tot 2018 verkregen. De data over nierstenen en cannabisgebruik zijn uit zelfrapportagevragenlijsten verzameld.
Verschillende onderzoeksmethoden
Onderzoekers gebruikten ‘multivariabele logistieke regressie’ en ‘meervoudige gevoeligheidsanalyses’ om het verband tussen cannabisgebruik en nierstenen te onderzoeken.
Bij een multivariabele logistieke regressie worden meerdere voorspellers tegelijkertijd aan de uitkomstmaat gerelateerd. In een gevoeligheidsanalyse bekijkt men wat het effect van een verandering van één veronderstelling (of een groep veronderstellingen) is op de uitkomst van de maatschappelijke kosten- en batenanalyse.
De onderzoekers merken overigens op dat dit, voor zover zij weten, de eerste cross-sectionele studie is die de associatie tussen cannabisgebruik en het risico op nierstenen onderzocht op basis van deze populatiegebaseerde dataset.
Cross-sectioneel onderzoek, ook wel correlationeel onderzoek genoemd, is onderzoek waarin onderzoekers op één bepaald tijdstip één situatie of aspect observeren.
“Onze bevindingen suggereerden dat het gebruik van cannabis omgekeerd geassocieerd was met nierstenen bij mannen”, verklaren de auteurs. “Bovendien ontdekten we dat regelmatig cannabisgebruik (<6 keer per week) wees op een negatieve relatie met nierstenen bij de mannelijke bevolking. Dergelijke verschillen werden echter niet in de algemene en vrouwelijke populatie gevonden.”
Omdat cannabisconsumptie in de meeste landen niet enorm toegankelijk is, merken de auteurs op dat er slechts beperkte gegevens beschikbaar zijn over de relatie tussen cannabisgebruik en ziektes. Ze leggen echter een mogelijke reden voor deze link uit.
Cannabisgebruik kan de vorming van nierstenen bij mannen voorkomen
De onderzoekers formuleerden namelijk een theorie waarom cannabisgebruik met een lager aantal nierstenen in verband kan worden gebracht. Volgens de studie hebben eerdere onderzoeken aangetoond dat “het gebruik van cannabinoïden de urineproductie verhoogde zonder de uitscheiding te beïnvloeden.”
Dat betekent dat de vochtafdrijvende effecten van cannabinoïden of de effecten die de opbouw van stenen helpen verminderen, de tijd dat kristallen in de nier achterblijven kunnen verkorten. Hierdoor neemt het risico op niersteenvorming af, merken de onderzoekers op.
“Bovendien heeft cannabidiol (CBD), een hoofdbestanddeel van cannabis, voordelen op het gebied van ontstekingsremmende en antioxiderende effecten”, vervolgen de onderzoekers. Ze merken ook op dat de afzetting van kristallen in de nieren verband houdt met de regeneratie van reactieve zuurstofsoorten en ontstekingsactivatie.
“Daarom wordt gespeculeerd dat cannabidiol natuurlijke voordelen heeft bij het verzwakken van ontstekingsreacties en het verminderen van oxidatieve stress”, voegen ze eraan toe.
Opmerkelijk genoeg is er verschil tussen mannen en vrouwen en hoe cannabis acteert bij nierstenen, of het voorkomen ervan… [foto: Rawpixel.com/Shutterstock]
Hoe zit het met vrouwelijke cannabisgebruikers?
Uit het onderzoek bleek dat er ‘geen verband bestond tussen het gebruik van cannabis en nierstenen bij vrouwen’. Hierdoor veronderstellen de onderzoekers dat het hormoonniveau ‘dit verband niet kon reguleren’.
Ze merken tevens op dat een eerder onderzoek heeft aangetoond dat een lagere urineverzadiging van steenvormende kristallen ‘de reden zou kunnen zijn voor minder niersteenvorming bij vrouwen’. Dit suggereert dat oestrogeen met een lager risico op nierstenen in verband kan worden gebracht. Vrouwen na de menopauze hadden derhalve een hoger risico op nierstenen.
“Er wordt gespeculeerd dat oestrogeen de impact van cannabisgebruik op nierstenen zou kunnen overheersen. Daarom zou het gebruik van cannabis mogelijk onvoldoende verband houden met het risico op nierstenen bij de vrouwelijke bevolking”, stellen de onderzoekers.
Hoewel de bevindingen toekomstig onderzoek verdienen om de dosis- en type-associaties van cannabis met nierstenen te onderzoeken, concluderen onderzoekers dat “samengenomen onze bevindingen suggereerden dat mannelijke regelmatige cannabisgebruikers verband hielden met een lager risico op nierstenen. Cannabisgebruik gedurende één tot zes keer per week was omgekeerd met het risico op nierstenen bij mannen geassocieerd.”
LEES OP MEDIWIETSITE OOK: Medicinale cannabis gebruiken bij nierstenen, werkt dat?
[openingsbeeld: Shidlovski/Shutterstock]