Wanneer cannabis (nog) meer mainstream wordt en de CBD-markt blijft groeien, zouden mensen met de ziekte van Alzheimer en dementie dan met cannabis-geneesmiddelen kunnen worden behandeld? In dit artikel gaan we in op wat we al weten en op zaken waarover onderzoekers nog meer moeten ontdekken. Eén ding is alvast zo goed als zeker; medicinale wiet is effectief bij deze aandoening.
Verwacht wordt dat het aantal mensen met dementie in de wereld tegen 2040 is gestegen tot 81,1 miljoen, waardoor nieuwe behandelingen om de cognitie en het stressniveau te verbeteren absoluut noodzakelijk zijn. De belangrijkste symptomen van de ziekte van Alzheimer en verwante vormen van dementie zijn cognitieve achteruitgang, geheugenverlies en gedragsstoornissen.
Wetenschappers hopen dat de neuro-beschermende eigenschappen van cannabis mensen met dementie zullen helpen. Ze gaan er vanuit dat het de schade die aangericht is door de ziekte van Alzheimer daadwerkelijk kan herstellen. Daarnaast dient wiet ook als behandeling van bijbehorende symptomen.
Het is duidelijk dat studies naar cannabis als ondersteuning bij de ziekte van Alzheimer en dementie, een opkomende wetenschap is en dat er veel behoefte is aan verder onderzoek. Onderzoek heeft reeds laten zien dat er verbeteringen in het geheugen plaatsvinden, vooral met tetrahydrocannabinol (THC). Daarbij is zelfs vastgesteld dat de behandelde muizen minder ziekteverwekkende plaque hebben, die ook wordt aangetroffen bij patiënten met de ziekte van Alzheimer.
Er zijn ook al klinische proeven gedaan (op mensen dus), waaronder een onderzoek ontwikkeld door King’s College in Londen dat het effect van cannabis op dementie-symptomen onderzoekt. Hoofdonderzoeker Chris Albertyn bespreekt hoe hij Sativex – een orale medicinale cannabisspray – gebruikt om te zien of cannabis agitatie, agressie of verwarring vermindert in een BrainTalk voor Being Patient.
Albertyn: “Momenteel is er een schaarste aan farmacologische behandelingen en sommige zijn schadelijk of gevaarlijk, vooral op de lange termijn. We zoeken een veiliger en effectiever alternatief.”
Terwijl vroegere culturen – en zelfs koningin Victoria van Engeland – cannabis medicinaal gebruikten om pijn en ziektesymptomen te verlichten, was het gedurende een groot deel van de 20e eeuw beperkt voor gebruik in de Verenigde Staten. In de afgelopen jaren hebben veel staten – waaronder de westkust, een groot deel van het Amerikaanse zuidwesten en een behoorlijk deel van het noordoosten – het medische en zelfs recreatieve gebruik van cannabis gelegaliseerd of het betrapt worden met cannabis gedecriminaliseerd.
In Nederland is CBD als voedingssupplement legaal, wat THC betreft is er een gedoogbeleid, maar kan je als medicinaal patiënt ook via je arts legaal cannabis (met CBD en/of THC) voorgeschreven krijgen – dat wordt niet vergoed door zorgverzekeraars overigens.
De positieve effecten van bijvoorbeeld THC en CBD op het menselijke lichaam – inclusief het hoofd – zijn evident, de vraag is dus of cannabis ook een effectievere behandeling van dementie en Alzheimer kan faciliteren? [foto: Roberto Piras/Shutterstock]
De cannabisplant produceert chemische verbindingen die cannabinoïden worden genoemd en die kunnen bepaalde reacties in het lichaam uitlokken. Meer dan 130 van deze werkzame componenten zijn geïdentificeerd door het bestuderen van cannabis, waarbij CBD en THC uiteraard veruit het meest onderzocht zijn.
Er zijn specifieke receptoren in het lichaam die cannabinoïden gebruiken om soepel te werken, ook in het centrale zenuwstelsel. Deze receptoren, ook wel CB-receptoren genoemd, worden ‘getriggerd’ door de samenwerking van het endocannabinoïde systeem in ons lichaam en de ingenomen cannabinoïden door middel van cannabisconsumptie. Ze hebben invloed op je hele fysieke en mentale functioneren.
Tetrahydrocannabinol – oftewel THC – is een verbinding die gewonnen wordt uit de cannabisplant, welke als psychotroop wordt beschouwd. Deze verbinding zorgt ervoor dat cannabis de stemming of het gedrag kan veranderen. Het kan de gebruiker zelfs een gevoel van euforie geven. Natuurlijk is de uitwerking altijd afhankelijk van het percentage THC en de verhouding THC/CBD die de plant produceert. Andere psychofarmaca zijn te vinden in pijnstillers, tabak en zelfs koffie.
Cannabidiol – oftewel CBD – veroorzaakt daarentegen geen psychotrope of gedragsveranderende symptomen. CBD-producten die op de markt worden gebracht vanwege hun therapeutische voordelen, zijn er in vele vormen; van olie tot snacks en drankjes, tot zalven en shampoo. Er zijn zelfs producten voor huisdieren verkrijgbaar.
Studies melden veranderingen in het endocannabinoïde systeem in de hersenen van patiënten met de ziekte van Alzheimer, die feitelijk een rol spelen in de manier waarop de ziekte van Alzheimer zich ontwikkelt. Van CBD is aangetoond dat het neuroprotectieve eigenschappen heeft, neuro-inflammatie vermindert en zowel de ontwikkeling van nieuwe hersencellen als het afsterven van de oude hersencellen verbetert.
Een studie uit 2019 toont een duidelijk voordeel van de behandeling met CBD aan als het gaat om de levensduur van de cel te verlengen en zelfs de groei te stimuleren in de hippocampus. Dit is een gebied in de hersenen dat verantwoordelijk is voor het geheugen. Het blijkt dat het combineren van CBD met THC effectiever is qua het behouden van de hersenfunctie. De combinatie vermindert sneller schadelijke plaque en ontstekingen dan CBD alleen.
De medische voordelen van de cannabinoïden THC en CBD en hun eigenschappen… [illustratie: About time/Shutterstock]
Vaak ervaren mensen met de ziekte van Alzheimer en dementie agitatie en slechte eetlust. Van cannabis is vastgesteld dat het de eetlust stimuleert en angst vermindert. Deskundigen beweren echter dat er tot nu toe niet genoeg onderzoeken zijn gedaan met mensen met de ziekte van Alzheimer. Hierdoor is het voor artsen nog niet veilig genoeg om cannabis aan te bevelen. Gelukkig is de wetenschap nog in opkomst als het gaat om cannabis-onderzoek en het is te hopen dat er dus snel klinische proeven worden opgezet met wiet als medicijn tegen dementie en Alzheimer.
Ongeveer zeven op de tien gevallen van Alzheimer gaan gepaard met symptomen van agitatie en agressie. Dit kan betekenen dat de patiënt ijsbeert, rusteloos is, schreeuwt en zelfs fysieke agressie vertoont. Dit gedrag wat vaak veroorzaakt wordt door stressvolle dingen in het dagelijks leven (zoals gebrek aan slaap, een verandering in routine en ander emotioneel leed), maakt een toch al uitdagende reis nog uitdagender.
Volgens de auteurs van een in 2020 gepubliceerde studie in The Senior Care Pharmacist, suggereert bewijs dat het gebruik van cannabisproducten die zowel THC als CBD bevatten, effectief en veilig zijn voor gebruik bij oudere mensen met agitatie welke geassocieerd wordt met dementie.
Uit een beoordeling uit 2017 blijkt dat cannabinoïden veilig zijn, met name om het dementie-symptoom van agitatie aan te pakken. Ze geven weinig bijwerkingen op de korte termijn, een belangrijke onderscheidende factor van de conventioneel voorgeschreven medicijnen die beschikbaar om dit symptoom te behandelen. Denk hierbij aan een antipsychoticum, met veel risicovolle bijwerkingen.
“Echter, er is verder onderzoek nodig naar de veiligheid, werkzaamheid en variabiliteit van deze producten bij ouderen”, schrijven de auteurs van het onderzoek uit 2020. Dit is vooral zo omdat THC en CBD beide medicijnachtige interacties met de hersenen hebben. Hoewel men denkt dat de bijwerkingen minder risicovol zijn dan die van bijvoorbeeld voorgeschreven antipsychotica, hebben ze er toch wel enkele waarvan de patiënt op de hoogte moet zijn.
Het feit dat cannabis op sommige plaatsen nog steeds illegaal is, wordt veroorzaakt door deze bijwerkingen. Volgens The Centers for Disease Control and Prevention, denkt men dat wiet gevolgen kan hebben voor de nog in ontwikkeling zijnde hersenen bij kinderen en tieners. Het is in sommige groepen in verband gebracht met toenemende angst of depressie.
Deze eventuele bijwerking is nog niet onderzocht bij mensen met de ziekte van Alzheimer. Er zijn ook fysieke effecten, afhankelijk van de manier waarop het wordt geconsumeerd: het roken van het cannabis kan schade aan longweefsel veroorzaken. Gelukkig zijn er tegenwoordig zoveel meer manieren om gebruik te maken van de geneeskrachtige werking die cannabis heeft, denk aan olie, edibles, verdampen en tincturen bijvoorbeeld.
Ook CBD heeft – hoe minimaal ook – wat bijwerkingen: volgens Harvard Health kan het zorgen voor slaperigheid, een droge mond en andere milde symptomen. Degenen die CBD willen gebruiken moeten hun arts raadplegen voor eventuele interacties met reguliere geneesmiddelen. Ook sommige kruidensupplementen kunnen overigens een wisselwerking hebben met CBD.
Het feit blijft dat de bijwerkingen van cannabis – en dan zowel THC als CBD – vaak niet in verhouding staan tot de bijwerkingen die reguliere medicijnen met zich meebrengen…
THC wordt in oudere wiet omgezet in CBN en juist die cannabinoïde blijkt nu een veelbelovend slaapmiddel dat zonder bedwelming de gehele slaapcyclus - REM en niet-REM slaap - positief beïnvloedt.
Slaapstoornissen, stemmingswisselingen, angst en een laag libido... het zijn de meest voorkomende symptomen bij vrouwen in de overgang. Uit deze studie blijkt echter dat het gebruik van cannabis hierop een positieve invloed heeft.
Klinische en door meerdere specialisten gecontroleerde studie toont aan dat cannabis zenuwschade en neurologische bijwerkingen door chemotherapie kan voorkomen.
Duitse onderzoekers testten 8 cannabinoïden op hun vermogen om ontstekingen aan te pakken en met name CBD doet het zeer veelbelovend, dankzij het activeren van het enzym 15-lipoxygenase-1.
Het staat buiten kijf dat cannabis een linkt heeft met onze geestelijke gezondheid. Hoe het zit met het gebruik van medicinale wiet bij het bestrijden van angst lees je in hier.
Chronische obstructieve longziekte (COPD) doodt jaarlijks miljoenen, maar experts benadrukken dat cannabis geen trigger is voor COPD.
Het behandelen van neuropathische pijn (chronische zenuwpijn) met cannabis blijkt effectief, aldus deze wetenschappelijke review. Volgens de auteurs biedt wiet zelfs een “levensveranderend alternatief” voor conventionele geneesmiddelen!
Israëlische onderzoekers testten medicinale cannabis bij migraine patiënten en die zijn in meerderheid positief over het aantal aanvallen (daalt) en de heftigheid daarvan.
Uit een nieuwe studie blijkt dat cannabis vaak wordt gebruikt door patiënten met tinnitus, waarbij de meeste mensen stellig beweren dat het hun symptomen helpt verlichten.
Uit deze wetenschappelijke review blijkt dat wietolie bij de behandeling van huidwonden niet alleen schade beperkt en voor beter herstel zorgt, maar ook dat dit met minder pijn gepaard gaat dan bij reguliere therapieën.
De in cannabis voorkomende cannabinoïden THC, CBD en CBG vertonen volgens deze internationale studie ‘veelbelovende potentie als anti-kankermiddelen via verschillende mechanismen’.
Veel mensen krijgen in de herfst te maken met klachten die lijken op hooikoorts. Herkenbaar? Ontdek hier hoe wiet helpt bij deze en andere allergieën.
Uit acht jaar wetenschappelijk onderzoek met Alzheimer patiënten blijkt dat matige tot ernstige agitatie - een van de meest schrijnende symptomen van Alzheimer dementie - flink vermindert door gebruik van (synthetische) cannabis.
Finse onderzoekers stellen vast dat cannabis net zo goed werkt voor chronische pijnpatiënten als opioïden, maar wiet geeft daarbij ook nog eens betere slaap, focus en emotioneel welzijn.
Uit deze studie blijkt dat langdurig medicinaal cannabisgebruik geen negatieve veranderingen in hersenfuncties met betrekking tot geheugen, beloning of zelfcontrole veroorzaakt. Oftewel: mediwiet is volkomen veilig voor je brein!
Het eerste onderzoek waarin cannabis wordt vergeleken met slaapmiddelen op recept (PSA's) en vrij verkrijgbare slaapmiddelen (OTC) valt duidelijk in het voordeel van wiet uit. Lees hier hoe & waarom dat zo werkt.
Onderzoekers stellen vast dat de positieve effecten van medicinaal cannabisgebruik op de levenskwaliteit heel snel beginnen: minder pijn, beter sociaal functioneren én een beter emotioneel welzijn.
Onderzoek van de Universiteit van New Mexico wijst uit: 94 procent(!) van de migraine patiënten heeft baat bij medicinale cannabis tegen de pijn.
CBD blijkt een zeer krachtig antidepressivum. Het is in sommige gevallen effectiever dan antidepressiva en ook nog eens vrij van bijwerkingen. Lees hier hoe dat zit.
"CBG zou een nieuwe optie kunnen zijn voor het verminderen van stress en angst bij gezonde volwassenen”, stellen onderzoekers die een klinische proef deden met deze cananbinoïde 'cannabigerol'.
In dit uitgebreide artikel zet Mediwietsite alle relevante wetenschappelijke informatie op een rij over het behandelen van de symptomen van ADHD met cannabis.
In Nederland lijden een half miljoen vrouwen onder de pijnlijke ontstekingsziekte endometriose. Uit onderzoek blijkt dat cannabis bij veel mensen zorgt voor verlichting van de symptomen.
Prof. Cristina Sánchez bestudeert het effect van cannabis in de oncologie. Ze analyseerde verschillende studies om te zien of je wietolie kunt combineren met chemo- en immunotherapie en andere anti-kankerbehandelingen.
Honderden Nederlandse Parkinson patiënten zijn ondervraagd over het gebruik van natuurlijke middelen als koffie, kurkuma en cannabis bij hun behandeling. Wat is de stand van zaken: kan wiet helpen?
Cannabidiol (CBD) heeft een positieve invloed op de symptomen van Autisme Spectrum Stoornis (ASS, autisme). Dit blijkt uit onderzoek op knaagdieren met de aandoening.
Brits onderzoek toont aan dat de kwaliteit van leven van patiënten met angsten en chronische pijn flink verbetert door cannabis met een hoog THC-gehalte (20%).
Essentiële tremor is een aandoening die vooral de kwaliteit van leven aantast. Wetenschappers in de VS ontdekten dat de synthetische cannabinoïde WIN55,212-2 in staat is om die onvrijwillige trillingen aan te pakken.
Eén op de tien mensen krijgt in het leven last van angst, maar uit dit kleinschalige Amerikaanse onderzoek blijkt dat het gebruik van een full-spectrum CBD-olie hier een goed medicijn voor is. Bovendien verbetert CBD ook de cognitie (het leervermogen).
Anorexia en andere eetstoornissen worden veroorzaakt door een slecht functionerend systeem in onze hersenen. Door dit gebied te stimuleren met de cannabinoïden uit cannabis, worden de ziekten bij de oorzaak aangepakt.
Gedeeld Italiaans en Canadees onderzoek toont aan dat enkele minder bekende cannabinoïden veelbelovend zijn in de strijd tegen (bloed)kanker.
Studie: de meerderheid van patiënten met musculoskeletale pijn (MSK) geeft aan dat cannabis beter werkt dan traditionele pijnmedicatie.
In dit uitgebreide en wetenschappelijk onderbouwde dossier vind je alle relevante informatie over het gebruiken van cannabis - CBD en THC met name - als behandeling voor migraine.
