(advertenties)
(advertentie)

Cannabis bij het behandelen van alcoholverslaving

14 november 2016
Onderzoek
Alcoholisme is een vervelende aandoening waar helaas veel slachtoffers door vallen. Naast de gezondheidsproblemen van overmatig drankgebruik schaden verslaafden ook vaak hun gezinnen, familie/vrienden en hun maatschappelijke positie. Stoppen met alcohol kan voor zware drinkers ook gezondheidsrisico’s meedragen. In sommige gevallen leidt dat zelfs tot een terugval of de dood van een herstellend alcoholist. Gelukkig kan cannabis mogelijk een uitweg bieden en deze ontwenningsverschijnselen verminderen.

Alcoholverslaving

Wanneer iemand overmatig alcohol gebruikt en zijn/haar leven eronder gaat lijden is er sprake van alcoholverslaving. Iemand die alcohol verslaafd is laat negatieve gedragsveranderingen zien en loopt meer risico op gevaarlijke aandoeningen. Zo lopen zware drinkers meer kans op levercirrose en leverkanker.

shutterstock_403292545

Stoppen met alcohol kan een zware opgave zijn door de fysieke afhankelijkheid van de drug. [Foto: shutterstock/Alexey Lysenko]

Helaas beperken de gevolgen van een verslaving zich niet alleen tot de gezondheid van de verslaafde. Het heeft ook effect op gezinnen, vrienden, werk en de algehele maatschappelijke status van iemand die aan alcohol verslaafd is. In Nederland worden ongeveer 30.000 alcoholisten behandeld voor hun verslaving. Maar er zijn zo’n 1,7 miljoen zware drinkers die vatbaar zijn voor alcoholisme.

Afkicken van alcohol kan ook erg gevaarlijke symptomen teweeg brengen. Milde ontwenningsverschijnselen van alcohol zijn depressie, angsten, vermoeidheid en trillingen. Zwaardere ontwenningsverschijnselen kunnen voor verwarring zorgen maar ook koorts, epileptische aanvallen, hallucinaties en verandering in mentaal functioneren veroorzaken. In 1 tot 5 procent van de gevallen kunnen deze verschijnselen zelfs de dood tot gevolg hebben.

Alcoholgebruik en de (endo)cannabinoïden-receptoren

De CB1-receptor – een van de onderdelen in het menselijk brein dat reageert op cannabinoïden uit de wietplant – reageert verschillend bij diverse typen alcoholgebruikers. In 2014 heeft een publicatie in The Journal of Neuroscience bewezen dat bij “sociale niet-afhankelijke drinkers” de activiteit in de receptoren verhoogt na het toedienen van alcohol.

Bij afhankelijke drinkers – alcoholisten – daalt de activiteit in de CB1-receptor aanzienlijk. Zelfs na een maand niet te hebben gedronken is bij zware drinkers een verminderde activiteit in de receptor te zien.

CB1-receptoren in diverse hersengebieden, elk met hun eigen functie binnen ons systeem.

CB1-receptoren in diverse hersengebieden, elk met hun eigen functie binnen ons systeem.

Na een lange periode van veel drankgebruik is de daling specifiek te merken in delen van de kleine hersenen (cerebellum) – het deel van het brein dat de grove en fijne motoriek coördineert en verantwoordelijk is voor postuur en balans. Na een maand onthouding is een verlaagde activiteit van de CB1 receptor merkbaar in het striatum ventrale – een deel van de hersenen dat beter bekend staat als het pleziercentrum of beloningscentrum. Ook de mediotemporale cortex – een aantal hersengebieden die beter bekend staan als de slaapkwab – wordt aangetast. Schade aan deze mediotemporale cortex wordt ook wel geassocieerd met epileptische aanvallen.

Cannabis tegen ontwenningsverschijnselen

De CB1-receptor heeft dus invloed op gevoelens van beloning en plezier. Maar als deze overgestimuleerd wordt – door bijvoorbeeld een lange tijd overmatig alcoholgebruik – daalt de activiteit. Wanneer je stopt met alcohol drinken kan verminderde stimulering van dat gebied ertoe leiden dat je juist meer zin krijgt in een drankje. Omdat je lichaam de positieve gevoelens die met alcoholgebruik worden geassocieerd terug probeert te krijgen. Ook worden neuronen – zenuwcellen – in je hersenen in de eerste periode van onthouding overactief. Dit kan hersenbeschadigingen en de dood tot gevolg hebben.

Cannabinoïden kunnen op verschillende vlakken voordeel bieden tijdens het afkicken van alcohol:

Cannabinoïden kunnen mogelijk een grote rol spelen bij het tegengaan van hersenbeschadiging door ontwenningsverschijnselen van alcohol. [Foto: shutterstock/Bruce Rolff]

Cannabinoïden kunnen mogelijk een grote rol spelen bij het tegengaan van hersenbeschadiging door ontwenningsverschijnselen van alcohol. [Foto: shutterstock/Bruce Rolff]

  1. Cannabinoïden werken neuroprotectief. Hierdoor is cannabis mogelijk een goed hulpmiddel voor het terugdringen van de hyperactiviteit van de neuronen. Daarmee voorkomt het hersenbeschadiging die veroorzaakt wordt door de ontwenning.
  2. Cannabinoïdentherapie in combinatie met onthouding van alcohol kunnen de afhankelijkheidsgevoelens verminderen. Door de behoefte aan alcohol te helpen verminderen, verlaagt de kans op een terugval.

Meer onderzoek moet uitwijzen of cannabinoïden-therapie – of het anderzijds stimuleren van de cannabinoïden-receptoren – daadwerkelijk een goed hulpmiddel zijn bij het behandelen van een alcoholverslaving.

[Openingsfoto: shutterstock/Marcos Mesa Sam Wordley]