Kan wiet je immuunsysteem versterken? En zo ja, hoe werkt dat dan? Sommige onderzoekers zeggen dat cannabis in staat is een cytokinestorm af te remmen – de hoofdoorzaak van fysieke corona-ellende. Anderen beweren zelfs dat cannabis effectiever is dan de meeste conventionele medicijnen. Kortom, er is veel wetenschappelijk onderbouwde informatie over dit onderwerp te vinden!
Er is inmiddels veel informatie over cannabinoïden – de werkzame stoffen in cannabis – en immuniteit te vinden. Tijdens de pandemie waarbij covid-19 ons allemaal bezighield, gingen mensen zich automatisch meer verdiepen in hoe ze hun immuunsysteem kunnen ondersteunen. Ook onderzoekers leken er in de afgelopen jaren meer mee bezig te zijn.
Zowel vanuit de wetenschap als vanuit de consument lijkt er ook veel interesse te zijn in THC en CBD, en de invloed die deze stoffen hebben op onze gezondheid. Steeds meer mensen maken tegenwoordig gebruik van een vorm van medicinale cannabis.
Het immuunsysteem is complex, maar we zullen proberen in het kort de werking uit te leggen. Je immuunsysteem herkent vreemde indringers in het lichaam. Het detecteert bijvoorbeeld het griepvirus in de bloedbaan en komt in actie. Er worden witte bloedcellen (leukocyten) afgestuurd op de indringer, om deze te vernietigen. Wanneer een huisarts laat prikken op leukocyten, kan hij bij een verhoogde waarde zien dat er ergens in het lichaam een ontsteking zit.
Er zijn ook andere factoren actief binnen de immuunrespons, waaronder de eiwitten die cytokinen en lymfocyten genoemd worden. Deze verbindingen richten zich op specifieke soorten indringers. Witte bloedcellen (fagocyten genaamd) richten zich bijvoorbeeld op binnendringende virussen, terwijl neutrofielen (ook een soort witte bloedcellen) juist bacteriën helpen bestrijden.
Deze – en andere verbindingen – werken samen om je lichaam te helpen bij het bestrijden van indringers zoals bacteriën en virussen.
Dan ontstaat er een immuunrespons; het lichaam gaat anti-lichamen aanmaken. Hierin spelen de lymfocyten een grote rol. De anti-lichamen kunnen bij een herbesmetting de vreemde indringers herkennen en aanvallen, maar ze kunnen ze niet volledig vernietigen zonder hulp. Daarom voegen ze zich samen met de T-cellen – ook wel ‘killercellen’ genoemd – om indringers in het lichaam te bestrijden.
Tot zover ons immuunsysteem in het kort.
Er wordt gezegd dat cannabis de immuniteit verhoogt door verschillende aspecten binnen het immuunsysteem te ondersteunen. Cannabinoïden kunnen je immuunsysteem ook helpen door het te onderdrukken; hierdoor stopt een mogelijk overdreven reactie van ons immuunsysteem.
Alle verbindingen in cannabis richten zich op het endocannabinoïdesysteem (ECS); onze CB1-receptoren en CB2-receptoren. De wetenschap suggereert dat er een verband bestaat tussen het endocannabinoïdesysteem en ons immuunsysteem. Maar betekent dat dan automatisch dat cannabis onze immuniteit ondersteunt? Het antwoord lijkt ingewikkeld te zijn.
Schematische voorstelling van ons lichaamseigen cannabinoïdensysteem en waar zich de CB1 en CB2 receptoren bevinden… [beeld: please buy my work I/Shutterstock]
Het endocannabinoïdesysteem bestaat uit twee soorten receptoren;
Immuuncellen hebben ongeveer tien tot honderd keer meer genexpressie van CB2 in vergelijking met CB1. Wanneer endocannabinoïden deze receptoren activeren, kunnen ze verschillende immuunsysteem-functies aansturen en zorgen ze tevens voor homeostase binnen je immuunsysteem.
De wetenschap toont aan dat endocannabinoïden een bijzonder merkbaar effect hebben op de lymfeklieren en de darmen, die beide grote concentraties immuuncellen bevatten.
Immuuncellen kunnen zelfs hun eigen (endogene) cannabinoïden aanmaken; je lichaam is hierin zelfvoorzienend. Deze cannabinoïden worden 2-ag genoemd en ze reguleren het immuunsysteem. Endogene cannabinoïden werken anders dan exogene cannabinoïden, zoals THC en CBD. Exogene betekent dat het ‘van buiten het lichaam’ komt.
De wetenschap suggereert dat THC en CBD immunosuppressieve effecten hebben. Dat betekent dat ze de celsignalering remmen, die normaal gesproken leidt tot de immuunsysteem-reacties. Het onderdrukken van het immuunsysteem lijkt misschien een slechte zaak, maar dit is niet per se zo. In veel gevallen is het in het belang van je lichaam om het immuunsysteem juist te onderdrukken.
We hebben vastgesteld dat exogene cannabinoïden (zoals THC en CBD) het immuunsysteem lijken te onderdrukken, waardoor de immuunrespons van je lichaam verandert. Hoewel dit tegenstrijdig moet klinken, is het niet per se een slechte zaak.
Chronische ziekten zoals inflammatoire darmaandoeningen en psoriasis treden op wanneer het immuunsysteem overactief is. Je immuunsysteem is ontregeld en de immuunreacties worden versterkt. Dit veroorzaakt ontstekingen en pijn.
Wanneer je een chronische ontsteking hebt, kan deze verband houden met een overactief of ineffectief immuunsysteem:
Je lichaam herkent de indringer en je lichaam weet dat het die indringer moet doden, maar de verbindingen die je lichaam naar die indringer stuurt, lukt het niet om het uit je lichaam te krijgen. Na verloop van tijd leidt deze ineffectieve immuunrespons tot ontstekingen en pijn. Voor velen gaat deze ontsteking en pijn niet weg. Het wordt een chronische aandoening.
Daarom suggereren sommigen dat THC en CBD kunnen helpen. Ze verminderen de immuunrespons van je lichaam, waardoor het niet langer overdreven reageert op indringers. THC en CBD kunnen pijn en ongemak verlichten, die veroorzaakt wordt door immuunstoornissen.
CBD heeft het vermogen om ontstekingen te verminderen. De wetenschap is het daarmee eens; het is aangetoond dat CBD ontstekingen vermindert wanneer het lokaal wordt aangebracht. Deze ontstekingen zijn – zoals we zojuist gezien hebben – een immuunrespons van je lichaam. Je lichaam stuurt witte bloedcellen (en andere verbindingen) naar een locatie op/in lichaam en dit veroorzaakt een ontsteking.
Een onderzoek uit 2016 toonde aan dat wanneer CBD transdermaal (via je huid) wordt aangebracht, artritis significant vermindert door bepaalde cellen af te breken die verband houden met de inflammatoire immuunrespons.
Onderzoekers concludeerden het volgende: “Een actuele CBD-toepassing heeft therapeutisch potentieel voor het verlichten van artritispijn-gerelateerd gedrag en ontstekingen, zonder aantoonbare bijwerkingen.”
Bij het onderzoek werd gebruik gemaakt van een CBD-gel, die zorgde voor het het verbeteren van de lichaamshouding en het verminderen van gewrichtszwelling.
CBD wordt gewaardeerd door het vermogen om artritispijn te verminderen, maar toenemend onderzoek toont aan dat andere verbindingen in cannabis vergelijkbare effecten kunnen hebben. Sommige cannabinoïden onderdrukken bijvoorbeeld cytokines, die ook weer een cruciale rol lijken te spelen bij ontstekingen.
In deze afbeelding zie je hoe cannabidiol (CBD) zijn heilzame werk doet in het menselijke lichaam… [beeld: About time/Shutterstock]
Cytokinen zijn een klasse van kleine eiwitten die een cruciale rol spelen binnen het immuunsysteem. Je lichaam scheidt cytokines af en stuurt deze vervolgens naar de infectiebron. Dat klinkt allemaal goed, maar cytokine-activiteit is niet altijd goed. Wanneer iemand problemen heeft met het immuunsysteem en dat niet goed functioneert, kunnen cytokines zelfs meer kwaad dan goed doen.
De Spaanse griep in 1919 was uniek omdat het jonge, gezonde mensen met een sterk immuunsysteem wist te doden. Onderzoekers ontdekten dat het influenzavirus een ‘cytokinestorm’ veroorzaakte. Zo’n storm dwingt het immuunsysteem tot overreactie, waardoor er te veel cytokines naar de bron van de infectie worden gestuurd.
Deze cellen raken dan in de war en vallen alles aan – inclusief cruciale lichaamsfuncties. Ten tijde van de Spaanse griep stierven mensen met het sterkste immuunsysteem binnen enkele uren als gevolg van deze cytokinestorm.
Er zijn aanwijzingen dat covid-19 op een vergelijkbare manier reageert. Bij sommige coronaslachtoffers die overleden zijn, lijkt de doodsoorzaak gelinkt te zijn aan een overdreven reagerend immuunsysteem.
We weten dat CBD kan helpen bij pijn en ontstekingen. Bepaalde onderzoeken hebben echter ook aangetoond dat CBD de TNF-α-waarden bij muizen kan verlagen. Dit suggereert dat CBD de cytokine-reactie van het lichaam zou kunnen laten afnemen. Echter; meer onderzoek naar deze eigenschappen is belangrijk.
Interleukinen zijn een ander veel voorkomend type cytokine. Interleukinen beïnvloeden de immuunrespons van je lichaam. Onderzoek toont aan dat interleukines worden beïnvloed door endogene (lichaamseigen) cannabinoïden en ook door exogene cannabinoïden zoals CBD en THC. Sommige onderzoeken laten zien dat cannabis interleukines beïnvloedt, waardoor de manier waarop deze cytokines reageren verandert.
Uit een onderzoek uit 2019 bleek dat CBD alleen een specifiek type interleukine (IL-8) niet kon afremmen, hoewel een full spectrum versie van cannabis sativa IL-8 wél als het ware de kop in kon drukken.
Op basis van deze resultaten is het mogelijk dat er een ‘entourage-effect‘ is, waarbij andere cannabinoïden ook de immuunrespons van het lichaam beïnvloeden. Uitsluitend CBD werkt misschien niet, maar CBD in combinatie met de andere honderden chemicaliën in de cannabisplant kan een rol spelen bij het reactievermogen van ons immuunsysteem.
Zoals gerapporteerd werd door Hanna Webster van de website Ganjapreneur, lijkt cannabis zich ook te richten op andere eiwitten van het immuunsysteem, waaronder het eiwitcomplex NF-κB. Dit eiwit is betrokken bij de immuunregulatie. Het komt in-actief voor in niet-gestimuleerde cellen en wordt vervolgens geactiveerd door signalen die van buiten de cel komen.
NF-KB is verantwoordelijk voor celgroei, cel-overlevingsreacties en andere immuunsysteem reacties. Wanneer NF-KB wordt geactiveerd veroorzaakt het een immuunrespons. Door deze route te remmen, kan een chronische ontsteking door overmatige celsignalering worden verminderd.
Uit een onderzoek uit 2019 bleek bijvoorbeeld dat zowel een cannabis sativa-extract als CBD alleen de NF-κB-route remden. Deze verbindingen hebben ook invloed op de genen die verband houden met een huidontsteking, waardoor de verbindingen waardevol kunnen zijn in de behandeling van aandoeningen zoals psoriasis of reumatoïde artritis.
Die studie bracht ook een andere complicatie van het immuunsysteem aan het licht: alle elementen van je immuunsysteem lijken met elkaar verbonden te zijn. Wanneer cannabis een deel van het immuunsysteem beïnvloedt, zoals een bepaald type cytokine, kan het ook indirect invloed hebben op vele andere delen van de immuunrespons.
Wanneer cellen afsterven, wordt dit apoptose genoemd. THC is in verband gebracht met apoptose van meerdere typen cellen. Celdood klinkt misschien negatief, maar het kan juist een goede zaak zijn wanneer bepaalde cellen afgebroken worden. Apoptose is een natuurlijke lichaamsfunctie. Het verwijdert beschadigde cellen en dwingt je lichaam om nieuwe aan te maken. Nieuwe, gezonde cellen zijn effectiever, oudere en beschadigde cellen zijn vatbaarder voor ziekten.
Studies hebben aangetoond dat CBD apoptose veroorzaakt bij verschillende celtypen. Wetenschappers denken dat dit effect verband houdt met de activering van CB2-receptoren. Wanneer CB2-receptoren worden geblokkeerd, wordt natuurlijke apoptose voorkomen. Door CB2-receptoren te activeren, kan cannabis het natuurlijke celdood-proces van het lichaam vergemakkelijken en versnellen.
THC is gebruikt bij kankerpatiënten om tumorcellen te behandelen, en sommige onderzoekers denken dat de positieve uitwerking van THC bij kanker verband houdt met het stimuleren van de celdood. Door de natuurlijke celdood-processen van het lichaam te vergemakkelijken, kan THC je lichaam helpen kanker en andere indringers te bestrijden.
Wellicht dat met name THC en CBD uit cannabis van pas kunnen komen in het bestrijden van een overactief immuunsysteem door covid-19… [beeld: Bukhta Yurii/Shutterstock]
Kan cannabis het covid-19 virus behandelen of voorkomen? Er is nog niet voldoende bewijs voor die bewering, maar het bewijs wat er wel ligt is veelbelovend.
Er zijn aanwijzingen dat cannabis immunosuppressieve effecten heeft, wat betekent dat het het immuunsysteem verzwakt. Dit kan onder bepaalde omstandigheden nuttig zijn, bijvoorbeeld als je een overactief immuunsysteem hebt. Voor aandoeningen zoals het verkoudheids- of griepvirus is een verzwakt immuunsysteem echter géén goede zaak.
Cannabis kan je immuunsysteem onderdrukken en bepaalde cytokines remmen. Cytokines zijn de eiwitten die je immuunsysteem helpen zijn werk te doen. Door deze cytokines te remmen, zou cannabis je lichaam vatbaarder kunnen maken voor verkoudheid of griepsymptomen.
Ondanks het gebrek aan bewijs, kun je online al veel anekdotisch bewijs vinden waarin wordt beweerd dat CBD antivirale toepassingen heeft. Het zou het risico op coronavirus kunnen verminderen. Er wordt beweerd dat het onderdrukken van het immuunsysteem bijvoorbeeld de beruchte cytokinestorm voorkomt. Tijdens zo’n storm reageert je immuunsysteem overdreven op het virus. Er zijn aanwijzingen dat overleden covid-19 slachtoffers een overreagerend immuunsysteem hadden.
Over het algemeen is er geen wetenschappelijk bewijs dat analyseert hoe cannabis reageert op het nieuwe coronavirus. Er zijn echter aanwijzingen dat CBD virale infecties kan behandelen.
Er zijn aanwijzingen dat CBD antivirale voordelen heeft. Onderzoekers publiceerden onlangs een in vitro onderzoek waaruit bleek dat CBD een direct antiviraal effect had tegen het hepatitis C-virus. Onderzoekers stopten CBD in een reageerbuis met het Hepatitis C-virus en ontdekten dat het het virus doodde.
In een andere studie ontdekten onderzoekers dat CBD neuro-inflammatie (ontsteking in de hersenen) verminderde in een virus geïnduceerd diermodel van multiple sclerose. Onderzoekers waren echter van mening dat deze effecten technisch gezien niet antiviraal waren: in plaats daarvan waren ze gekoppeld aan de ontstekingsremmende eigenschappen van CBD.
Je kunt ook online anekdotisch bewijs vinden van mensen die CBD gebruiken om virale infecties te behandelen, waaronder herpes en gordelroos. Een groep Britse en Italiaanse onderzoekers onderkende deze anekdotische rapporten in deze studie, waar ze concludeerden dat het bewijs plausibel was op basis van de ontstekingsremmende en pijnstillende eigenschappen van CBD. De onderzoekers suggereerden echter niet dat CBD een direct antiviraal effect had.
Wat betekenen nou al die onderzoeken naar cannabisgebruik en immuniteit? Ten eerste lijkt het erop dat cannabinoïden het immuunsysteem kunnen onderdrukken, ze zijn immunosuppressief. Natuurlijke cannabis-chemicaliën zoals THC en CBD verminderden de cytokine-expressie aanzienlijk. Omdat cannabis het immuunsysteem onderdrukt, kan het sommige aandoeningen ondersteunen, maar andere juist niet.
Het verzwakken van het immuunsysteem kan helpen om de reactie van je lichaam op ontstekingen en pijn onder controle te houden. Die symptomen kunnen worden veroorzaakt door een overactief immuunsysteem. In sommige omstandigheden doet je immuunsysteem meer kwaad dan goed. Het reageert overdreven, en dat betekent dat het minder effectief is.
Er is ook bewijs dat cannabinoïden een tijdelijk effect hebben op het immuunsysteem, wat betekent dat ze helpen bij de behandeling van acute of chronische ontstekingen, zonder dat het immuunsysteem op de lange termijn het vermogen om zichzelf te verdedigen verliest. Met andere woorden; het kan je immuunsysteem een boost geven wanneer dat nodig is, zonder nadelige invloeden op de lange termijn…
Liefst twintig jaar lang volgden onderzoekers een grote groep tweelingen en o.a. hun cannabisgebruik in de VS en daaruit vloeit de conclusie dat cannabis op lange termijn niet voor enige cognitieve schade van betekenis zorgt.
Uit onderzoek blijkt duidelijk dat mutaties in het lichaamseigen endocannabinoïden-systeem (ECS) als biologische oorzaken van neurologische en angststoornissen bij de mens voorkomen. Wat betekent dit voor het behandelen van angsten?
Uit onderzoek blijkt dat alle symptomen van posttraumatisch stress syndroom (PTSS) direct na het inhaleren van cannabis met meer dan 50 procent afnemen.
Artrose is één van de meest voorkomende vormen van reuma. Wietolie bij artrose blijkt zeer effectief tegen de pijn en ontstekingen door artrose.
Neuroprotectie, tumoren remmen, hart- en vaatziekten, leveraandoeningen, diabetes en het bestrijden van pijn en ontstekingen... volgens deze review van wetenschappelijke studies is de cannabinoïde CBG bij al deze aandoeningen veelbelovend.
Uit Amerikaans onderzoek bij kankerpatiënten die medicinale cannabis gebruiken, blijkt dat zij dankzij THC en CBD minder pijn hebben maar ook bijvoorbeeld helder kunnen blijven nadenken.
Wellicht dat een endocannabinoïden-tekort een rol speelt bij het ontstaan van migraine. Duidelijk is in ieder geval dat patiënten die medicinale cannabis gebruiken super positief zijn over het effect daarvan op hun hoofdpijn.
THC wordt in oudere wiet omgezet in CBN en juist die cannabinoïde blijkt nu een veelbelovend slaapmiddel dat zonder bedwelming de gehele slaapcyclus - REM en niet-REM slaap - positief beïnvloedt.
Slaapstoornissen, stemmingswisselingen, angst en een laag libido... het zijn de meest voorkomende symptomen bij vrouwen in de overgang. Uit deze studie blijkt echter dat het gebruik van cannabis hierop een positieve invloed heeft.
Klinische en door meerdere specialisten gecontroleerde studie toont aan dat cannabis zenuwschade en neurologische bijwerkingen door chemotherapie kan voorkomen.
Duitse onderzoekers testten 8 cannabinoïden op hun vermogen om ontstekingen aan te pakken en met name CBD doet het zeer veelbelovend, dankzij het activeren van het enzym 15-lipoxygenase-1.
Het staat buiten kijf dat cannabis een linkt heeft met onze geestelijke gezondheid. Hoe het zit met het gebruik van medicinale wiet bij het bestrijden van angst lees je in hier.
Chronische obstructieve longziekte (COPD) doodt jaarlijks miljoenen, maar experts benadrukken dat cannabis geen trigger is voor COPD.
Het behandelen van neuropathische pijn (chronische zenuwpijn) met cannabis blijkt effectief, aldus deze wetenschappelijke review. Volgens de auteurs biedt wiet zelfs een “levensveranderend alternatief” voor conventionele geneesmiddelen!
Israëlische onderzoekers testten medicinale cannabis bij migraine patiënten en die zijn in meerderheid positief over het aantal aanvallen (daalt) en de heftigheid daarvan.
Uit een nieuwe studie blijkt dat cannabis vaak wordt gebruikt door patiënten met tinnitus, waarbij de meeste mensen stellig beweren dat het hun symptomen helpt verlichten.
Uit deze wetenschappelijke review blijkt dat wietolie bij de behandeling van huidwonden niet alleen schade beperkt en voor beter herstel zorgt, maar ook dat dit met minder pijn gepaard gaat dan bij reguliere therapieën.
De in cannabis voorkomende cannabinoïden THC, CBD en CBG vertonen volgens deze internationale studie ‘veelbelovende potentie als anti-kankermiddelen via verschillende mechanismen’.
Veel mensen krijgen in de herfst te maken met klachten die lijken op hooikoorts. Herkenbaar? Ontdek hier hoe wiet helpt bij deze en andere allergieën.
Uit acht jaar wetenschappelijk onderzoek met Alzheimer patiënten blijkt dat matige tot ernstige agitatie - een van de meest schrijnende symptomen van Alzheimer dementie - flink vermindert door gebruik van (synthetische) cannabis.
Finse onderzoekers stellen vast dat cannabis net zo goed werkt voor chronische pijnpatiënten als opioïden, maar wiet geeft daarbij ook nog eens betere slaap, focus en emotioneel welzijn.
Uit deze studie blijkt dat langdurig medicinaal cannabisgebruik geen negatieve veranderingen in hersenfuncties met betrekking tot geheugen, beloning of zelfcontrole veroorzaakt. Oftewel: mediwiet is volkomen veilig voor je brein!
Het eerste onderzoek waarin cannabis wordt vergeleken met slaapmiddelen op recept (PSA's) en vrij verkrijgbare slaapmiddelen (OTC) valt duidelijk in het voordeel van wiet uit. Lees hier hoe & waarom dat zo werkt.
Onderzoekers stellen vast dat de positieve effecten van medicinaal cannabisgebruik op de levenskwaliteit heel snel beginnen: minder pijn, beter sociaal functioneren én een beter emotioneel welzijn.
Onderzoek van de Universiteit van New Mexico wijst uit: 94 procent(!) van de migraine patiënten heeft baat bij medicinale cannabis tegen de pijn.
CBD blijkt een zeer krachtig antidepressivum. Het is in sommige gevallen effectiever dan antidepressiva en ook nog eens vrij van bijwerkingen. Lees hier hoe dat zit.
"CBG zou een nieuwe optie kunnen zijn voor het verminderen van stress en angst bij gezonde volwassenen”, stellen onderzoekers die een klinische proef deden met deze cananbinoïde 'cannabigerol'.
In dit uitgebreide artikel zet Mediwietsite alle relevante wetenschappelijke informatie op een rij over het behandelen van de symptomen van ADHD met cannabis.
In Nederland lijden een half miljoen vrouwen onder de pijnlijke ontstekingsziekte endometriose. Uit onderzoek blijkt dat cannabis bij veel mensen zorgt voor verlichting van de symptomen.
Prof. Cristina Sánchez bestudeert het effect van cannabis in de oncologie. Ze analyseerde verschillende studies om te zien of je wietolie kunt combineren met chemo- en immunotherapie en andere anti-kankerbehandelingen.
Honderden Nederlandse Parkinson patiënten zijn ondervraagd over het gebruik van natuurlijke middelen als koffie, kurkuma en cannabis bij hun behandeling. Wat is de stand van zaken: kan wiet helpen?
Cannabidiol (CBD) heeft een positieve invloed op de symptomen van Autisme Spectrum Stoornis (ASS, autisme). Dit blijkt uit onderzoek op knaagdieren met de aandoening.
