Heb jij al eens van CBN gehoord? Deze minder bekende cannabinoïde blijkt veelbelovend te zijn bij de behandeling van neurologische aandoeningen. Je kunt hierbij denken aan traumatisch hersenletsel, de ziekte van Alzheimer en de ziekte van Parkinson.
Wat is CBN?
De nieuwe bevindingen helpen verklaren hoe de minder bekende cannabinoïde CBN de hersenen beschermt tegen veroudering en neurodegeneratie én hoe deze kan worden gebruikt om potentiële therapieën te ontwikkelen.
Maar wat is CBN eigenlijk? CBN, of cannabinol voluit, is een natuurlijk product van THC-afbraak. Het is te vinden in verouderde, slecht bewaarde cannabisplanten én in cannabisrook. Net als THC is CBN een natuurlijke ontstekingsremmer. Het heeft ook anticonvulsieve eigenschappen zoals CBD, evenals antibiotische eigenschappen.
CBN is psychoactief, maar je wordt er over het algemeen niet high van, tenzij je een grote dosis neemt. CBN werkt als een zwakkere versie van THC op de CB1-receptoren, waardoor weinig van de negatieve effecten en minder bijwerkingen van THC worden veroorzaakt.
Waarom is CBN nu ineens interessant?
Eén op de tien personen boven de 65 jaar ontwikkelt een leeftijdsgebonden neurologische aandoening zoals de ziekte van Alzheimer of Parkinson. De behandelingsmogelijkheden voor deze groep mensen blijven echter schaars.
Daarom zijn wetenschappers begonnen te onderzoeken of cannabinoïden een oplossing kunnen bieden. De minder bekende cannabinoïde genaamd CBN heeft onlangs hun interesse gewekt. Deze onderzoekers zijn derhalve begonnen met het onderzoeken van het klinische potentieel ervan.
Onderzoek naar CBN
Onderzoekers van het Salk Institute creëerden vier op CBN geïnspireerde verbindingen die neuroprotectiever waren dan het standaard CBN-molecuul. Een van deze verbindingen was bijzonder effectief bij de behandeling van traumatisch hersenletsel in een Drosophila-fruitvliegmodel.
De bevindingen, gepubliceerd in Redox Biology, suggereren dat CBN veelbelovend is bij de behandeling van neurologische aandoeningen zoals traumatisch hersenletsel, de ziekte van Alzheimer en de ziekte van Parkinson. Ook wordt benadrukt hoe verder onderzoek naar de effecten van CBN op de hersenen de ontwikkeling van nieuwe therapieën voor klinisch gebruik zou kunnen inspireren.
Onderzoeksprofessor Pamela Maher, senior auteur van het onderzoek, stelt: “CBN heeft niet alleen neuroprotectieve eigenschappen, maar de derivaten ervan hebben het potentieel om nieuwe therapieën te worden voor verschillende neurologische aandoeningen.”
Hoe verliep het onderzoek?
Over het verloop van het onderzoek vervolgt Maher: “We waren in staat de actieve groepen in CBN te identificeren die deze neuroprotectie verzorgen. Vervolgens wisten we deze te verbeteren om afgeleide verbindingen te creëren die een groter neuroprotectief vermogen en medicijn-achtige werkzaamheid hebben.”
Bij veel neurologische aandoeningen gaat het om de dood van hersencellen. Deze worden neuronen genoemd. Ze sterven af als gevolg van het disfunctioneren van hun energie genererende mitochondriën. Mitochondriën zijn namelijk de energiefabriekjes van ons lichaam.
CBN bereikt zijn neuroprotectieve effect door deze mitochondriale disfunctie te voorkomen. Hoe CBN dit precies doet en of wetenschappers de neuroprotectieve vermogens van CBN kunnen verbeteren, is echter onduidelijk gebleven.
Nadat de onderzoekers dit mechanisme van de neuroprotectieve activiteit van CBN hadden blootgelegd, pasten ze zowel academische als industriële methodes voor het ontdekken van geneesmiddelen toe om die activiteit verder te karakteriseren en te proberen te verbeteren.
Eerst braken ze CBN in kleine fragmenten en observeerden welke van die fragmenten de meest effectieve neuroprotectors waren. Dit deden ze door de eigenschappen van het fragment chemisch te analyseren. Ten tweede ontwierpen en construeerden ze vier nieuwe CBN-analogen. Dit zijn chemische look-alikes. Hierin werden die fragmenten geamplificeerd en vervolgens doorgebracht naar screening op geneesmiddelen.
CBN-analogen blijken veelbelovend
De uitkomsten waren veelbelovend. “We waren op zoek naar CBN-analogen die efficiënter in de hersenen konden komen, sneller konden werken en een sterker neuroprotectief effect konden produceren dan CBN zelf”, legt Zhibin Liang uit.
Zij is eerste auteur en postdoctoraal onderzoeker in het laboratorium van Maher. “De vier CBN-analogen waarop we terechtkwamen, hadden verbeterde geneeskrachtige chemische eigenschappen. Dit was opwindend en erg belangrijk voor ons doel om ze als therapieën te gebruiken.”
Om de chemische geneeskrachtige eigenschappen van de vier CBN-analogen te testen, paste het team ze toe op zenuwcelculturen van muizen en mensen. Toen ze op drie verschillende manieren oxytose/ferroptose (afsterven van de cellen) initieerden, ontdekten ze dat elk van de vier analogen in staat was de cellen tegen afsterven te beschermen. Ze hadden vergelijkbare neuroprotectieve eigenschappen als reguliere CBN.
De succesvolle analogen werden vervolgens op de proef gesteld in een Drosophila-fruitvliegmodel van traumatisch hersenletsel.
CP1 effectief bij traumatisch hersenletsel
Een van de analogen genaamd CP1 was vooral effectief bij de behandeling van traumatisch hersenletsel. De analoog produceerde het hoogste overlevingspercentage na het begin van de aandoening. “Onze bevindingen helpen het therapeutische potentieel van CBN aan te tonen, evenals de wetenschappelijke mogelijkheid die we hebben om de medicijnachtige eigenschappen ervan te repliceren en te verfijnen”, zegt Maher.
“Kunnen we deze CBN-analoog op een dag aan voetballers geven op de dag vóór een grote wedstrijd? Of aan overlevenden van auto-ongelukken als ze in het ziekenhuis aankomen?” vragen de onderzoekers zich af. Ze concluderen met: “We zijn enthousiast om te zien hoe effectief deze verbindingen kunnen zijn in het beschermen van de hersenen tegen verdere schade.”
Wat zit er nog in het CBN-vat?
In de toekomst zullen de onderzoekers deze CBN-analogen blijven screenen en karakteriseren en hun chemische ontwerpen verfijnen. Ze zullen ook nader gaan kijken naar leeftijdsgebonden neurodegeneratie en veranderingen in hersencellen, vooral in de mitochondriën.
Bovendien zullen ze zich bezig blijven houden met de vraag hoe we deze medicijn-achtige verbindingen beter kunnen inzetten om de cellulaire gezondheid te bevorderen en neuronale disfunctie met het stijgen der leeftijd te voorkomen.
LEES OP MEDIWIETSITE OOK: CBN (cannabinol) – Natuurlijk slaapmiddel én sterke pijnstiller
[fotografie: Shutterstock]